دنیای اقتصاد- هاشم آردم: بورس تهران دیروز همچنان با ضعف تقاضا مواجه بود. آنچه بیش از هرچیزی در بازار سهام این روزها محسوس است، بی‌میلی فعالان بازار به انجام معامله است. همان‌طور که پیش‌تر در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» اشاره شده بود، به نظر می‌رسد با آغاز فصل پاییز فعالان بازار سهام بیشتر تمایل به صبر و مشاهده دارند تا تکلیف اوضاع شرکت‌ها در صورت‌های مالی ۶ماهه روشن شود. این روزها، فعالان گروه فلزی و معدنی اقدام به ثبت سفارش در محدوده‌های مثبت نمی‌کنند. اگرچه خبری از عرضه سنگین و قابل توجه نیز در این نمادها به چشم‌ نمی‌خورد؛ اما نمی‌توان ادعا کرد که فضای گروه‌های وابسته به بازارهای جهانی مثبت است. از طرف دیگر در سایر گروه‌ها (از جمله خودرو و ساخت قطعات) نیز نشانی از معاملات پررونق به چشم نمی‌خورد. ارزش معاملات روزانه نیز آرام‌آرام به ارزش نازل معاملات در شهریورماه باز می‌گردد. در این میان چند نماد کوچک بازار مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته‌اند. همه چیز حکایت از محقق نشدن رونقی دارد که پیش‌تر انتظار می‌رفت در پاییز رخ دهد.

معمای قیمت به درآمد

روز گذشته گزارش نسبت‌های قیمت به درآمدی بورس تهران در شهریورماه توسط شرکت بورس منتشر شد. طبق این گزارش متوسط نسبت P بر E بورس تهران به ۹۵/ ۶ مرتبه در پایان شهریور ماه رسیده است. این نسبت هنوز در مقایسه با نسبت قیمت به عایدی در بازار پول، بالا به نظر می‌رسد. چنانچه در بهترین حالت و درآینده‌ای نزدیک نرخ سود سپرده‌های بانکی واقعا به ۱۵ درصد برسد، نسبت قیمت به درآمد در بازار پول در محدوده ۷/ ۶ مرتبه‌ای قرار می‌گیرد. با این حساب همچنان نمی‌توان ادعا کرد که بورس تهران جذاب است. به عبارت ساده‌تر به نظر می‌رسد که همچنان سرمایه‌گذاری در بازار پول جذاب‌تر از سرمایه‌گذاری در بازار سهام است.این در حالی است که نسبت قیمت به درآمد در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بورس (که عمدتا از نمادهای کم‌ریسک بازار تلقی می‌شوند) کمتر از ۵ مرتبه است. از این رو است که به نظر می‌رسد شاخص کل بورس همچنان توان رشد و صعود به محدوده‌های بالاتر را دارد. بورس تهران این روزها اگرچه نمادهای P/ E پایین کم ندارد، اما تعداد قابل توجهی از نمادها، با نسبت‌های قیمت به درآمد بیش از ۷ مرتبه‌ای معامله می‌شوند. عرضه‌های اولیه این روزها نیز که معمولا در قیمت‌های بالا انجام می‌شوند و پس از به تعادل رسیدن نسبت‌های بالای قیمت به درآمد را تجربه می‌کنند، می‌توانند انتظارات ذهنی بازار از نسبت قیمت به درآمد را افزایشی کنند. علاوه بر پتانسیل نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز برای رشد، این انتظار وجود دارد که پس از انتشار صورت‌های مالی ۶ماهه شرکت‌ها، تعدیلات مثبت قابل توجهی (به ویژه در گروه‌های فلزی و معدنی) صورت بگیرد تا پیش‌بینی سود بورس افزایش یافته و نسبت قیمت به درآمد سهام نیز اصلاح شود. اما همچنان برای تثبیت نسبت P/ E لازم است که ورودی پایداری از نقدینگی برای بازار سهام ایجاد شود. انتظار می‌رفت که با کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی تا ۱۵ درصد، شاهد جریان ورود نقدینگی به بورس باشیم. با این حال هنوز پیامد ملموسی از این موضوع در بورس مشاهده نشده است. برای مطالعه جزئیات بیشتر از نسبت قیمت به درآمد در بورس تهران، به گزارش صفحه ۱۰ رجوع کنید.

