دنیای اقتصاد-سلیمان کرمی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته با رشد ۹۲ واحدی (۱/ ۰ درصدی) مواجه شد. در حالی‌که شاخص روز دوشنبه پس از رشد مداوم در ۲۰ روز معاملاتی متوالی، نزولی شد، روز گذشته بار دیگر شاهد بازگشت آرام شاخص به مسیر صعودی بودیم. خیز شاخص کل بورس تهران در ساعات آغازین معاملات دیروز رشد نزدیک به ۱۸۵ واحدی شاخص را به دنبال داشت. این رشد که بعضا با حمایت‌های حقوقی‌ها همراه بود رشد قیمت پایانی نمادهای بزرگ را به دنبال داشت.

در ادامه معاملات فشار فروش تنها توانست میزان رشد قیمت پایانی را تعدیل کند. در حالی‌که یک ماه مانده به انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری شاهد خرید برخی فعالان بازار به امید رشد قیمتی و مثبت بودن بازار در هفته‌های باقیمانده با نزدیک شدن به مهم‌ترین رخداد سیاسی کشور هستیم، از سوی دیگر ریزش قیمت جهانی کالاها هراس را در میان دیگر معامله‌گران ایجاد کرده است. در این خصوص آغاز هفته بازار جهانی با افت هر چند اندک قیمت جهانی فلزات همراه بود. گرچه همچنان قیمت فلزات نسبت به مفروضات اولیه شرکت‌ها برای سال ۹۶ (بودجه ۹۶) سطوح بالاتری را دارا هستند اما افت قیمتی فلزات نگرانی را میان فعالان بازار نگه داشته است.

نکته دیگر نیز تقابل سود محقق‌شده شرکت‌ها در سال ۹۵ در مقایسه با برآورد سودآوری سال ۹۶ است. در حالی‌که سال مالی عمده شرکت‌های بورسی در اسفند به پایان رسیده است به تدریج باید در انتظار فصل مجامع و تقسیم سود میان سهامداران بود. انتظار برای تقسیم سود شرکت‌ها برخی از فعالان را به سمت سهام جذب می‌کند. در این میان با اوج‌گیری قیمت کالاها در ماه‌های پایانی ۹۵ می‌توان انتظار تحقق سود بیش از انتظارات موجود (براساس آخرین پیش‌بینی ۹۵) را داشت. کاهش نسبت قیمت به درآمد در فصل مجامع نیز از قیمت سهام در شرایط کنونی حمایت می‌کند.

تقاضای کم‌جان سهام

در معاملات دیروز «رمپنا»، «فملی»، «فخوز» و «ومعادن» بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل وارد کردند. افزایش تقاضای حقوقی‌ها در آغاز معاملات در این نمادها کاملا محسوس بود. ۹۶ درصد حجم خرید «رمپنا»، ۹۰ درصد از حجم خرید «فخوز»، ۵۵ درصد از حجم خرید «فملی» و ۶۷ درصد از حجم خرید «ومعادن» در معاملات دیروز در اختیار معامله‌گران حقوقی‌ها بود. از طرفی نیز دیگر معامله‌گران حقوقی در سمت فروش سهام این شرکت‌ها فعال بودند. در نتیجه خالص تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی نیز چندان بالا نبود (ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی ۳ میلیارد تومان).

اختلاف نظر خریداران و فروشندگان سهام در معاملات دیروز کاملا مشهود بود. برخی از اهالی بازار رشد هرچند اندک قیمت برخی نمادها را ناشی از فضای سیاسی پیش از انتخابات عنوان می‌کنند. این دسته از فعالان بازار به روند تاریخی بازارهای مالی مانند بورس و دلار در بزنگاه انتخابات اشاره می‌کنند. سرکوب رشد نرخ دلار طی روزهای اخیر و سبز نگه‌ داشتن شاخص بورس در هفته‌های منتهی به انتخابات عقیده‌ای است که میان فعالان بازار طی سال‌های اخیر جا افتاده است. این گروه از فعالان بازار رشدهای کنونی شاخص را حمایت از سهام مطابق با روند سنتی می‌دانند. عکس این فضا در بازار ارز نیز صادق است به نوعی‌ که نوسانات دلار زیر ۳۸۰۰ تومان این مدت ناشی از سرکوب سیاسی نرخ ارز عنوان می‌شود. سطوح حمایتی کنونی در برابر قیمت‌ سهام ناشی از نزدیک شدن به فصل تقسیم سود در مجامع نیز عامل دیگری در برابر افت قیمت‌ها است. عمده شرکت‌های کالایی با اوج‌گیری قیمت جهانی کالاها در نیمه دوم سال گذشته و همچنین رشد قابل توجه نرخ دلار با جهش‌ قابل توجه سودآوری مواجه شدند. گرچه همچنان صورت‌های مالی و همچنین عملکرد اسفند این شرکت‌ها به‌صورت کامل منتشر نشده است اما بعضا می‌توان به ادامه تعدیل مثبت دوباره سودآوری این شرکت‌ها در مقایسه با آخرین پیش‌بینی‌ها امیدوار بود. البته این موضوع به بررسی دقیق درآمد و همچنین هزینه‌های شرکت در سال گذشته نیاز دارد. با این حال با توجه به پایین‌تر بودن قیمت جهانی فروش محصولات و همچنین نرخ دلار در آخرین پیش‌بینی ۹۵ نسبت به مقادیر واقعی این متغیرها در ماه‌های پایانی سال ۹۵ رشد درآمدهای محقق‌شده نسبت به پیش‌بینی‌های سال مالی گذشته چندان دور از انتظار نیست. از طرفی باید در انتظار تقسیم سود در مجامع شرکت‌ها نیز بود در صورتی‌که مطابق با میانگین تاریخی حدود ۷۰ درصد از سود ۹۵ در مجامع تقسیم شود باید در انتظار کاهش نسبت قیمت به درآمد بازار بود.

