سنا: با گذشت دو سال از تصویب، تقریبا هیچ کدام از نهادها، موسسات و شرکت‌های شبه دولتی گزارش شفاف و استانداردی از فعالیت‌های اقتصادی‌ خود به سازمان بورس اعلام نکردند. گفته می‌شود تعداد شرکت‌های مشمول حدود ۱۹ هزار شرکت و موسسه است. با این رویه بود که مجلس بار دیگر به فکر افتاد تا با تصویب اصلاحیه‌ای، ضمانت‌های اجرایی لازم را برای انتشار گزارش شرکت‌های شبه‌دولتی فراهم آورد. بنابراین کمیسیون اقتصادی مجلس اقداماتی را در جهت تصویب ضمانت اجرایی لازم این قانون کلید زد و «قانون اصلاح مواد (۳)، (۶) و (۲۴) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی» در جلسه علنی یکشنبه ۷ شهریور ۱۳۹۵ از تصویب نمایندگان گذشت. این اصلاحیه در ۱۷شهریور ۱۳۹۵ به تایید شورای نگهبان رسید و طی نامه مورخ ۵ مهر ۱۳۹۵ ریاست جمهوری برای اجرا ابلاغ شد. اخیرا هم سازمان بورس و اوراق بهادار در فراخوانی جدید به دستگاه‌های مشمول، از آنها خواست اطلاعات مالی خود را شفاف‌سازی و آن را نزد این سازمان افشا کنند.

بر‌اساس این قانون، موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موضوع ماده (۵) قانون محاسبات عمومی، نهادهای نظامی و انتظامی کشور، سازمان‌ها و موسسات خیریه کشور، نهادها و سازمان‌های وقفی و بقاع‌متبرکه، کلیه صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری و لشکری، نظیر صندوق‌های بازنشستگی وابسته به دستگاه‌های اجرایی و وابسته به دستگاه‌هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است و نهادهای انقلاب اسلامی موظفند اطلاعات کامل مالی خود را به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه کنند.

تصویب ضوابط اجرایی قانون شفافیت شبه‌دولتی‌ها

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس در این خصوص گفت: این سازمان برای اجرای ماده۶ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل۴۴ قانون اساسی اقدام به تشکیل اداره‌ای مستقل کرده است.حسن امیری اضافه کرد: سازمان با استناد به این قانون و برای ایجاد وحدت رویه، ضوابط اجرایی این قانون شامل دامنه اطلاعاتی که باید ارائه شود را در هیات مدیره خود به تصویب رساند و انتشار آگهی در روزنامه‌های کثیرالانتشار و سایت‌ها و مکاتبه با مخاطبان قانون را در برنامه کاری خود قرار داد.به گفته وی، درگام بعدی برای تحقق هرچه بهتر دولت الکترونیک و سهولت در ارسال اطلاعات توسط مشمولان، سازمان بورس و اوراق بهادار از محل منابع مالی خود اقدام به ارتقا و پیاده‌سازی‌ مرکز میانی صدور گواهی الکترونیک (RA) برای احراز هویت دریافت‌کنندگان امضای دیجیتال کرده است.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس اظهار کرد: در کنار این سامانه، با استفاده از دانش نرم‌افزاری موجود، زیرسیستمی در سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران اوراق بهادار موسوم به کدال به نشانی اینترنتی www.codal.ir برای دریافت اطلاعات مورد نیاز شامل صورت‌های مالی، گزارش حسابرس و بازرس قانونی و گزارش عملکرد هیات مدیره به مجمع ایجاد شده است.وی تاکید کرد: شرکت‌هایی که به‌صورت کاغذی اطلاعات را به سازمان ارسال کرده‌اند، باید به‌صورت الکترونیکی در سامانه کدال اطلاعات را بارگذاری کنند. بنابراین این شرکت‌ها لازم است با مراجعه به سازمان، توکن دریافت کنند.امیری اظهار کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین برای تسهیل انتشار و افشای اطلاعات مالی و گزارش‌های مربوط، اقدامات نرم‌افزاری و ارتقای سخت‌افزار را نیز به انجام رساند تا همه شرایط لازم برای اجرای این قانون مهیا شده باشد.امیری درخصوص شرکت‌های مشمول قانون شفافیت شبه‌دولتی‌ها گفت: برآوردها تعداد این شرکت‌ها را ۱۹هزار اعلام می‌کند ولی تا اشخاص حقوقی ۶‌‌گانه مشمول، فهرست شرکت‌های زیر‌مجموعه خود را ارائه نکنند، نمی‌توان عدد دقیقی را اعلام کرد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا شرکت‌ها یا نهادهایی هم از شمول اجرای این قانون معاف شده‌اند یا خیر، عنوان کرد: طبق تبصره (۴) و (۵) قانون، اشخاص مذکور در این بند که برای انجام ماموریت‌های خاص حاکمیتی بر اساس مجوزهای قانونی تشکیل شده‌اند و افشای اطلاعات اقتصادی آنها دارای طبقه بندی است، با تایید شورای عالی امنیت ملی مشمول حکم این بند نیستند و عدم اجرای این قانون در مورد نهادهایی که تحت نظر مقام معظم رهبری هستند با اذن ایشان خواهد بود. امیری در پاسخ به این پرسش که آیا این اصلاحیه تمام موارد مدنظر را برای اجرای قانون با توجه به تجربه این سازمان دربرگرفته یا خیر؟ گفت: این اصلاحیه گامی مثبت و رو به جلو برای اجرایی شدن این قانون بوده است. معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس ادامه داد: در عین حال قانون، سه نوع ضمانت اجرایی برای اینکه شرکت‌های شبه‌دولتی اطلاعاتشان را ارائه کنند پیش‌بینی کرده است. امیری گفت: در قانون مذکور که در مهر سال جاری از سوی ریاست محترم جمهور برای اجرا ابلاغ شده مرجع ثبت شرکت‌ها مکلف است امور ثبتی شرکت‌هایی را که موضوع این بند هستند درصورت دریافت مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار انجام دهد.