خودرویی‌ها، ناکام در جذب نقدینگی

در آخرین روزهای تابستان این انتظار در میان فعالان بازار سهام شکل گرفته بودکه رفته‌رفته باید شاهد اصلاح قیمت در نمادهای فلزی و معدنی و انتقال نقدینگی از این گروه‌ها به سایر گروه‌ها باشیم. گروه‌های خودرویی‌ و پالایشی به‌عنوان محتمل‌ترین گزینه‌ها برای مقصد احتمالی بعدی نقدینگی تلقی شدند.اگرچه گروه پالایشی می‌تواند به قدر کافی برای رشد انگیزه داشته باشد، اما فعالان بازار به دلیل سابقه نه چندان مطلوبی که این گروه داشته است، همچنان با احتیاطی محسوس با این گروه رفتار می‌کنند. اگرچه روند شاخص این گروه صعودی است، اما این روند به شدت کند و آرام دنبال می‌شود. در طرف دیگر بازار خودرویی‌ها به‌عنوان گروهی مستعد برای جذب نقدینگی مطرح بودند. چهارشنبه هفته گذشته ارزش معاملات این گروه به ۳۷ میلیارد تومان رسید و این تصور ایجاد شد که توجه به نمادهای خودرویی آغاز شده است. با توجه به قرار گرفتن قیمت‌ها و شاخص این گروه در کف‌های چندماهه، هر تحرکی در این گروه می‌تواند نشانه‌ای از آغاز یک روند صعودی تلقی شود. در ادامه و در اولین روز کاری هفته جاری، نمادهای خودرویی همچنان پررونق معامله شدند و ارزش معاملات این گروه اگرچه کمتر از چهارشنبه هفته گذشته بود، اما در محدوده مطلوبی قرار داشت. ارزش معاملات گروه روز یکشنبه باز هم کمتر شد. تا اینکه ارزش معاملات این گروه طی معاملات روز گذشته به سختی به مرز ۱۳ میلیارد تومان رسید. کاهش محسوس ارزش معاملات در این گروه نشان از آن دارد که احتمالا بازار سهام از مثبت شدن خودرویی‌ها هم دلسرد شده است. پس از آنکه تقاضای ایجاد شده در گروه خودرویی با عرضه‌های کافی پاسخ داده شد، رفته‌رفته چنین به نظر رسید که فعالان بازار قصد دارند دوباره به نمادهای کوچک‌تر از جمله نمادهای قندی روی آورند.

چشم بازار به گزارش‌های معدنی و فلزی

گذشته از نوسان‌گیری که تلاش می‌شود در گروه‌های مختلف انجام شود، به نظر می‌رسد که عمده فعالان بورس منفعلانه در انتظار انتشار گزارش‌های مالی ۶ماهه هستند. در این میان صورت‌های مالی شرکت‌های گروه فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی می‌توانند تاثیر معناداری بر تصمیمات سرمایه‌گذاران داشته باشند. این انتظار وجود دارد که شرکت‌های وابسته به قیمت‌های جهانی با تعدیلات مثبت سهامداران خود را خوشحال کنند. حال بسته به آنکه این تعدیلات مثبت تا چه میزان با انتظارات فعالان بازار هماهنگ باشد، قدم بعدی بازار در روندهای قیمتی مشخص خواهد شد.

