گروه بورس- مجید اسکندری: ضرب‌آهنگ رایزنی‌ها برای انتخاب کاندیدا و نمایندگان هر یک از سه طیف بازیگر شرکت سهامی بورس یعنی سهامداران حقیقی، نهادهای مالی و کارگزاران تشدید شده است. ظاهرا هنوز هیچ فرد خاصی از سوی سه طیف بازیگر معرفی نشده است و همه به دنبال فردی هستند که در مجمع رای بیاورد و مشروعیت و مقبولیت آن بالا باشد. دیروز در اولین خبر رسمی، کانون سهامداران حقیقی اعلام کرد، به دنبال ائتلاف سهامداران حقیقی است.

رایزنی جدی «کانون» برای هماهنگی سهامداران حقیقی

عضو هیات مدیره کانون سهامداران حقیقی با اشاره به هیات مدیره هفت نفره شرکت سهامی بورس، گفت: اگر صددرصد سهامداران شرکت بورس در مجمع حضور یابند، سهامداران حقیقی برای داشتن یک عضو در هیات مدیره به ۱۴درصد آرا نیاز دارند.

محمد علی شهدایی با اشاره به مجمع ۲۰ مهر ماه شرکت بورس گفت: در ابتدا قرار بود ۲۰درصد سهام شرکت بورس برای سایرین باشد که در نهایت این رقم به حدود ۲۷درصد افزایش یافت. وی ادامه داد: متاسفانه بندهایی در اساسنامه شرکت بورس وجود دارد که موجب می‌شود تا سهامداران حقیقی نتوانند آرای خود را متشکل کنند، زیرا گفته شده هر نفر می‌تواند نماینده تنها یک نفر باشد.

شهدایی گفت: اگر فرض بگیریم حدود ۶ هزار سهامدار غیر از نهادهای مالی و کارگزاران در پذیره‌نویسی شرکت کرده‌اند، پس برای حضور کامل آنها باید ۳هزار نفر در مجمع شرکت کنند. وی خاطر نشان کرد: مشکل این جا است که باید این وکالت نیز، وکالت قانونی و ثبت شده باشد و این در حالی است که سازمان بورس می‌توانست از طریق واحد حقوقی خود این مساله را حل کند. عضو هیات مدیره کانون سهامداران حقیقی گفت: با توجه به اینکه اکثر پذیره‌نویسی در استان تهران انجام گرفته است، بورس اگر تمایل داشت که حقیقی‌ها در شرکت بورس مشارکت جدی داشته باشند، می‌توانست واحد حقوقی خود را مکلف کند تا وکالت نامه یک به یک صادر کند.

محمد علی شهدایی ادامه داد: اگر سهامداران حقیقی در این بازی شرکت نکنند، هیات مدیره شرکت بورس در راستای اهداف کارگزاران و نهادهای مالی خواهد بود و این بدین معنی است که سیاست‌هایی که کارگزاران و حقوقی‌ها در بورس داشتند، ادامه یابد.

وی تاکید کرد: شاید یک عضو نتواند در هیات مدیره شرکت بورس تاثیرگذار باشد، ولی حداقل به شفاف‌سازی محیط کمک خواهد کرد. شهدایی گفت: برای اینکه ما بتوانیم یک عضو در هیات مدیره هفت نفره شرکت بورس داشته باشیم، اگر صددرصد سهامداران شرکت بورس در مجمع شرکت کنند، به حدود ۱۴درصد رای نیاز است.

شهدایی ادامه داد: کانون سهامداران حقیقی به طور فعال در این مساله شرکت کرده و رایزنی‌هایی را نیز در این مورد انجام داده است و امیدواریم که این تلاش‌ها به نتیجه مطلوب برسد.

عضو هیات مدیره کانون سهامداران حقیقی در پایان گفت: تنها مشکل برای سهامداران حقیقی سامان دهی آنها است و از این رو، ما از سهامداران حقیقی می‌خواهیم جهت ائتلاف و هماهنگی بیشتر به دفتر کانون سهامداران حقیقی با تلفن‌ ۶۶۹۷۳۲۷۲ تماس بگیرند.

