محمدحسین بابالو: کاهش آرام قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا باعث شد تا کاهش نرخ در بازار داخلی ادامه یابد هرچند که افزایش قیمت دلار بخشی از افت نرخ‌های پایه را محدود ساخت. با توجه به بهبود فعالیت‌های تولیدی و بازگشت خریداران می‌توان به افزایش حجم معاملات در بورس و بازار و انسجام بیشتر معاملات پلیمرها امیدوار بود.

قیمت‌های پایه محصولات پلیمری در روزهای اخیر با کاهش قیمت‌های محدودی اعلام شد هر چند که بهای جهانی محصولات پتروشیمی افت بیشتری داشت. دلیل این رخداد نیز افزایش قیمت دلار در بازار داخلی بود که از ۳۲۳۷ تومان به ۳۳۱۴ تومان افزایش یافت و این یعنی رشد ۳۷/ ۲ درصدی که سیگنال مهمی را به نرخ‌های پایه تزریق کرد. این وضعیت یعنی کاهش قیمت‌های پایه را می‌توان یک سیگنال مهم برای بازار برشمرد، زیرا از یکسو جذابیت خرید را افزایش داده و از سوی دیگر در کنار روند کاهشی و فعلی قیمت دلار، جذابیت صادرات را تقلیل می‌دهد که برآیند این موارد برابر با افزایش حجم عرضه‌ها در بورس و بازار خواهد بود.

با توجه به این موارد می‌توان روز جاری و روزهای پیش رو را زمان مطلوبی برای خرید برآورد کرد بنابراین بالا ماندن حجم معامله پلیمرها در بورس کالا را می‌توان انتظار داشت هر چند که این رشد نسبت به هفته‌های اخیر شاید چندان قابل توجه نباشد. در هر حال ثبت یک روز تعطیلی و انتظار بازار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید مواردی بود که جذابیت خرید را کاهش داده بود.

در بازار داخلی و به تبعیت از وضعیت و قیمت‌های پایه در بورس کالا، مدتی است که نرخ این محصولات در مسیر کاهش آرامی بوده هرچند که چند جهش شاید بی‌دلیل قیمت‌ها را نیز شاهد بودیم، ولی باز هم در مسیر تعدیل قرار گرفت. رشد غیرمنتظره قیمت دلار، وقفه در تحویل برخی کالاها در شرایطی که موجودی انبارها پایین بود، ورود چند تقاضای مهم و معتبر در بازار مخصوصا برای گریدهای سنگین و لوله، بروز برخی شایعات و گمانه‌زنی‌ها و همچنین تغییر مسیر تولید در صنایع پایین دستی در جهت بهبود مواردی بود که در سرنوشت بازار در روزهای اخیر تاثیر بسیاری داشت. با توجه به کاهش محدود قیمت‌های پایه به نظر می‌رسد این روند نزولی و آرام نرخ‌ها باز هم ادامه یابد که به مثابه فرش قرمزی برای خریداران در بورس و بازار ایفای نقش می‌کند.

از سوی دیگر هنوز پتانسیل کاهش بیشتر قیمت‌ها مخصوصا در شهریورماه وجود دارد بنابراین خرید با هدف سفته بازی یا حتی واسطه‌گری چندان هم جذابیت بالایی نداشته بنابراین باید درخصوص خریدهای پرحجم جانب احتیاط را رعایت کرد.

نکته دیگر در تعیین جهت‌گیری بازار بروز برخی شایعات از وقفه عرضه بعضی تولیدکنندگان است. مدتی است که شایعات و شنیده‌های بسیاری از تعویق، توقف یا وقفه در عرضه یا تحویل برخی کالاها به‌صورت رسمی و غیررسمی منتشر شده اما تاثیر آنها در بازار موقتی بوده است. واقعیت آن است که هم اکنون تعداد تولیدکنندگان در بورس و بازار افزایش یافته تا جایی که به حالت رقابتی تبدیل شده است. این در حالی است که برخی از شرکت‌ها که در بازار داخلی توان فروش محصولات خود را ندارند به صادرات روی آورده‌اند زیرا هم جذابیت صادرات کاهش یافته و هم فروش نقدی در بازار داخلی برای گذار به دوران پساتحریم بسیار پراهمیت جلوه می‌کند زیرا بازاری دائمی و قابل اعتماد است.

از سوی دیگر هر چه می‌گذرد حجم و جذابیت بازارهای صادراتی به مرور محدود شده و دیگر همچون گذشته، صادرات کعبه آمال شرکت‌های پتروشیمی نیست. این موارد باعث شده تا بازار داخلی با عرضه‌های بیشتری رو به رو باشد و حتی اگر یک شرکت خاص به هر دلیل عرضه یا تحویل کالاهای خود را محدود ساخت، شرکت‌ها و حتی افراد و تجار دیگر به سرعت جای آن را در بازار خواهند گرفت. نکته دیگر شرایط فنی مواد اولیه است. هر چه می‌گذرد تکنولوژی‌های تولید در صنایع پایین دستی تکمیل شده و با مواد اولیه‌ای با دامنه‌های مختلف می‌تواند تولید کرده هر چند که در برخی از ماشین‌آلات دقیقا عکس این مطلب را شاهد هستیم.