دلهره بورس از نوسانات بازارهای جهانی

در این میان عامل نگرانی و فشار بر قیمت سهام افت اخیر قیمت‌های جهانی است. در حالی‌که به نظر می‌رسد با رسیدن قیمت‌ها به کف‌های روانی از شدت نزول کالاها کاسته شده است اما همچنان نوسانات زیر سطوح حمایتی پیشین انتظار را برای نوسانات آتی این قیمت‌ها نگه داشته است. در این خصوص قیمت هر تن سنگ آهن به ۶۴ دلار رسید و به تبع آن قیمت فولاد و مقاطع فولادی نیز در بازار جهانی افت داشته است. قیمت هر تن روی دیروز ۲۵۵۰ دلار و قیمت هر تن مس ۵۶۴۰ دلار بود. باید به این موضوع نیز توجه داشت که دوگانگی نظرات در بازار جهانی برای فلزات مزبور مشاهده می‌شود. همچنان برخی از کارشناسان بازار جهانی به بازگشت قیمتی این فلزات در ماه‌های آتی سال جاری میلادی امیدوار هستند و بعضا قیمت‌های بسیار بالایی را برای آنها عنوان می‌کنند. این موضوع درخصوص محصولات شیمیایی نیز صدق می‌کند. متانول بر اساس آخرین اطلاعات موجود سطوح کمتر از ۳۰۰ دلار را تجربه می‌کند. اوره به کمتر از ۲۰۰ دلار به ازای هر تن رسیده است. در بازار پلیمرها نیز نوسانات اندک قیمتی تولیدات عمده پتروشیمی‌ها داخلی (پلی‌‌اتیلن و پلی‌‌پروپیلن) را شاهد هستیم. در حالی‌که در سایر محصولات پلیمری و شیمیایی بعضا نوسانات قیمتی خیلی بیشتر بوده است. در این خصوص می‌توان به پلی‌ بوتادین رابر و همچنین استایرن بوتادین رابر، بوتادین، آلکیل بنزن خطی (LAB) به‌عنوان ماده اولیه تولید شوینده‌ها و بنزن اشاره کرد.

فارغ از فضای سیاسی ماه آینده باید در انتظار روند قیمتی بازارهای جهانی بود تا مسیر آتی بازار سهام را مشخص کرد. آمارهای اقتصاد چین به‌عنوان بزرگترین مصرف‌کننده مواد خام دنیا بیش از پیش‌بینی‌ها بوده (۹/ ۶ درصد) با این حال این موضوع نیز نتوانسته از قیمت‌ها حمایت کند. شاخص دلار نیز به تدریج از سطوح بالای خود عقب‌نشینی کرده است. این عوامل ممکن است بتواند اثر مثبت خود را در هفته‌های آینده به قیمت فلزات منعکس کند، در نتیجه می‌توان انتظار واکنش مثبت بورس تهران را داشت. با این حال در صورتی‌که عرضه بار دیگر بر تقاضا غلبه کند و احتمال از دست رفتن کف‌های حمایتی تقویت شود فضای منفی در بورس تهران نیز دور از انتظار نیست.

در بازار چه گذشت؟

بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته پس از افت روز دوشنبه مجددا به مدار رشد بازگشت و توانست رشد ۹۲واحدی شاخص کل را ثبت کند. در بازار دیروز معامله‌گران در ابتدای بازار با عرضه‌های سنگین و صف‌های فروش به جای مانده از بازار روز دوشنبه مواجه بودند اما با شروع بازار این عرضه‌ها جمع‌آوری شد و حتی نمادهایی نظیر پلی‌اکریل اصفهان با رشد قیمت همراه شدند. در نهایت این مساله به بهبود جو بازار منجر شد تا در نهایت شاخص به مدد رشد نماد معاملاتی نظیر مپنا، ملی مس، فولاد خوزستان، آسان پرداخت و سرمایه‌گذاری معادن و فلزات شاخص در نهایت با رشد به رقم ۷۸هزار و ۳۴۰واحد رسید. در گروه غذایی دیروز نماد شهدایران برای افزایش سرمایه ۶۰درصدی متوقف شد. «غشهد» می‌تواند سرمایه ۵/ ۱۲ میلیارد تومانی را از محل آورده نقدی سهامداران به ۲۰ میلیارد تومان برساند تا قادر به اصلاح ساختار مالی و خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت و الزام سازمان بورس باشد.

تقابل بازی‌سازها در بورس تهران