گروه بورس: در هفته گذشته، شاخص کل بورس تهران با افت ۲۸۶ واحدی (معادل ۴/ ۰ درصد) به کار خود خاتمه داد. این درحالی بود که به واسطه نزدیکی به فصل مجامع کلیت بازار فضایی احتیاطی را تجربه می‌کرد. در هفته جاری و تا پایان تیر ماه بسیاری از شرکت‌های بزرگ و اثرگذار حاضر در بورس مجامع خود را برگزار خواهند کرد و بنابراین به دلیل توقف بسیاری از نمادهای مهم، بازار در هفته جاری در حالت نیمه تعطیل خواهد بود، ارزش معاملات کاهش خواهد یافت و مجامع شرکت‌ها در صدر توجهات قرار خواهد گرفت.

بازار در احاطه ابهامات

اگرچه در هفته گذشته معاملات بورس تهران چندان نگران‌کننده به نظر نمی‌رسید، اما به نظر می‌رسد فعالان بازار در فاز احتیاطی قرار گرفته‌اند و کلیت فعالان بازار احتمال انتشار اخبار نامناسب را در بازار محتمل‌تر می‌دانند. به عبارت بهتر، چنانچه اوضاع صنایع و شرکت‌های بورسی در حال حاضر مدنظر قرار گیرد، شاید پتانسیل خاصی برای رشد سودآوری شرکت‌ها در آینده نزدیک متصور نیست. شکل‌گیری فضایی دلسردکننده در میان سهامداران خرد در حال حاضر غلبه بیشتری به خوش‌بینی‌ها دارد اما نباید فراموش کرد که بخش مهمی از سهامداران فعلی، بخش عمده‌ای از خریدهای خود را در دوران پسابرجام و به امید گشایش‌های اقتصادی انجام داده‌اند. در واقع قرارگرفتن قیمت‌های سهام در محدوده‌های بالاتر از آبان ماه سال گذشته نشان می‌دهد که فعالان بازار هنوز تصمیم نگرفته‌اند رویدادهای پس از لغو تحریم‌ها را بی‌تاثیر بدانند. سهامداران فعلی حضور در مجامع شرکت‌ها را به‌عنوان استراتژی فعلی خود در نظر گرفته‌اند. سهامدارانی که تمایلی به حضور در مجامع شرکت‌ها ندارند در هفته گذشته از بازار خارج شدند و عرضه‌های این افراد، اغلب توسط اشخاص حقوقی جذب شد.

به‌طور معمول در آستانه مجامع شرکت‌ها، ارزش معاملات در نمادهای مختلف افزایش می‌یابد و غالبا این حقیقی‌ها هستند که فروش سهام را منطقی‌تر می‌دانند. از آنجا که تقسیم سود نقدی باعث افت قیمت سهام در روز بازگشایی می‌شود و شرکت‌ها نیز تا هشت ماه فرصت خواهند داشت تا سود نقدی را به سهامداران پرداخت کنند، سهامداران خرد ترجیح می‌دهند با فروش سهام خود در آستانه مجمع، اصطلاحا هزینه خواب سرمایه خود را کاهش دهند.

در فرصت باقی‌مانده تا پایان تیرماه، تمام شرکت‌هایی که دارای سال مالی منتهی به پایان اسفندماه هستند، مجامع خود را برگزار خواهند کرد. از آنجا که اقتصاد ایران از چندماه گذشته (واحتمالا در چند ماه آینده) با اتفاقات بی‌سابقه یا در بهترین حالت کم‌سابقه دست به گریبان بوده است، مجامع امسال اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند. فعالان بازار علاوه بر آنکه مانند سال‌های گذشته تمایل دارند کارنامه سال گذشته شرکت‌ها را از زبان مدیران بشنوند، این‌بار نیازمند شفاف‌سازی چشم‌انداز شرکت‌ها در سال آینده هستند. اما در برخی شرکت‌های بزرگ از جمله بانکی‌ها و پالایشگاه‌ها تغییرات مدیریتی در برهه فعلی می‌تواند ابهامات صنایع مختلف را فزونی بخشد.

