گروه بورس- سلیمان کرمی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته با رشد اندک کمتر از ۱۰ واحدی برای نهمین روز متوالی به حرکت کم‌نوسان خود در کانال ۷۸ هزار واحدی ادامه داد. با رشد نمادهای سنگ آهنی و همچنین نماد «خودرو» شاخص در ساعات ابتدایی معاملات رشد بیش از ۱۸۰ واحدی را تجربه کرد، در ادامه اما، اقدام به فروش در سایر نمادهای بازار بر شاخص فشار وارد کرد. شواهد حاکی از آن بود که بار دیگر شرکت در رالی پرریسک برخی از نمادها، فعالان بازار را به تامین نقدینگی و تخلیه پرتفوی از سایر نمادهای با روند فرسایشی و به ظاهر خسته‌کننده واداشته است. از نکات قابل توجه در روز گذشته نوسانات ناهماهنگ نمادهای گروه پیشرو بازار بود. نمادهای گروه خودرو در ماه‌های اخیر با افت و خیزهای هماهنگی مواجه بودند؛ البته شدت این نوسانات متفاوت بود. بخش عمده معاملات نمادهای گروه خودرو را دو گروه سایپا و ایران خودرو تشکیل می‌دهند.

روز گذشته بر خلاف آنچه در روند صعودی یا نزولی شاخص این گروه در ماه‌های اخیر شاهد بودیم، گروه ایران خودرو با رشدهای حداکثری قیمت در بازه روزانه مواجه شدند، در حالی که نمادهای وابسته به سایپا به‌طور عمده با صف فروش معاملات دیروز را به پایان رساندند. در سه ماه پایانی سال گذشته گروه خودرو به‌عنوان لیدر بازار معرفی می‌شد. در روند صعودی شاخص این گروه، فضای مثبت را در کل بازار شاهد بودیم، در حالی که نزول دسته‌جمعی نمادهای خودرویی اثر منفی خود را به کل بازار منعکس می‌کرد. از ابتدای سال و با مشاهده پایان رالی تند خودرویی، رفتار هیجانی لیدر‌محوری به تدریج حذف شد و در شرایط کنونی به نظر می‌رسد سایه خودرویی‌ها تا حدود زیادی از بازار برداشته شده است. جدایی راه بازار از خودرو نوید پایان رفتارهای هیجانی و نوسانات دسته جمعی قیمت سهام را می‌دهد.

در نتیجه، به تدریج با حذف رفتارهای هیجانی این انتظار وجود دارد که گرایش معاملاتی فعالان به سمت تحلیل حرکت کند. در این شرایط، رشد نمادهای گروه ایران خودرو در مقابل افت نمادهای گروه سایپا حاکی از تفکیک تغییرات قیمتی سهام این بار درون گروه خودرو است. گرچه همچنان رفتارهای هیجانی را در برخی از نمادها شاهد هستیم، اما تفکیک قائل شدن بین شرکت‌های مختلف یک صنعت خوش‌بینی به حاکم شدن فضای تحلیلی را در بازار ایجاد کرده است (با وجود اینکه بسیاری از کارشناسان تحلیل‌های کنونی در خرید و فروش سهام را مورد نقد قرار می‌دهند و آن را نشانه‌ای از فعالیت شدید نوسان‌گیران و رفتارهای سفته‌بازانه در این نمادها می‌دانند).

تداوم تمرکز نقدینگی در «خودرو»

روز گذشته گروه خودرو با ارزش معاملات ۱۷۰ میلیارد تومان نیمی از ارزش کل معاملات را به خود اختصاص دادند. نمادهای این گروه در میان نمادهای با بیشترین ارزش معاملات قرار داشتند. دو گروه سایپا و ایران خودرو، روز گذشته دو روند متفاوت را تجربه کردند. گروه سایپا با نمادهای «خساپا»، «خپارس»، «خکاوه» و دیگر نمادهای این مجموعه با افت قیمتی روز گذشته را پشت سر گذاشتند (سه نماد مزبور با صف خرید معاملات دیروز را به پایان رساندند). در حالی که نمادهای زیرمجموعه ایران خودرو با صف‌های خرید در پایان معاملات دیروز مواجه بودند. ارزش معاملات سهام ایران خودرو، بیش از ۷۴ میلیارد تومان بود (بیش از ۲۰ درصد از ارزش کل معاملات بورس تهران). ارزش معاملات تغییر مالکیت سهام از حقوقی به حقیقی بیش از ۱۸ میلیارد تومان بود. این در حالی است که در بازار ارزش خرید حقوقی‌ها نزدیک به ۷ میلیارد تومان از ارزش خرید حقیقی‌ها بیشتر بوده است (تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی). بر این اساس، به نظر می‌رسد معامله‌گران به خصوص حقیقی‌های بازار به دنبال شرکت در رالی تند «خودرو» هستند. البته به‌طور کلی نمادهای خودرویی همچنان درصد بالایی از ارزش معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.

سایر گروه‌های بورس شاهد حضور پررنگ‌تر معامله‌گران حقوقی در سمت خرید سهام بودند. بیشتر بودن ارزش خرید معامله‌گران حقوقی نسبت به حقیقی‌ها (نزدیک به ۳ میلیارد تومان) در گروه بانکی کاملا به حضور پررنگ‌تر حقوقی‌ها در سمت خرید این نمادها اشاره دارد. فضای نوسانی گروه خودرو و سودای کسب سودهای یک‌شبه در مقابل روند متعادل بازار باعث متمرکز شدن نقدینگی در این گروه شده است. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد این نقدینگی با فروش تدریجی دیگر نمادها تامین شده و به سرعت وارد گروه خودرو شده است. در این میان، به نظر می‌رسد رالی خودرویی‌ها این‌بار به پایان راه خود نزدیک شده است. پس از خارج شدن بازار از حالت تک‌لیدری و نشانه‌هایی از تفکیک درون‌گروهی خودرو به نظر می‌رسد به تدریج تمرکز نقدینگی از این گروه برداشته شود و به سمت کل بازار حرکت کند. انتظار می‌رود با خودنمایی عوامل بنیادی شاهد کاهش عطش هیجانی در گروه خودرویی باشیم. در این خصوص،‌ آمار تولید و فروش شرکت ایران خودرو در روزهای قبل روی سامانه «کدال» قرار گرفته است. به نظر می‌رسد همچنان این شرکت با مشکل فروش مواجه است.

این شرکت در ماه فروردین ۶۰ درصد از فروش محصولات تولیدشده را به فروش رسانده است. در ماه مشابه سال گذشته موفق به فروش ۵۰ درصد از تولیدات خود شده بود. این موضوع بار دیگر نگرانی از احتمال شروع موج رکودی دیگری در سمت تقاضای محصولات خودرویی به وجود آورده است. مشابه این حالت را سال گذشته نیز شاهد بودیم. رکود تقاضای خودرو تا حدی شدید شد که دولت به منظور تحریک تقاضا اقدام به ارائه وام‌های جذاب خرید خودرو کرد (پاییز سال گذشته). در حالی که همچنان مشکلات سمت تقاضا حضور دارد، انتظار برای محصولات جدید شرکت‌های خودروساز و محصولات پسابرجامی نیز می‌تواند این کاهش تقاضا را تشدید کند. بر این اساس، همان طور که کارشناسان نیز در ماه‌های گذشته بارها تاکید کرده بودند، انتظار بهبود سودآوری عملیاتی این شرکت‌ها در کوتاه‌مدت وجود ندارد.