نهادهای مالی همچنان در حال رایزنی

مدیر عامل سرمایه‌گذاری ملی با اشاره به اینکه رایزنی‌های بسیاری برای تعیین نمایندگان نهادهای مالی در هیات مدیره بورس انجام گرفته است، گفت: هنوز کاندیداهای نهادهای مالی برای عضویت در هیات مدیره بورس مشخص نیستند.

غلامرضا اسلامی بیدگلی گفت: ترکیب سهامداران شرکت بورس مشخص است و به طور طبیعی گروهی که رای بیشتری را داشته باشد، می‌توانند اداره شرکت بورس را بر عهده بگیرند. وی ادامه داد: با توجه به اینکه کارگزاران و نهادهای مالی درصد بیشتری از سهام شرکت بورس را در اختیار دارند، به طور طبیعی رای آنها تعیین‌کننده خواهد بود.

مدیرعامل سرمایه‌گذاری ملی خاطر نشان کرد: کانون سهامداران حقیقی نیز می‌تواند در هیات مدیره شرکت بورس عضویت داشته و در اداره شرکت بورس کارساز و موثر عمل کند.

وی در مورد رایزنی‌های انجام شده در نهادهای مالی در این مورد گفت: بعضی از نهادهای مالی راغبند که در هیات مدیره بورس باشند و برخی از مدیران نهادهای مالی نیز تمایل خود را برای حضور در هیات مدیره بورس نشان داده‌اند.

اسلامی بیدگلی در پاسخ به سوالی بر میزان علاقه‌مندی سرمایه‌گذاری ملی برای مشارکت در هیات مدیره شرکت بورس گفت: ما باید وضعیت را ارزیابی کنیم و بدون ارزیابی وارد عمل نخواهیم شد و سرمایه‌گذاری ملی راغب است، اگر شرایط فراهم باشد نقش موثری را ایفا کند. وی ادامه داد: ما منتظر هستیم تا ببینیم که کاندیداهای نهادهای مالی چه کسانی بوده و اگر این کاندیداها صلاحیت لازم را نداشته باشند، سرمایه‌گذاری ملی کاندیدا خواهد شد.

وی در پایان در مورد نتایج رایزنی‌های نهادهای مالی گفت: هنوز چیزی مشخص نیست، اما نهادهای مالی همچنان در حال رایزنی بوده و به طرق گوناگون باهم تبادل نظر می‌کنند.

در همین حال کارگزاران و سهامداران حقیقی ویژگی‌های متعددی برای افرادی که صلاحیت حضور در هیات‌مدیره را دارند، بر می‌شمارند.

دانش مالی و مدیریت

عباسعلی حقانی‌نسب، کارگزار بورس اوراق بهادار دارابودن دانش مالی را اولین شرط لازم برای اعضای هیات‌مدیره شرکت بورس می‌داند.

وی معتقد است: بازار سرمایه ما، بازار جدیدی است و بازیگران اصلی بازار باید علاوه بر دارا بودن تجربه لازم، از دانش مالی کافی نیز برخوردار باشند، زیرا بازار سرمایه در حال توسعه است. حقانی‌نسب ادامه داد: ویژگی دوم اعضای هیات‌مدیره توانایی مدیریت این شرکت با توجه به وجود مرز‌های حساس بین حوزه نظارت و اجرا در بازار است. دارا بودن این دو ویژگی منجر به تامین منافع سازمان و سهامداران خواهد شد.

مرز‌های حساس

وی درباره تداخل حوزه نظارت و حوزه اجرایی در بازار سرمایه گفت: این تداخل ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود، اما وجود یک مدیر کارآمد، دارای پشتوانه فکری و مورد حمایت بخش نظارتی و بخش اجرایی، کمک می‌کند تا عملکرد شرکت بورس مطلوب‌تر باشد. اگر مدیرانی انتخاب شوند که از حمایت کمتری از سوی بخش نظارتی برخوردار باشند، در آینده به دلیل وجود چالش‌های متنوع در حوزه نظارت و اجرا ممکن است نتوانند منافع سهامداران شرکت را تامین کنند.

