بخش معدن و صنایع معدنی قابل رقابت با نفت

حدیث موسوی: سومین همایش جایزه ملی بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ایران با رویکرد بهبود فضای کسب و کار، ارتقای بهره‌وری و رقابت‌پذیری، تولید و کیفیت جهان تراز روز گذشته از سوی ایمیدرو برگزار شد. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در این مراسم از ابلاغ پیش‌نویس سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه از سوی رهبر معظم انقلاب به مجمع تشخیص مصلحت نظام خبرداد و گفت: برای سومین بار در برنامه ششم توسعه، هدف رشد اقتصادی ۳ درصدی برای دستیابی به بهره‌وری در صدر این سیاست‌ها خودنمایی می‌کند. وی یادآور شد: این ابلاغیه طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی برای شروع هر برنامه توسعه‌ای باید توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام به‌عنوان یک نگاه مشورتی پس از کار کارشناسی به پیشنهاد جمع و تایید رهبر معظم انقلاب به دستگاه‌های اجرایی ارجاع شود.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور افزود: همانند برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه، در برنامه ششم نیز سیاست اقتصاد مقاومتی در دستور کار قرار دارد و نشانگر این است که موضوع بهره‌وری برای دستیابی به رشد متناسب به منظور تحقق هدف چشم‌انداز ۱۴۰۴ (یعنی رسیدن به جایگاه نخست علم و فناوری در منطقه درحالی که در آن زمان باید یک کشور توسعه‌یافته نیز باشیم) از اهمیت بالایی برخوردار است.

نوبخت ادامه داد: تحقق رشد اقتصادی به منظور دستیابی به این هدف یک ضرورت جدی است و تاکنون برای رسیدن به نتیجه لازم، کارنامه خوبی نداشته‌ایم. وی افزود: در حالی که در هر سه برنامه ۴، ۵ و ۶ توسعه این ضرورت از سوی رهبر معظم انقلاب مورد تاکید قرار گرفته است، اما در عمل از سوی دستگاه‌های اجرایی به مورد اجرا درنیامده و باید این مساله مهم مورد بررسی قرار گیرد.

سخنگوی دولت یازدهم همچنین افزود: رشد اقتصادی حاصل سرمایه‌گذاری و بهره‌وری است، درعین حال رشد سرمایه‌گذاری ۲/ ۱۲درصدی در برنامه‌ها پیش‌بینی شده که تحقق نیافته است و عدم دستیابی به رشد مورد انتظار در این فاکتور با بررسی فضای کسب و کار فعلی کشور قابل درک است. نوبخت افزود: از طرفی برخی کشورها امروز به نیابت از جهان درخصوص جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران محدودیت ایجاد می‌کنند و این امر عدم سرمایه‌گذاری خارجی در کشورمان را توجیه می‌کند. وی یادآور شد: قرار بود در طول سه برنامه توسعه گذشته همواره سهم یک سومی از رشد اقتصادی کشور به بهره وری مربوط باشد، اما متاسفانه به این هدف دست پیدا نکرده‌ایم و حتی رشد منفی ۸/ ۶ درصدی و ۹/ ۱ درصدی را در بهره‌وری در سال‌های ۹۱و ۹۲ شاهد بوده‌ایم. نوبخت تصریح کرد: با وجودی که امروز ایران اسلامی در بین معدود کشورهای جهان جای گرفته که موفق به پرتاب ماهواره شده و اکنون تبادل اطلاعات را با آن صورت می‌دهد، اما هنوز در زمینه بهره‌وری با روند نزولی مواجهیم. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور خاطرنشان کرد: براساس بودجه سال ۱۳۹۴ و با وجود کاهش منابع نفتی و درآمدی، بیش از ۹۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای پژوهش و تحقیق پیش‌بینی شده که این رقم رشد ۳۴ درصدی را نسبت به ۱۳۹۳ نشان می‌دهد. وی گفت: نفت همواره در تامین بودجه نقشی بی‌همتا داشته اما اکنون در بودجه ۱۳۹۴ این جایگاه کاهش یافته و بخش معدن و صنایع معدنی می‌تواند مورد توجه ویژه قرار گیرد. به گفته نوبخت، براساس سیاست اقتصاد مقاومتی، بخش معدن از ظرفیت لازم برای توسعه کشور برخوردار است و برای جلب توجه به این بخش باید سرمایه‌گذاری‌های لازم صورت گیرد.