در حالت عادی، چنانچه در آستانه مجامع تغییرات مدیریتی رخ دهد، از مدیران عامل سابق در مجامع دعوت به‌عمل می‌آید تا کارنامه سال گذشته را تشریح کنند. اما با حساسیت‌های ایجاد شده در چند هفته اخیر، بعید است که مدیران سابق در مجامع حاضر شوند. مدیران جدید نیز هنوز فرصت نداشته‌اند تا برنامه‌ای برای شرکت‌ها تهیه کنند. از طرف دیگر ابهامات بانک‌ها و رویه تقسیم سود این بنگاه‌های اقتصادی محل سوال است. اگرچه یکی از این بانک‌ها (بانک خاور میانه) در هفته گذشته مجمع موفقی را برگزار کرد، اما در بانک‌های بزرگ و اصطلاحا لیدر انتظار می‌رود که شاهد مجامع پرحاشیه‌ای باشیم. خصوصا که این بانک‌ها در صورت‌های مالی خود وضعیت نامطلوبی را تصویر کرده‌اند. در نمادهای خودرویی (به ویژه ایران خودرو) همچنان ابهامات قراردادهای جدید و امکان افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها مطرح است. گروه‌های کالایی که به قیمت‌های جهانی وابستگی محسوس دارند، همچنان چشم‌انداز نزولی قیمت‌ها را تصویر می‌کنند. در نمادهای گروه پتروشیمی، اگرچه ابهامات نرخ خوراک تا حدی برطرف شده است اما اثر تسعیر نرخ ارز و احتمال تک‌نرخی شدن ارز همچنان محل ابهام است. در کنار تمام این ابهامات، مجامع شرکت‌های بزرگ بورسی در حالی برگزار می‌شوند که بسیاری از فعالان بازار که در حال حاضر سهامدار هستند، برای خرید سهام در سه ماه پایانی سال گذشته قیمت‌های بالایی را پرداخت کرده‌اند.

نحوه برگزاری مجامع در هفته جاری، می‌تواند تاثیر بسزایی در تصمیم‌گیری این سهامداران داشته باشد. علاوه بر آن، فعالانی که در ماه‌های گذشته فروشنده بوده‌اند، مجامع را به دقت دنبال خواهند کرد تا برای سرمایه‌گذاری مجدد تصمیم بگیرند. در واقع این مجامع تعیین‌کننده میزان ارزندگی خرید سهام در ماه‌های آتی خواهند بود. به‌رغم آنکه نرخ سود سپرده‌های بانکی کاهش یافته است اما چنانچه ابهامات شرکت‌های بورسی شفاف نشود، بعید است که فعالان بازار دوباره به فکر سرمایه‌گذاری در بورس افتند. این امکان وجود خواهد داشت که فعالان تاثیرگذار بازار، همچنان سپرده‌گذاری در بانک‌ها را سودمندتر از سرمایه‌گذاری در بورس بدانند. به عبارت بهتر، فعالان بازار از خوش‌بینی و خرید سهام در قیمت‌های بالا زخم‌خورده هستند. خوش‌بینی که در سه ماه پایانی سال گذشته شکل گرفت، باعث شد فعالان بازار بدون تحلیل و با تکیه بر اطلاعات کیفی (و نه کمی) وارد بازار شوند. حال به نظر می‌رسد ابهامات فعلی بازار سهام فضا را به سمت غلبه بیشتر تمایلات نزولی پیش برده باشد. تمایلاتی که احتمالا در صورت بقای ابهامات، نزولی باقی خواهند ماند.

