محمد‌حسین بابالو: در ماه مه سال ۲۰۱۴ میلادی حجم تولید فولاد خام جهانی با ۲/۲ درصد رشد رو‌به‌رو شد. این در حالی است که حجم استفاده شده از ظرفیت‌های موجود تولید فولاد به نسبت ماه قبل ۲/۰ درصد کاهش یافته است. به گزارش انجمن جهانی فولاد (WSA) در ماه مه حجم تولید فولاد خام در ۶۵ کشور عضو ۱۴۱ میلیون تن بود که به نسبت مدت مشابه سال قبل ۲/۲ درصد رشد را ثبت کرده است. این حجم رشد یک رقم قابل توجه بوده که از روند بهبود تولید فولاد در اقصی نقاط جهان حکایت می‌کند. با توجه به کاهش نزدیک به ۳۲ درصدی قیمت سنگ‌آهن می‌توان به کاهش قیمت تمام شده فولاد امیدوار بود که این افزایش حجم تولید برابر با افزایش سودآوری واحدهای تولیدی در قیمت‌های تمام شده پایین فعلی است. در شرایط ضعیف بازار و قیمت‌های پایین، این افزایش حجم تولید می‌تواند پتانسیلی برای ثبات قیمت‌ها و عدم افزایش محسوس و شتابان قیمت فولاد در بازارهای بین‌المللی باشد.

بنابراین گزارش حجم تولید فولاد خام ایران در ماه مه افزایش یافته که با ۵/۰ درصد رشد‌، از روند رو به رشد آرامی برخوردار است. در این مدت حجم تولید فولاد خام ایران برابر با ۱/۳۶۶ میلیون تن بوده که در مقایسه با ماه قبل و تولید ۱/۳ میلیون تن از افزایش ۶۶ هزار تنی حجم تولید فولاد خام ایران حکایت می‌کند.

به عنوان بزرگ‌ترین فولادساز جهان‌، حجم تولید فولاد خام چین در ماه مه به ۷۰/۴ میلیون تن رسید که به نسبت مدت مشابه سال قبل ۶/۲ درصد افزایش داشته است. در دیگر کشورهای آسیایی حجم تولید فولاد خام ژاپن با ۳/۰ درصد کاهش به ۹/۶ میلیون تن رسید. این در حالی است که حجم تولید فولاد خام کره جنوبی با ۴/۱۱ درصد افزایش به ۶/۲ میلیون تن بالغ شد.

مهم‌ترین دلیل این رخداد را می‌توان به ضعف بازار مربوط دانست. به عبارت بهتر به‌صورت نسبی هم اکنون شاهد منفی شدن رشد تولید فولاد ژاپن به نسبت سال‌های قبل هستیم. این در حالی است که رشد تولید فولاد خام کره جنوبی با ثبت ۴/۱۱ درصد یک رکورد محسوب می‌شود. هم اکنون بازار ورق‌های فولادی در جهان به نسبت محصولات ساختمانی از رونق بیشتری برخوردار است. با توجه به جایگاه کره جنوبی در تولیدات صنعتی و خودرو‌، غالب تولیدات فولاد این کشور را ورق‌های فولادی تشکیل داده که نقطه قوت بزرگی برای صنعت فولاد این کشور به شمار می‌آید. در بازار ژاپن نیز سرمایه گذاری بر صنایع سنگین اندکی کاهش یافته که جذابیت تولید فولاد را کاهش داده است. از طرفی باید گفت که در خصوص چین و با توجه به بالابودن شدید حجم تولید این کشور‌، حجم تولید فعلی یک رکورد محسوب می‌شود. به گزارش گمرک چین‌، حجم صادرات فولاد این کشور به رقم ۸/۰۷ میلیون تن رسیده که بالاترین افزایش ماهانه در سال جاری است. این نرخ رشد از آن جهت مهم ارزیابی می‌شود که با احتساب تعمیم این نرخ به حجم صادرات سالانه شاهد افزایش ۵/۴۱ درصدی صادرات فولاد خام این کشور خواهیم بود.

حجم تولید فولاد خام در اروپا به عنوان دومین حوزه بزرگ تولید فولاد در جهان پس از چین با ۷/۲ درصد رشد رو به رو شد که به ۱۵/۰۴ میلیون تن رسید. مهم‌ترین‌ دلیل رشد تولید فولاد خام اروپا را می‌توان رشد تولید فولاد خام در آلمان‌، بلژیک‌، بلغارستان‌، کرواسی‌، یونان‌، هلند‌، اسلواکی و انگلستان دانست.