کارکرد مشخص

این کارشناس ارشد بازار سرمایه درباره مزیت شرکت بورس گفت: با توجه به کارکرد مشخص‌تر شرکت بورس و تفکیک نظارت و اجرا، تشکیل این شرکت منجر به افزایش عملیات و کارآیی بازار سرمایه خواهد شد، زیرا تاکنون حوزه نظارت قوی‌تر از اجرا بوده و به این دلیل بازار ما به رغم میانسالی، رشد زیادی نکرده است. وی اظهار امیدواری کرد: با ایجاد این شرکت و جدایی این دو حوزه، تلاش شرکت بر توسعه و افزایش فعالیت‌ها و کارآیی تحت نظارت سازمان خواهد بود.

برگزاری جلسه پیش مجمع

یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه در این زمینه گفت: به منظور برگزاری هر چه بهتر این مجمع، توصیه می‌شود قبل از مجمع، یک جلسه پیش مجمع برگزار شود تا سهامداران عمده و نمایندگان آنها، به بررسی مسائل مهم از جمله بندهای اساسنامه، انتخاب اعضای هیات‌مدیره و... بپردازند و هیات‌رییسه مجمع نیز باید نسبت به اقشاری که در مجمع حضور دارند، بی‌طرف باشد و بتواند با توجه به حضور نفرات زیادی در این جلسه، مجمع را به خوبی اداره کند، زیرا اولین بار است که شرکت بورس، مجمع برگزار می‌کند و تاکنون در جلسات مجمع بورس، هیات‌مدیره بورس و کارگزاران حضور داشته‌اند اما در حال حاضر علاوه بر کارگزاران، نهادهای مالی و اشخاص حقیقی نیز حضور دارند.

وی افزود: هیات‌رییسه از سه گروه یادشده تشکیل می‌شود و نباید به گونه‌ای باشد که هر کسی به طور غیرمستقیم وارد این ترکیب شود.

حرکت مستقل

این کارشناس درباره ویژگی اعضا منتخب هیات‌مدیره گفت: این افراد باید با استقلال حرکت کنند و موجب ایجاد انحصار و تفکر بنگاه اقتصادی حاکم نشوند. همچنین شرکت‌هایی که هیات‌مدیره معرفی می‌کنند غیر از شخص حقوقی، شخص حقیقی خود را نیز معرفی می‌کنند و سوابق کاری، نحوه اجرای سیاست‌ها، برنامه‌‌ها و اهداف وی را قبل از برگزاری مجمع از طریق رسانه‌ها به اطلاع همگان برسانند تا بازار بداند، این افراد چه حرفی برای گفتن دارند و دیدگاه آنها چیست. وی افزود: اعضای هیات‌مدیره باید علاوه بر تعاملی که با شورای‌عالی بازار دارند، استقلال نسبی و گروهی خود را نیز حفظ کنند و برنامه‌های اعلام شده خود را تحقق بخشند.

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: هنگامی که قانون جدید بازار تصویب شد، آثار تغییر قانون، به مدت ۶ ماه بر بازار سایه افکند، حال نیز اگر انتخاب اعضای هیات‌مدیره ابهام داشته باشد، بازار با دشواری‌هایی روبه‌رو خواهد شد.

ترکیب اعضا باید از افراد باسابقه و با تجربه و جوان‌های تحصیلکرده و کاردان تشکیل شود و این اعضا باید بازار سرمایه را به خوبی بشناسند. همچنین فعالان بازار باید وارد این ترکیب شوند زیرا غیر فعالان به درد شرایط بازار ما نمی‌خورند.

