گروه بورس کالا- بهاره رادمنش: قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی که برای سال‌های متوالی موضوع مجادله میان کشاورزان و دولت بوده است، همچنان نقل محافل مسوولان و دست‌اندرکاران کشاورزی کشور مخصوصا در روزهای نزدیک به برداشت این محصولات است. این روزها تب صحبت از فروش محصولات کشاورزی از طریق بورس کالای ایران همچنان داغ است و از هر گوشه‌ای سخنی در این خصوص به گوش می‌رسد، اما چرا تاکنون این محصولات موفق به ورود به بورس کالا و فروش از این طریق نشده اند؟ بنا بر خبرهای شنیده شده فرآیندهای اجرایی آیین‌نامه خرید تضمینی محصولات کشاورزی از طریق بورس کالا، در دست تهیه است که با ابلاغ و اجرای این فرآیندها طرح خرید تضمینی محصولات کشاورزی از سوی دولت، به زودی رنگ و بوی واقعیت به خود می‌گیرد. عباس بنازاده، مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی‌های روستایی و کشاورزی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در این مورد اظهار کرد: عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا مطابق قوانین و مقررات بورس‌های داخلی است و با استانداردهای عرفی عرضه، هماهنگی دارد. وی همچنین تصریح کرد که ممکن است این محصولات (به عنوان مثال زعفران عرضه شده) از نظر رنگینه یا رشته، قابل‌مقایسه با استانداردهای خارجی نباشند، ولی چون معامله در داخل کشور انجام می‌شود، با قوانین و مقررات داخلی قابل‌عرضه و معامله بر روی تابلو بورس هستند. بنا بر قوانین و مقررات بورس اگر کالاهای کشاورزی ظرف مدت یک سال روی تابلو بورس مورد معامله قرار نگیرند، از پذیرش خارج می‌شوند. به گفته بنازاده، ماده ۱۷ قانون بهره‌وری برای خرید تضمینی و واردات محصولات کشاورزی در حال ابلاغ است و در آینده محصولات کشاورزی بر روی تابلوی بورس کالا عرضه خواهند شد. وی در پاسخ به این سوال که آیا در خصوص ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا و خرید تضمینی از طریق این بورس بین وزارت صنعت، معدن و تجارت و بورس کالا توافقاتی صورت گرفته است، یا خیر گفت: توافق میان وزارت صنعت، معدن و تجارت، بورس کالا و اتحادیه‌ها برای خرید تضمینی برنج، گندم و چای از طریق این بورس انجام شده و مراکز خرید مشخص شده‌اند. همچنین قرار است تعاون روستایی در استان‌های مازندران، گلستان، گیلان و خوزستان مراکز خرید را اعلام کند و همین طور بحث برقراری ارتباط بین مراکز تعاون روستایی شهرستان‌ها با بورس تهران برای عرضه محصولات کشاورزی در حال بررسی است. از دیگر سو قیمت خرید تضمینی ارقام پر محصول برنج، چای و گندم امسال نیز با حرف و حدیث‌های فراوانی همراه بود. در مورد اینکه آیا کشاورزان از قیمت تعیین شده فعلی رضایت دارند یا خیر، مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی‌های روستایی و کشاورزی گفت: قیمت‌های تضمینی گندم در طول دو سال گذشته مورد قبول کشاورزان نبوده است و به همین دلیل قیمت‌ها را با توجه به وضعیت روز تغییر می‌دهند؛ ولی در نهایت در زمان برداشت، قیمت‌ها مشخص خواهند شد. بنازاده همچنین در توضیح علت طولانی شدن خرید تضمینی محصولات کشاورزی از طریق بورس کالا گفت: تاکنون آیین‌نامه اجرایی در این خصوص وجود نداشته و در حال حاضر مرکز پژوهش‌های جهاد کشاورزی، آیین‌نامه اجرایی را تهیه کرده است و قرار است بر مبنای این آیین‌نامه، همکاری سه جانبه بین وزارت صنعت، معدن و تجارت، مراکز تعاون روستایی و بورس کالا انجام شود. وی همچنین در مورد زمان آغاز به کار عرضه این محصولات در بورس کالا گفت: لازمه این کار این است که تابلوهای عرضه در مراکز تعاون شهرستان‌ها نصب شوند تا این مراکز بتوانند با بورس کالای تهران در ارتباط باشند. شنیده‌ها از بورس کالای ایران حاکی از آن است که فرآیندهای اجرایی آیین‌نامه مرکز پژوهش‌های جهاد کشاورزی برای مشخص شدن نحوه ارتباط بین بورس کالا، وزارت جهاد کشاورزی و تعاونی‌ها برای عرضه محصولات کشاورزی در این بورس، باید استخراج شوند و این مسائل زمانبر است و جلسات متعددی به صورت هفتگی میان مسوولان در حال برگزاری است. با توجه به اینکه در بودجه امسال برای این مباحث نیز منابعی پیش بینی شده است، زمینه‌های اجرایی در حال فراهم شدن است و علت اصلی طولانی شدن این طرح، استخراج فرآیندهای اجرایی است. همچنین بورس کالا باید انبارهایی را شناسایی کند و ضوابط و چارچوبی برای پذیرش محصولات در انبارها در مناطق مشخص تعیین شود و فرآیندهای اجرایی نهایی شوند. به عقیده مسوولان بورس کالا، از جمله نتایج این طرح تشویق کشاورزان است و باعث ترویج فروش‌های سلف کشاورزی می‌شود؛ چراکه این روش نوینی است و جایگزین روش‌های قبلی وزارت کشاورزی برای خرید این محصولات از کشاورزان می‌شود. از سوی دیگر به گفته مسوولان بورس کالا، هماهنگی‌های لازم در وزارت جهاد کشاورزی با بورس کالا و تعاونی‌ها در حال انجام است؛ بنابر این گفته‌ها، تعاونی‌ها باید توانایی تجمیع تولیدات کشاورزان خرده‌پا را برای عرضه داشته باشند. امید این می‌رود که با جایگزینی این شیوه جدید و در چارچوب جلسات کارشناسی، روزنه‌هایی برای ارتقای معاملات کشاورزی در بورس کالا باز شود.