بازار در هفته‌ای که گذشت

همانطور که اشاره شد، شاخص بورس تهران در هفته‌ای که گذشت با افت ۲۸۶ واحدی مواجه شد. از میان صنایع ۳۷ گانه بورس، ۱۶ صنعت با رشد شاخص و ۲۰ صنعت با افت شاخص خود مواجه شدند. بیشترین رشد قیمت در گروه‌های دباغی و پرداخت چرم، کاشی و سرامیک و خدمات فنی و مهندسی رخ داد. شاخص این گروه‌ها به ترتیب ۵/ ۵، ۸/ ۴ و ۶/ ۳ درصد رشد کرد تا سهامداران این گروه‌ها خوش‌اقبال‌ترین سهامداران در هفته گذشته باشند. در طرف دیگر گروه‌های ابزار پزشکی (با تک‌سهم آکنتور)، زراعت (با تک سهم زمگسا) و گروه خودرویی بیشترین افت قیمت را تجربه کردند. همچنین در هفته گذشته گروه‌های خودرویی، محصولات شیمیایی و حمل و نقل بیشترین سهم را در کاهش شاخص کل به خود اختصاص دادند.

حقوقی‌ها فعال‌تر از حقیقی‌ها

همانطور که اشاره شد روند فرسایشی بورس تهران در هفته گذشته کماکان ادامه داشت و باعث شد شاخص در بازه هفتگی با زیان ۴/ ۰ درصدی هفته را به پایان برساند. بورس تهران که اولین روز از هفته گذشته را با افت به پایان رساند با حمایت بیشتر بازیگران حقیقی همراه بود؛ به‌طوری‌که در بحث تغییر مالکیت روزانه، جابه‌جایی حدود ۹میلیارد تومان از سمت حقوقی به حقیقی را به ثبت رساند. بررسی‌ها نشان می‌دهد شنبه تنها روزی در هفته گذشته بود که با حمایت بیشتر حقیقی‌ها نسبت به حقوقی‌ها همراه بود. در مقابل روز چهارشنبه نیز بیشترین حمایت‌ها از طرف حقوقی‌ها صورت گرفت. به‌طوری‌که بیشترین تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی در جریان معاملات هفته گذشته در این روز و به رقم ۲۴میلیارد تومان به ثبت رسید. به‌طور کلی بازار سهام در هفته اخیر (روزهای شنبه تا چهارشنبه)شاهد جابه‌جایی بیش از ۳۱میلیارد تومان از سمت معامله‌گران حقیقی به حقوقی بود. «وبصادر» از نماد‌هایی است که همواره در میان پرحجم ترین‌های بازار جای دارد. این شرکت در طول هفته و در بررسی سابقه معاملاتی خود ۲ روز مثبت و ۲ روز منفی داشته و تغییر مالکیتی به حجم بیش از ۳۵میلیون سهم را از سوی بازیگران حقیقی به حقوقی به ثبت رسانده است. بانک صادرات در سه روز ابتدایی هفته و در جریان معاملات روزانه با حمایت بازیگران حقیقی همراه بود؛ به‌طوری‌که از روز شنبه تا دوشنبه تغییر مالکیت حدود ۵میلیون و ۵۰۰هزار سهم از سمت حقوقی به حقیقی را به ثبت رساند. این روند در دو روز پایانی هفته تغییر جهت داد و بانک صادرات شاهد حضور و حمایت بیشتر بازیگران حقوقی بود، در همین زمینه این بازیگران کلان بازار طی همین بازه زمانی در حدود ۱۰۰میلیون سهم خریداری کرده و در مقابل حدود ۵۸ میلیون سهم به فروش رسانده‌اند. بانک ملت از دیگر نمادهای قابل توجه بازار بود که شاهد مشارکت بیشترحقوقی‌ها در صف‌های خرید بود. این شرکت که تنها روز شنبه از حمایت بیشتر بازیگران حقیقی بهره‌مند بود، در کل هفته تغییر مالکیتی به حجم تقریبی ۶۳میلیون سهم را از سمت حقیقی به حقوقی به ثبت رساند. دو شرکت گروه مالی ملت و صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی ملت از حقوقی‌های فعال این نماد بودند. گروه مالی ملت در دو روز کاری ۵میلیون و ۸۰۰ هزار سهم و صندوق سرمایه‌گذاری ملت نیز ۵۴میلیون و ۳۰۰هزار سهم درآخرین روز هفته خریداری کردند.

هفته پرخبر برای بورس تهران