وی درباره چشم‌انداز فعالیت شرکت بورس گفت: با وجود اساسنامه‌ای که محدودیت‌های زیادی دارد، به نظر می‌رسد در سال‌های اول، این شرکت فعالیت زیادی نخواهد داشت، بنابراین سازمان بورس باید نقش نظارت در بازار داشته باشد نه دخالت باید تنش‌ها را به حداقل رساند. این کارشناس ادامه داد: در حال حاضر بازار با ۳۴هزار میلیارد تومان در حال گردش است و قرار است دولت بیش از ۷۰هزار میلیارد تومان سهام به بازار بیاورد، بنابراین باید سعی شود که حدود نظارت مشخص باشد و آیین‌نامه‌ها به درستی اجرا شوند.وی در پایان گفت: این مجمع تنها در روز برگزاری تابع قانون تجارت است نه قانون دیگر، بنابراین سازمان بورس اگر معیاری برای تعیین دارد باید قبل از مجمع مشخص کند و به حقوق و آرای افراد احترام گذاشته شود.

سازمان نباید بعد از مجمع، به بحث و مجادله بپردازد و آرامش را حاکم سازد.

ویژگی‌های مدیر شرکت بورس

مدیر شرکت بورس باید دارای تحصیلات دانشگاهی مرتبط و سابقه طولانی فعالیت در بازار سرمایه باشد، از فرآیند انجام معاملات و قانون جدید بازار اوراق بهادار شناخت کافی و توانایی درک مسائل روز را داشته باشد.

مهندس علی اسلامی ‌بیدگلی،‌ کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با ایسنا، درباره انتخاب مدیرعامل شرکت بورس و اینکه اولین نیاز، تعیین ترکیب سهامداری و هیات‌مدیره شرکت بورس است، گفت: با توجه به اینکه ۴۰‌درصد سهام شرکت بورس در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری و ۲۷‌درصد در اختیار سرمایه‌گذاران حقیقی و مابقی در اختیار کارگزاران قرار دارد، این احتمال را افزایش می‌دهد که سرمایه‌گذاران و کارگزاران هرکدام ۲ نفر و سرمایه‌گذاران حقیقی یک نفر را در ترکیب هیات‌مدیره به خود اختصاص دهند، البته این حالت ایده‌آل است و امکان دارد ترکیب به نحو دیگری هم باشد. وی با اشاره به اینکه بهتر است مدیرعامل شرکت بورس از میان مدیران با‌ سابقه شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا کارگزاری باشد، خاطرنشان کرد: در کنار این مسائل، مدیر شرکت باید آگاهی کافی نسبت به مسائل بازار پول و سرمایه داخلی و خارجی داشته باشد. مدیرعامل کارگزاری رضوی با تاکید بر اینکه مدیرعامل بورس باید فرد شناخته‌شده‌ای برای بازار باشد، تصریح کرد: دارا بودن قدرت چانه‌زنی سیاسی و اقتصادی و وسعت دید نقش به‌سزایی در افزایش توانایی‌های مدیرعامل بورس خواهد داشت. اسلامی گفت: اگر بخواهیم شرکت بورس قدرتمندی داشته باشیم، در کنار این‌ که سالم و عاری از هرگونه فساد باشد، نیاز به مدیرعامل مسلط و قوی به بازار سرمایه داریم. ضمن اینکه ترکیب هیات‌مدیره قوی که می‌تواند ترکیبی از نیروهای جوان و با تجربه باشد به تحقق این امر کمک شایانی می‌کند.

ادامه رایزنی‌ها تا نهایی شدن کاندید حقیقی‌ها

علی اصغری دیگر معامله‌گر حقیقی فعال در بازار درباره ویژگی‌های هیات‌‌مدیره و مدیرعامل شرکت بورس گفت: در تعیین اعضای هیات مدیره شرکت بورس حقیقی‌ها بیشتر از این باید بررسی کنند، چراکه آینده شرکت بورس برای سهامداران حقیقی که کل سرمایه خود را در بازار سرمایه آورده‌اند، بسیار مهم است.