سهم ۶ درصدی معادن و صنایع معدنی در رشد اقتصادی کشور

رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران نیز در این همایش با اشاره به اینکه سیاست‌های اقتصادی دولت برای خروج از رکود جهش مثبتی را در اقتصاد نشان می‌دهد، گفت: اما این تلاش برای جبران رشد ناچیز اقتصادی گذشته کافی نیست. مهدی کرباسیان افزود: ۶ درصد از رشد تولید ناخالص ملی مربوط به معدن و صنایع معدنی است که از این میزان یک درصد به معدن اختصاص داشته و ۵ درصد مابقی به حوزه صنایع معدنی مربوط است. وی با بیان اینکه این رقم در کشورهای پیشرو بیش از ۱۶ درصد است، بر نقش پررنگ معادن و صنایع معدنی در رشد اقتصادی کشورها از جمله ایران تاکید کرد. کرباسیان با بیان اینکه در نتیجه کار اکتشافی، ۲۰۰ میلیون تن ذخیره قطعی سنگ آهن و ۲۰۰ میلیون تن ذخیره قطعی زغال سنگ به ذخایر معدنی کشور افزوده شده گفت: ایران به‌عنوان دوازدهمین کشور در حوزه ذخایر شناخته شده معدنی در جهان به شمار می‌رود. کرباسیان ادامه داد: در اوایل عمر دولت یازدهم، ۳۰ طرح ملی در حوزه معدن و صنایع معدنی به‌صورت راکد و نیمه راکد در سطح کشور وجود داشت که هم‌اکنون با پیگیری‌ها و تلاش‌های صورت گرفته همه آنها فعال شده‌اند و در سال ۹۳ حتی موفق شدیم ۲ طرح را به بهره‌برداری برسانیم. وی افزود: در منطقه سنگان نیز‌ پروژه‌هایی در زمینه تولید کنسانتره و گندله به ظرفیت ۵/ ۱۷ میلیون تن در حال اجرا است که این طرح‌ها تحول بزرگی در این منطقه محروم ایجاد کرده‌ و اشتغال‌زایی خوبی را برای ساکنان آن به همراه داشته‌اند. رئیس هیات عامل ایمیدرو بحث سرمایه‌گذاری در حوزه معادن و صنایع معدنی مناطق محروم کشور را وظیفه و یکی از اهداف در دستور کار ایمیدرو عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه منابع ما برای سرمایه‌گذاری در این زمینه بسیار محدود است، بنابراین، برای رسیدن به رشد اقتصادی مطلوب باید به بحث بهره‌وری در این بخش توجه ویژه‌ای نشان دهیم.

وی با ذکر یک مثال مساله بهره‌وری پایین در برخی صنایع معدنی کشور را اینگونه بیان کرد: در حالی که در دنیا به ازای هر یک نفر میزان تولید فولاد ۶۵۰ کیلوگرم است، اما این رقم در کشور ما کمتر از ۳۰۰ کیلو بوده که در حوزه زغال‌سنگ شرایط به مراتب از این نیز بدتر است. کرباسیان با اشاره به اینکه هر یک درصد سرمایه‌گذاری در معادن کشور، ۳ درصد ارزش افزوده در صنایع معدنی به همراه دارد، حوزه‌هایی را که ایمیدرو در آنها به فعالیت مشغول است تا بتواند رشد اقتصادی بالاتری را در حوزه معادن و صنایع معدنی نتیجه دهد، اول بهره‌وری و ارتقای آن به کمک سازمان‌هایی همچون مدیریت و برنامه‌ریزی و ایمیدرو و دوم تمرکز روی بحث آموزش و حرکت به سمت پژوهش عنوان کرد.

وی افزود: در سال ۱۳۹۳، ۱۲ میلیارد تومان بودجه برای آموزش و پژوهش در حوزه معادن و صنایع معدنی در نظر گرفته شد که با کمک صنایع بزرگ و همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدامات خوبی در این راستا صورت گرفت. کرباسیان رشد صادرات فولاد از ابتدای سال ۹۳ تاکنون را ناشی از افزایش بهره‌وری در این بخش دانست و گفت: در حالی که در سال‌های ۹۱ و ۹۲ میزان صادرات فولاد رقمی کمتر از ۲۰۰ هزار تن بود، اما این میزان از ابتدای سال جاری به حدود ۵/ ۲میلیون تن افزایش یافته که نشان می‌دهد قدم‌های خوبی در زمینه ارتقای بهره‌وری در این صنعت به‌رغم کاستی‌های گذشته برداشته‌ایم.

در پایان این مراسم ۵ شرکت صنعتی و معدنی فسفات اسفوردی، سنگ آهن سنگان، چادرملو، فولاد خوزستان و فولاد مبارکه به‌عنوان واحد‌های برگزیده موفق به دریافت لوح بهره‌وری از رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و رئیس هیات عامل ایمیدرو شدند.