عرضه‌های اولیه و قدرت‌نمایی نقدینگی

عدم ورود نقدینگی به گروه‌های خودرویی، پالایشی و همچنین استراحت قیمتی در نمادهای فلزی و معدنی نگرانی‌هایی را درباره عدم ورود نقدینگی به بازار سهام ایجاد کرده است. با این حال هر روز راس ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه صبح، تقریبا به اندازه هزار میلیارد تومان سفارش خرید برای نماد «های‌وب» وارد سیستم معاملات می‌شود. این موضوع نشان از آن دارد که با وجود عدم ورود نقدینگی تازه‌نفس به بورس، همچنان به اندازه کافی نقدینگی پارک شده کنار بازار وجود دارد. ارزش سفارش خرید نماد تازه‌وارد «های‌وب» به تنهایی به اندازه ارزش معاملات ۱۰ روز بورس است. با این وجود فعالان خارج از بازار همچنان برای خرید سهام محتاط هستند. به نظر می‌رسد که بلاتکلیفی پیش از انتشار گزارش‌های ۶ماهه و شاید ریسک‌های سیاسی از جنس نقض برجام توسط ایالات متحده آمریکا، باعث شده است که این حجم از نقدینگی برای ورود به بازار مردد باشد.

مروری بر آمار معاملات دیروز

در معاملات روز گذشته، سهامداران بورسی بیش از ۷۸۱ میلیون برگه سهم، حق‌تقدم و سایر دارایی‌های مالی را به ارزش ۲۴۶ میلیارد تومان در ۵۰ هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند. از این میزان تقریبا ۱۱۰ میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق‌تقدم در نمادهای عادی اختصاص یافت. ارزش معاملات خرد بورس از روز چهارشنبه هفته گذشته که تقریبا ۱۴۰ میلیارد تومان بود، آهنگی نزولی داشته است. همچنین دیروز شاخص کل بورس با افت ۷۱ واحدی به رقم ۸۵ هزار و ۵۱۶ واحد رسید. نمادهای فولاد خوزستان (فخوز)، صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس)، فولاد مبارکه (فولاد)، مپنا (رمپنا) و سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر) دیروز با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص افت این متغیر را رقم زدند. این در حالی بود که نمادهای‌ های‌وب و آسان پرداخت پرشین (آپ) بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص بورس داشتند. از میان گروه‌های ۳۸گانه بورسی، شاخص ۱۶ گروه طی معاملات دیروز با رشد مواجه شد. گروه‌های استخراج نفت و گاز، قند و شکر و انتشار، چاپ و تکثیر بیشترین رشد روزانه را برای سهامداران خود به ارمغان آوردند. در طرف دیگر شاخص ۱۸ گروه با افت مواجه شد. در قعر جدول بازدهی، گروه‌های استخراج سایر معادن، خدمات فنی و مهندسی و استخراج زغال‌سنگ قرار گرفتند. در بازار دیروز شاخص بازار اول ۱۳۳ واحد افت کرد؛ اما شاخص بازار دوم ۲۷۸ واحد رشد را به ثبت رساند. صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای‌ های‌وب، سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران، آلومینیوم ایران، ایران یاساتایر، معادن منگنز ایران، چدن‌سازان و قند هکمتان بود. در مقابل نمادهای گروه صنایع بهشهر ایران، گرانیت بهسرام، دارویی لقمان، لوله و ماشین‌سازی ایران، سرمایه‌گذاری صنعت بیمه، البرز دارو و پارس سرام با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند. سرمایه‌گذاران بورسی برای خرید سهام‌ های‌وب، اوراق مشارکت رایان سایپا، اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، سهام آسان پرداخت پرشین، چدن‌سازان و اوراق صکوک فولاد کاوه کیش،کمباین‌سازی ایران بیشترین تقاضا و سنگین‌ترین صف‌های خرید را تشکیل دادند. این در حالی بود که نمادهای اوراق مشارکت شهرداری مشهد، اوراق صکوک سایپا، اوراق مشارکت شهرداری تهران، سهام لوله و ماشین‌سازی ایران، سهام سیمان مازندران و سهام کارگزاران بورس اوراق بهادار با بیشترین عرضه‌ها و طولانی ترین صف‌های فروش مواجه شدند. در پایان معاملات دیروز پارس خودرو با معامله بلوکی ۲۲۷ میلیون سهمی بیشترین حجم معاملات و اوراق مشارکت ملی نفت ایران با معامله ۳۱۵ میلیارد ریال بیشترین ارزش معاملات را داشتند.

زیرپوست روزهای منفی بورس