گروه بورس کالا- سحر نمایشی: بازار محصولات پتروشیمی طی هفته‌ گذشته با رقابت و افزایش قیمت‌های پایه با سقف ۱۰ درصدی به کار خود پایان داد. این در حالی است که بازار آزاد ‌این محصولات طی این مدت برخلاف هفته گذشته با رکود شدید و کاهش حضور عرضه‌کنندگان مواجه شده بود و فروشندگان حاضر به معامله نبودند. بر این اساس عدم فروش محصولات پتروشیمی هفته گذشته در بازار آزاد و شایعه افزایش سقف ۵ درصدی رقابت به ۱۰ درصد طی این مدت برای تمام محصولات، تکاپوی بازار را بیش از پیش تقویت کرد؛ چرا‌که بسیاری از معامله‌گران معتقدند؛ به احتمال زیاد با افزایش نرخ خوراک گاز قیمت‌ها به مقدار زیادی افزایش خواهد یافت. همچنین بیشتر آگاهان بازار معتقدند که در هفته آینده به احتمال زیاد سقف سایر محصولات پتروشیمی نیز برداشته خواهد شد که این موضوع نه تنها به تعادل بازار کمکی نمی‌کند، بلکه در موارد بسیاری وضعیت را نامشخص‌تر از پیش خواهد کرد که این به ضرر بازار است؛ چرا که در حال حاضر رانت بسیاری به دلیل اختلاف قیمت‌های بورس و بازار در حال توزیع بین خریداران محصولات پتروشیمی است.

این در شرایطی است که مدیر کارگزاری توسعه سرمایه دنیا در گفت‌و‌گو با خبرنگار دنیای اقتصاد برخلاف این استدلال معتقد است: افزایش قیمت‌ها در بازار محصولات پتروشیمی نه تنها به ضرر بازار نیست، بلکه به نفع صنعت و خریداران است، چرا که موجب می‌شود رانت‌خواران از بازار این محصولات خارج شوند و تنها مصرف‌کنندگان واقعی باقی بمانند.

دکتر حسن علی بشارت احسانی در ادامه افزود: این نا‌بسامانی موضوع تازه‌ای نیست و از ابتدا بوده و تا زمانی هم که نگاه‌ها به مسائل اقتصادی تغییر نکند این روند بازار هم ادامه خواهد داشت. به گفته وی، هیچ مملکت پیشرفته‌ای دستوری عمل نمی‌کند، بلکه اجازه می‌دهد بازار با چرخه طبیعی کار خود را انجام دهد.

وی گفت: چگونه می‌توان وقتی قیمت‌ها کاهشی است

رانت خواری را در این بازار از بین برد؟ به عقیده وی در چنین شرایطی در هیچ کشوری این اقدام عملی نیست. زمانی که قیمت‌ها افزایش می‌یابد و سودی که از آن حاصل می‌شود دست تولیدکننده را برای تولید بیشتر باز می‌کند و در نتیجه افزایش تولید موجب سود‌آوری بیشتر و در نهایت کاهش قیمت‌ها به مرور زمان می‌شود، شرایط برای کاهش رانت‌ها فراهم است و به نظر بنده هر چقدر هم این زمان طول بکشد، اما ارزش سامان دادن به این صنعت را دارد.

از سوی دیگر نیز آگاهانی وجود دارند که تنها راه نجات و هدایت این بازار را در حال حاضر صادرات می‌دانند، چرا که با سود به‌دست آمده از صادرات تولید افزایش خواهد یافت و در نتیجه فشار افزایش قیمت‌ها نیز به تدریج از دوش خریداران برداشته خواهد شد. البته بهتر است صادرات با شرایط خاص در اختیار مجتمع‌های پتروشیمی قرار گیرد، به طوری که پتروشیمی‌ها پس از تامین نیاز داخل، قادرند مازاد عرضه را صادر کنند؛ یعنی به آنها تکلیف شود که ۳۰ تا ۴۰ درصد مواد تولیدی خود را در بازار داخل براساس میزان مصرف عرضه کرده و سپس مازاد آن را صادر کنند.

اما این شرایط در صورتی امکان‌پذیر است که وضعیت بازار داخلی مساعد شود و رفع محدودیت‌ها موجب افزایش نیاز داخلی نشود. این در شرایطی است که برخی از فعالان بازار معتقدند؛ بعضی از مجتمع‌های پتروشیمی تنها با صادرات به حیات خود ادامه می‌دهند، به همین دلیل باید برای آنها چاره‌ای اندیشیده شود.

بازار چهارشنبه پتروشیمی‌ها

روز گذشته، تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی بورس کالای ایران شاهد عرضه انواع مواد شیمیایی مجتمع‌های پتروشیمی ارومیه، اروند، آبادان، برزویه، بوعلی سینا، پارس، تندگویان، رازی، شازند، کارون، کرمانشاه، مارون و شرکت‌های سرمایه گذاری صنایع شیمیایی ایران و فرساشیمی بود.

از جمله محصولات شیمیایی عرضه شده در این روز می‌توان به ارتوزایلین، استایرن منومر، اسید ترفتالیک، اسید سولفوریک، اسید کلریدریک، اسید نیتریک، الکیل بنزن خطی، اوره صنعتی، آب ژاول، آروماتیک سنگین، بنزن، پارازایلین، تری اتانول آمین، دی اتانول آمین، دی اتیل هگزانول، DEG، سود کاستیک، کریستال ملامین، منومر وینیل استات، گوگرد، MEG و منو اتانول آمین اشاره کرد.

در این میان گوگرد گرانوله شرکت پالایش نفت شازند اراک بیشترین تقاضا را در این روز ثبت کرد. همچنین سود کاستیک شرکت پتروشیمی اروند نیز با تقاضای ۲۲ هزار و۷۴۰ تنی در روز مواجه شد. این در حالی است که گوگرد گرانوله - OFF درجه ۳ شرکت پتروشیمی رازی کمترین تقاضا را در این روز به ثبت رساند.

همچنین شرکت پالایش نفت شیراز نیز ۷ هزار تن وکیوم باتوم، ۱۵۰۰ تن انواع قیر، ۲۰۰ تن گوگرد کلوخه و ۵۰۰ تن سلاپس واکس را روی تابلوی عرضه می‌برد. علاوه‌بر این، ۲۰۰ تن آرگون مجتمع پتروشیمی فجر، ۵۰۰ تن منومر وینیل استات، ۵۰۰ تن زایلین مخلوط و ۱۸۰ تن انواع مواد پلیمری مجتمع پتروشیمی تندگویان در تالار مذکور

عرضه کرد.