تمامی این موارد در کنار رقابت کلی در بازار وضعیتی را پیش آورده که انحصار برخی از تولیدکنندگان با شکست رو‌به‌رو شده است. خروجی این موارد عدم جهش قیمت‌ها در طولانی مدت برای یک گرید خاص است، بنابراین نباید به شایعاتی که می‌تواند قیمت‌ها را فقط در چند روز خاص افزایش دهد چندان هم توجه داشت. در بازارهای جهانی قیمت نفت پس از کاهش شدید آن در مسیر افزایش بسیار آرامی قرار گرفته تا جایی که قیمت نفت برنت بازهم به بالای ۵۰ دلار در هر بشکه رشد کرده ولی مشخص نیست که آیا این بهبود موقتی است یا نه. هر چند که داده‌های بنیادین بازار از وضعیت وخیم بازار نفت حکایت دارد.

با توجه به این وضعیت به نظر می‌رسد که روند کاهش قیمت پلیمرها در بازارهای جهانی باز هم ادامه یابد، بنابراین سیگنال مهمی برای ادامه کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی ایران به شمار خواهد آمد. نکته دیگر افت نرخ دلار است که انتظار داریم تا هیجانات پیشین تخلیه شده و ثبات و کاهش قیمت‌ها باز هم میهمان بازار ارز باشد. با توجه به گمانه‌زنی‌ها از ایجاد بورس نقدی و آتی ارز، ممکن است برخی رفتارهای هیجانی باز هم تجربه شود، ولی وضعیت کلی از کاهش قیمت‌ها حکایت دارد اما شنیده‌ها حکایت از آن دارد که شکسته شدن کف ۳۳۰۰ تومان برای دلار هنوز در دستور کار بانک مرکزی قرار ندارد.

در هر حال اغلب فعالان بازار معتقد هستند که قیمت‌ها باز هم جای کاهش بیشتری دارد ولی نظرات درخصوص شدت و ضعف افت پیش روی نرخ‌ها متفاوت است. یکی از مهم‌ترین‌ دلایل این اختلاف نظرها دورنمای قیمت دلار است چون برخی به افزایش و برخی دیگر به کاهش این نرخ معتقد هستند. در هر حال و در صورت افزایش بیشتر قیمت دلار، باز هم کاهش قیمت‌های جهانی باعث خواهد شد که رشد نرخ ارز خنثی شود و باز هم قیمت‌ها کاهش یابد.

به‌عنوان مثال به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی انجمن ملی پلاستیک، سید‌جواد موسوی از کارشناسان بازار پلیمرها معتقد است که نرخ دلار مبنای قیمت‌های نیمه دوم مرداد ماه باید به مراتب بیشتر از نیمه اول باشد (حدود یک تا یک و نیم درصد بیشتر از حالت فعلی) و به این معنی است که افزایش نرخ دلار چیزی در حدود یک درصد از افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی را خنثی می‌کند، ولی با توجه به افت قیمت‌های جهانی، این قیمت‌ها بسته به نوع گرید چیزی بین ۲ درصد در گرید تزریقی تا ۱۳ درصد در مورد گرید پلی‌پروپیلن نساجی به نسبت قیمت‌های صادراتی مجتمع‌ها بالاتر هستند. سایر گروه‌ها هم در این بازه قرار می‌گیرند که باید به زودی شاهد افت نرخ در اکثر کالاها باشیم.

البته در مورد گروه پی‌وی‌سی شرایط فرق می‌کند و این گروه ظرفیت این را دارد که با توجه به نرخ دلار فعلی با افزایش اندکی مواجه شود.

از طرف دیگر قیمت کالاهایی چون پلی‌پروپیلن گرید نساجی و شیمیایی، پلی‌اتیلن سبک خطی و فیلم، سنگین فیلم و بادی، باید در آینده کاهش چشمگیری پیدا کنند، البته سایر گریدها چون استایرن‌ها به احتمال زیاد با افت قیمتی مواجه خواهند شد، شاید این کاهش نرخ کمتر از گریدهای مطرح شده باشد.

مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر

- اعلام قیمت‌های پایه جدید با جهت‌گیری کاهشی ولی محدود

- اعمال رشد ۳۷/ ۲ درصدی دلار در محاسبه قیمت‌های پایه که باعث رشد قیمت بسیاری از گریدها شد.

- کاهش شدید قیمت SBR با بیش از ۶ درصد افت

- رشد قیمت‌های PVC، پلی‌استایرن‌های انبساطی و مقاوم و پلی‌اتیلن‌های سنگین اکستروژن

- روند کاهشی و البته آرام قیمت‌ها در بازار داخلی محصولات پتروشیمی

- رشد نسبی حجم تولید در صنایع پایین‌دستی

- افزایش حجم خرید در بورس کالا و بازار داخلی

- تقویت محدود قیمت نفت برنت در بازارهای جهانی و بازگشت به بالاتر از ۵۰ دلار در هر بشکه

- انتظار برای افزایش بیشتر جذابیت خرید در کنار کاهش قیمت‌های پایه

- آغاز یک روند کاهشی در قیمت دلار در بازار داخلی

- احتمال ادامه کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی به دلیل افت نرخ‌ها در بورس کالا

- امیدواری به رشد عرضه‌ها در بورس و بازار به دلیل روند کاهشی و ادامه‌دار جذابیت صادرات

- بالابودن نسبی حجم عرضه‌ها در بورس کالا که می‌تواند جایگزین وقفه عرضه برخی از کالاها شود.

- ترس از کاهش بیشتر قیمت‌ها در روزهای آینده که باعث حفظ جانب احتیاط در بازار خواهد شد.

ادامه کاهش قیمت در بازار پلیمرها