معاملات قیر صادراتی بورس کالا این روزها از رونق افتاده و اغلب معامله‌گران ترجیح می‌دهند، به جای صادرات قیر که تا چند وقت اخیر از مزیت نسبی برخوردار بود، به دلیل به صرفه نبودن قیمت تمام شده، آن را از کشورهای همسایه وارد کنند. یک کارگزار بورس کالا در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، گفت: در حال حاضر قیمت پایه وکیوم باتوم به‌عنوان ماده اولیه قیر از سوی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی تعیین و در پایان هر ماه به شرکت‌های پالایشی اعلام می‌کند در حالی که نحوه این قیمت‌گذاری معلوم نیست، بر اساس چه مبنایی محاسبه و ارزیابی می‌شود.

حمید کاوند با اشاره به رکود فزاینده بازار معاملات قیر در بورس کالا و سایر بازار‌های صادراتی این کالا عنوان کرد: در گذشته بازار جهانی تشنه قیر ایران بود، اما اکنون با توجه به عدم صرفه اقتصادی و از دست رفتن مزیت نسبی این کالا همان بازار‌های صادراتی از جمله ترکیه با قیمت پایین‌تری نسبت به نرخ‌های داخلی ایران این کالا را به خریداران می‌فروشند.

کارشناس فرآورده‌های نفتی شرکت کارگزاری برهان سهند؛ راهکار ایجاد رونق نسبی در بازار معاملات قیر صادراتی را ارائه قیمت پایه وکیوم باتوم در هر ۲ هفته یکبار به جای اعلام قیمت‌های ماهانه از سوی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد و افزود: نگاهی به معاملات روزهای اخیر در بورس کالا نشان می‌دهد که با وجود عرضه وکیوم باتوم از سوی ۳ پالایشگاه تبریز، تهران و اصفهان اما حجم عمده‌ای از عرضه‌ها به دلیل نبود تقاضای کافی ناگزیر به درج قیمت‌ها بر اساس مچینگ و بدون نوسان قیمتی انتظاری شده است. شرایطی که تنها برای وزارت راه و شهرسازی با رفتار سلیقه‌ای آن در مواجهه با پالایشگاه‌ها جذابیت داشته و برای تولید‌کننده مقرون به صرفه نیست.

وی ادامه داد: پالایشگاه تبریز به‌عنوان یکی از فعال‌ترین عرضه‌کنندگان وکیوم باتوم که همواره از معاملات پر رونقی در بورس کالا برخوردار بوده از ابتدای این هفته تنها توانسته از ۴هزار تن کالای عرضه شده خود تنها ۲۱۰ تن از آن را به فروش برساند و مابقی این حجم از کالای عرضه شده به دلیل نبود خریدار به‌صورت مچینگ روی تابلوی معاملات بورس کالا درج قیمت شده است.

کاوند دلیل عقب‌نشینی خریداران از بازار معاملات فرآورده‌های نفتی بورس کالا را انتظارات روانی پس از توافق هسته‌ای و احتمال کاهش قیمت وکیوم باتوم به تبع قیمت جهانی نفت خام عنوان کرد و افزود: مشکل اصلی در این زمینه نحوه اعلام قیمت‌های پایه فرآورده‌های نفتی از سوی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی به شرکت‌ها و بورس کالا است.

در عین حال عدم تناسب قیمت‌های داخلی با نرخ‌های جهانی باعث شده صادرات قیر ایران برای تجار و سرمایه‌گذاران به صرفه نباشد. این کارگزار بورس کالا با بیان اینکه قیمت قیر فله از کشور ترکیه با احتساب همه هزینه‌ها به ازای هر تن مبلغ ۹۰۰ هزار تومان ارزیابی می‌شود، گفت: این رقم در ایران فقط برای قیمت پایه هر کیلو قیر فله از سوی شرکت نفت پاسارگاد مبلغ ۱۰۰۴تومان ارزیابی می‌شود، در حالی که قیر وارداتی ترکیه با ۱۰۰ تومان قیمت پایین‌تر به مراتب به‌صرفه‌تر از صادرات این کالای برخوردار از مزیت نسبی است. قیمت قیر صادراتی ایران برای هر تن مبلغ ۳۵۰ دلار عنوان می‌شود که با احتساب دلار ۳۲۵۰ تومانی مبلغ ۱۱۴۰ تومان برای فروش صادراتی تمام می‌شود.

مقاومت در برابر قیمت‌های جهانی

وی افزود: در حال حاضر قیمت فله هر تن وکیوم باتوم در بورس کالا به رقم ۷۸۳ تومان اعلام می‌شود که با احتساب مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصدی و نیز مبلغ ۱۰ تومان و ۹ ریالی بابت هزینه بارگیری و توزیع باید گفت: قیمت تمام شده هر تن وکیوم باتوم در بورس کالا برای خریدار مبلغ ۸۶۰ تومان است که در مقایسه با رقم پیشنهادی فروشندگان خارجی این کالا در آن سوی مرزها و گران بودن نرخ داخلی قیر به هیچ عنوان قابل رقابت و به صرفه برای تولید‌کننده نیست. کاوند،کسادی بندر شهید رجایی برای صادرات قیر ایران را یادآور شد و گفت: برای ایجاد رونق در بازار معاملات قیر صادراتی بهترین راهکار ارائه قیمت پایه هر تن وکیوم باتوم از سوی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی در هر دو هفته یک بار به جای اعلام ۱۵ روزه آن است.