به گفته وی، در حال حاضر دید فعالان بازار به این‌گونه رایزنی‌ها برای پیدا کردن عضو مطلوب در هیات‌مدیره شرکت بورس، بیشتر از گذشته شده است. وی افزود: سهامداران حقیقی با ایجاد یک ائتلاف بزرگ، به دنبال پیدا کردن حداقل یک عضو مطلوب برای ورود به هیات مدیره شرکت بورس هستند. اصغری گفت: رایزنی‌های سهامداران حقیقی تا قطعی شدن کاندید نهایی حقیقی‌ها برای ورود به هیات‌مدیره شرکت بورس، ادامه می‌یابد. وی دانش، تجربه، تخصص و سلامت مالی را از جمله ملاک‌های انتخاب نماینده حقیقی‌ها در شرکت بورس عنوان کرد.

وی همچنین پیش‌بینی کرد: سهامداران حقیقی به صورت گسترده‌ در نخستین مجمع شرکت بورس، حضور پیدا کنند و از حقوق خود در بازار سرمایه دفاع می‌کنند.

سلامت کاری

محمد پیرجهان، دیگر معامله‌گر حقیقی بازار ضمن آنکه تجربه و دانش کافی، سلامت کاری را از جمله ویژگی‌های هیات‌مدیره شرکت بورس عنوان می‌کند، می‌گوید: به نظر می‌رسد که فردی از حقیقی‌ها به هیات‌مدیره شرکت بورس راه نیابد و این را می‌توان از اظهارنظرهای موسسان شرکت بورس متوجه شد. وی گفت: اگر هم حقیقی‌ها روی فرد خاص به اجماع برسند، نمی‌توانند در برابر ۶عضو دیگر هیات‌مدیره از حقوق سهامداران حقیقی دفاع کند، چرا که همان‌طوری که در مجامع شرکت‌ها نیز اکثریت با حقوقی‌ها است، شرکت بورس هم چنین شرایطی دارد.

حقوقی‌های طرفدار حقیقی‌ها

وی گفت: پس اینکه یک فرد حقیقی به هیات‌مدیره شرکت بورس وارد شود، چندان مهم نیست، بلکه مهم آن است که افراد حقوقی که به عنوان مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره شرکت بورس انتخاب می‌شوند، مدافع حقوق سهامداران حقیقی باشند و مانند شرکت‌های بورس‌ رفتار نکنند.به گفته وی، اگرچه شرکت بورس یک شرکت است، اما به عنوان نهاد عملیاتی بازار که ۲۶درصد از آن در اختیار سهامداران حقیقی است، نباید فقط منافع گروه خاصی در آن در نظر گرفته شود.

این هم نظر یک سهامدار

سیدامیر هدایی، یکی از معامله‌گران حقیقی بازار درباره ویژگی‌های مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره شرکت بورس گفت: به نظر می‌رسد در انتخاب مدیرعامل و هیات‌مدیره شرکت بورس باید سوابق کاری، حرفه‌ای و تخصص را پیش از هرچیز مورد توجه قرار داد. وی افزود: افرادی که قرار است به هیات مدیره شرکت بورس وارد شوند، باید دید حرفه‌ای نسبت به بازار داشته و راه‌های بهبود بازار را بشناسند و هرچند به این پارامترها بیشتر توجه شود، آینده بهتری را هم می‌توان برای شرکت بورس متصور شد.وی گفت: برای سهامداران حقیقی مهم نیست که چه فرد یا افرادی از هر گروهی به هیات‌مدیره شرکت بورس راه یابند، بلکه آینده و سودآوری شرکت مهم است، پس نتیجه می‌توان گرفت که افراد لایق باید وارد هیات‌ شرکت بورس شوند.

وی در بدنه بازار بودن را یکی دیگر از ویژگی‌های اعضای هیات‌مدیره شرکت بورس عنوان کرد و گفت: لازم است فردی که به عنوان مدیرعامل یا عضو هیات‌مدیره شرکت بورس انتخاب می‌شود، با بازار سهام آشنا باشد و مدتی از عمر خود را در بازار گذرانده باشد.