بخش دوم

گروه بورس - علیرضا کدیور:ورود سرمایه از خارج از کشور به شرکت و دستیابی به منابع وسیع مالی سرمایه‌گذاران بین‌المللی کمک می‌کند. اگر کشورها مایل به منافع زیادی از بازار سرمایه جهانی هستند و تمایل به جذب سرمایه‌های بلندمدت دارند، باید اصول حاکمیت شرکتی به‌صورت قابل‌اعتماد و منطبق بر اصول پذیرفته‌شده بین‌المللی اجرا شود. حتی اگر شرکت‌ها تمایلی به جذب سرمایه‌های خارجی نداشته باشند، حمایت از اجرای درست حاکمیت شرکتی در افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی، کاهش هزینه سرمایه، بهبود عملکرد بازارهای مالی و سرازیر شدن منابع پایدار مالی موثر است. باید توجه داشت که تنها یک مدل برای اجرای اصول حاکمیت شرکتی وجود ندارد. در حقیقت فعالیت‌هایی که در کشورهای عضو و غیرعضو OECD صورت گرفته است، به‌صورت مدل‌هایی، فرمول‌سازی شده‌اند.

در واقع اصول حاکمیت شرکتی، غیر الزام‌آور هستند و تناقضی با قوانین داخلی کشورها ندارند و تنها روش‌هایی برای رسیدن به هدف‌های تعریف‌شده را پیشنهاد می‌کند. این اصول می‌تواند به منظور توسعه قالب‌های قانونی مورد استفاده سیاست‌گذاران قرار گیرند.

شرکت‌ها نیز به منظور باقی‌ماندن در عرصه رقابت، باید خود با ابتکار و تطبیق خود با شرایط اجرای اصول حاکمیت شرکتی از فرصت‌های جدید استفاده کنند.همچنین دولت‌ها نقش مهمی در شکل‌گیری قالب‌های قانونی و اجرایی که بتواند انعطاف لازم را در جهت عملکرد کارآمد بازار و پاسخگویی به انتظارات سهامداران داشته باشد، دارند و بر عهده دولت‌ها و فعالان بازار است که در رابطه با چگونگی اجرای این اصول تصمیم‌گیری کنند و هزینه و فرصت‌های موجود را ارزیابی کنند.

در ادامه به بررسی اصول حاکمیت شرکتی به منظور درک بهتر مفاهیم پرداخته می‌شود.

اصل اول - ایجاد زیربنای لازم برای اجرای کارآمد اصول حاکمیت شرکتی:

اصول حاکمیت شرکتی باید در جهت افزایش شفافیت و کارآیی بازارها اجرا شود. همچنین با قوانین داخلی سازگار بوده و تفکیک مسوولیت‌های قانونگذار، مدیران و دستگاه‌های اجرایی مشخص باشد.

اصل دوم - حقوق سهامداران عمده و جزء: اصول حاکمیت شرکتی باید از حقوق همه سهامداران حمایت کند.

برای دستیابی این هدف توجه به نکات زیر ضروری است:

- حقوق اولیه سهامدار عبارت است از: وجود سیستم ثابت مالکیت، امکان نقل و انتقال سهام، دریافت اطلاعات دوره‌ای شرکت سرمایه‌پذیر، امکان اظهارنظر و حق رای در مجامع عمومی، امکان انتخاب و تغییر اعضای هیات‌مدیره و سهیم بودن در سود شرکت.

- سهام حق دارند به طور کامل از اطلاعات و تصمیماتی که تاثیر بنیادی در وضعیت و سودآوری شرکت دارند، مطلع شوند. این اطلاعات عبارتند از: اصلاحات در اساسنامه شرکت، افزایش سرمایه و معاملات عمده و تغییرات اساسی در دارایی‌های شرکت که می‌تواند در فروش و سودآوری شرکت موثر باشد.

- سهامداران باید امکان شرکت و رای دادن در مجامع عمومی را داشته باشند که در این رابطه باید: زمان و مکان و دستورات جلسه مجامع پیش از مجمع به اطلاع سهامداران برسد، به سهامداران باید فرصت سوال از هیات‌مدیره در رابطه با گزارش حسابرس و عملکرد هیات‌مدیره داده شود، تصمیم‌گیری در خصوص پاداش و حق حضور هیات‌مدیره باید به تصویب اکثریت سهامداران برسد و حق رای سهامداران به صورت حضوری یا واگذاری حق رای باید محفوظ باشد.