در بازار اروپا در ماه مه حجم تولید فولاد آلمان ۳/۹ میلیون تن بوده که افزایش ۳/۷ درصدی را نشان می‌دهد. ایتالیا نیز با تولید ۲/۳ میلیون تن فولاد ۸/۰ درصد کاهش تولید داشته است. فرانسه با تولید ۱/۴ میلیون تن فولاد نیز ۴ درصد کاهش تولید داشته و اسپانیا با تولید ۱/۳ میلیون تن فولاد با کاهش ۹/۲ درصدی روبه‌رو بوده است. با توجه به نوسان ارزش یورو و بالابودن قیمت نفت که به افزایش هزینه حمل می‌انجامد بازار محصولات صادراتی این حوزه شرایط جذابی ندارد. به عبارت بهتر آن دسته از کشورها که از وضعیت صنعتی بهتری برخوردار هستند و بازارهای داخلی جذاب‌تری دارند توانسته‌اند حجم تولید خود را افزایش دهند. این در حالی است که در این دسته از کشورها شاهد افزایش محسوس ظرفیت تولید نیستیم بلکه ضریب استفاده از ظرفیت‌های نصب شده آنها افزایش یافته است.

حجم تولید فولاد خام در آمریکای شمالی با ۳/۳ درصد افزایش به ۱۰/۲۲ میلیون تن رسید. رشد تولید خاورمیانه هم شرایط مطلوبی را تجربه کرد و سریع‌ترین نرخ رشد را به خود اختصاص داد. در ماه مه حجم تولید فولاد خام خاورمیانه با ۳/۷ درصد رشد به ۲/۴ میلیون تن رسید. با توجه به این شرایط می‌توان گفت که این نرخ رشد‌، تسریع صنعتی شدن این منطقه را به همراه خواهد داشت.

حجم تولید فولاد خام ترکیه در ماه مه ۷/۰ درصد کاهش یافت که به ۳ میلیون تن رسید. این رخداد نشان می‌دهد که هنوز ترکیه از زیر بار مشکلات اقتصادی خود بیرون نیامده و در کنار ضعف بازار و تضعیف خریداران اصلی این کشور‌، شرایط تولید چندان مطلوبی ندارد. در این مدت رشد تولید فولاد خام روسیه با ۶/۰ درصد رشد به ۶/۱ میلیون تن رسید و در اوکراین با ۲/۲ درصد افزایش به ۲/۸ میلیون تن بالغ شد. این مطلب نشان می‌دهد که بحران سیاسی و اجتماعی اوکراین برای بخش‌های صنعتی سپری شده و می‌توان گفت این پتانسیل ضعیف برای بازار فولاد این حوزه منتفی شده است.

حجم تولید فولاد خام برزیل با ۳/۴ درصد کاهش رو به رو شد که به تولید ۲/۹ میلیون تن فولاد انجامید. عدم توجه به بخش‌های صنعتی و تضعیف بازار داخلی و صادراتی این کشور در کنار بازی‌های جام جهانی را می‌توان دلایل اصلی این روند عنوان کرد. هنوز اقتصاد برزیل برای دستیابی به روزهای اوج خود و بهبود حجم تولید و رشد اقتصادی راه درازی را در پیش دارد.

همان گونه که ذکر شد حجم فولاد جهانی خام تولید شده در ماه مه برابر ۱۴۱ میلیون تن بوده که در مقایسه با ظرفیت نصب شده موجود نشان می‌دهد که ۵/۷۸ درصد از ظرفیت جهانی مورد استفاده قرار گرفته است. این نرخ به نسبت مدت مشابه سال قبل از کاهش ۷/۰ درصدی حکایت کرده و به نسبت ماه قبل از آن نیز کاهش ۲/۰درصدی را نشان می‌دهد. با توجه به افزایش ۲/۲ درصدی حجم تولید فولاد خام به نسبت سال قبل هم اکنون شاهد افزایش ظرفیت تولید فولاد در اقصی نقاط جهان هستیم. این مطلب، یعنی افزایش ظرفیت نصب شده داده ای است که می‌تواند به افزایش حجم تولید به تبع بهبود بازار بینجامد. این افزایش ظرفیت تولید می‌تواند به پتانسیلی برای افزایش حجم تولید فولاد تبدیل شود که با توجه به کاهش قیمت سنگ‌آهن‌، پتانسیل قدرتمندی برای افزایش حجم عرضه جهانی و عدم جهش جدی قیمت فولاد و ادامه نوسان در سطوح فعلی است. یکی از خروجی‌های این شرایط احتمال ادامه روند نزولی قیمت‌ها برای مصنوعات ساختمانی و ادامه روند رو‌به‌رشد قیمت‌ها در بازار محصولات صنعتی بالاخص ورق‌ها و دیگر انواع تخت است.