گروه بورس کالا- منیژه حیاتی: با توقف عرضه‌های ذوب‌آهن در بورس کالا، طی هفته گذشته بازار داخلی فولاد با کاهش نسبی فعالیت تجار روبه‌رو شد از این رو پیشنهاد فروش کالا از سوی معامله‌گران کم شده و قیمت آهن آلات روند افزایشی آرام و پلکانی را از اواسط هفته آغاز کرد؛ به طوری‌که میانگین قیمت میلگرد در بازار آزاد در طول یک هفته از 1500 به 1520 تومان در هر کیلو رسید.

در این مدت میانگین قیمت شمش در بنادر شمالی نیز نوسان محدودی داشت و در بالاترین سطح به ۱۲۰۰ تومان رسید. البته هفته گذشته نرخ تیرآهن سایز نرمال نوسان زیادی نداشت و با وجود افزایش و کاهشی که در طول هفته داشت در نهایت میانگین آن از ابتدا تا انتهای هفته بر روی یک رقم باقی ماند، به‌طوری‌که سایز ۱۸ در پایان هفته ۲۷۴ هزار تومان در هر شاخه معامله شد. اما سایزهای سنگین به دلیل محدودیت بازاری، نوسان زیادی داشتند به‌طوری‌که سایز ۲۰ از ۳۷۶ هزار تومان به ۳۹۰ هزار تومان و سایز ۲۷ از ۸۶۲ هزار تومان به ۹۵۵ هزار تومان در هر شاخه رسید.
افزایش 80 تومانی نرخ پایه بورس محقق نشد
اگرچه قبل از آغاز معاملات در هفته گذشته، اخباری مبنی بر افزایش ۸۰ تومانی نرخ پایه محصولات ذوب‌آهن در بورس کالا منتشر شده بود و بسیاری از فروشنده‌ها با در نظر گرفتن این موضوع از فروش دست کشیده بودند و در انتظار عرضه‌های روز یکشنبه بودند اما به دلیل انجام برخی تعمیرات در خط تولید ذوب‌آهن، عرضه‌ای در بورس انجام نشد.
با غیبت مبادلات بورسی آهن، بازارسازی‌های معمول تجار که به طور معمول پیش از عرضه‌های ذوب آهن انجام می‌شود به حداقل رسید و فقط برای یک روز (یکشنبه) تجار اقدام به فروش کالاها کردند اما دوباره با محدودیت عرضه از یک سو و صعودی شدن قیمت ارز در بازار، دوباره بازار فولاد افزایشی شد؛ به‌طوری‌که میلگردهای موجود در انبارهای تهران دوباره مرز 1500 تومان را رد کرد.
کاهش حساسیت بازار به سطوح ۱۵۰۰ تومانی میلگرد
به نظر فعالان بازار آهن از زمانی‌که قیمت میلگرد از 2 هفته قبل مرز روانی 1500 تومان را رد کرد، حساسیت بازار نسبت به این سطح قیمتی کم شده و چندان بعید نیست، در صورتی‌که نرخ شمش وارداتی افزایش پیدا کند و یا اگر قیمت ارز همچنان روند پر نوسانی را در هفته‌های آتی طی کند، قیمت فولاد همچنان در همین سطح باقی مانده و یا افزایشی شود.
بیشتر معامله‌گران معتقدند حجم گردش نقدینگی و کالا در بازار آهن در حال حاضر بالا نیست و خریداران زیاد با حجم سفارش سنگین در معاملات حضور ندارند. از این رو از نظر این افراد تثبیت قیمت میلگرد در محدوده ۱۵۰۰ تومان بیشتر از آنکه به تقاضای بالای خریداران مربوط باشد به عوامل روانی و نوسان نرخ ارز ارتباط دارد، چرا که خریدهای پروژه‌ای به اندازه کافی در بازار عرضه دارند و با کمبود کالا مواجه نیستند.
البته در مورد برخی اقلام خاص همچون میلگردهای سایز پایین و تیرآهن‌های سنگین تقاضای بیشتری در مقایسه با عرضه وجود دارد، از این رو انحصار در این کالاها عامل بالا رفتن قیمت آن بوده نه عامل روانی. اما همین عامل باعث شده تا افرادی که به صورت انحصاری در بازار این کالا‌ها فعالیت می‌کنند، قدرت مانور و چانه زنی قوی‌تری نسبت به خریداران داشته باشند.
آیا قیمت میلگرد برمی‌گردد؟
با در نظر گرفتن موضوع‌های مطرح شده نظرات متناقضی در خصوص اینکه آیا میلگرد دوباره به سطح نرخ‌های قبلی بر می‌گردد یا خیر، وجود دارد. در این میان تعدادی از معامله گران همچنان معتقدند نباید به این زودی انتظار کاهش قیمت را داشت، چرا که حتی با وجود تامین شمش مورد نیاز واحدها و عدم افزایش نرخ آن در بازار، هزینه انرژی در مقایسه با قبل برای واحدها افزایش یافته و به خصوص تولید کنندگان در فصل تابستان به دلیل بروز برخی مشکلات در واحدها همچون قطع آب، هزینه‌های مضاعفی همچون هزینه راه‌اندازی مجدد خط تولید را تجربه می‌کنند. البته اعلام اخباری مبنی بر عدم افزایش هزینه انرژی در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها در بخش صنعت تا حدودی این تحلیل را تعدیل کرد، اما افزایش هزینه هایی که پس از فاز دوم هدفمندی اجرا شد، تاثیر خود را بر هزینه نهایی تولید داشته و نمی‌توان انتظار کاهش زیادی را در قیمت نهایی فولاد حتی با در نظر گرفتن تامین شمش و کاهش نرخ مواد اولیه داشت.
تاثیرگذاری قراضه بر نرخ فولاد
طی هفته‌های اخیر یکی از تاثیرگذارترین عوامل در قیمت بازار فولاد، نرخ مربوط به قراضه بود که نوسان زیادی را در ماه‌های اخیر تجربه کرده، به‌طوری‌که به گفته برخی فروشنده‌ها به 600 تومان در هر کیلو هم رسیده است.
هزینه تامین این کالا از یک طرف واحدهای فولادی را در انجام تعهداتشان به شرکت‌های فروشنده قراضه با مشکل مواجه کرده و از سوی دیگر عرضه کننده‌های قراضه را نیز با مشکلاتی در خصوص بازگشت نقدینگی در گیر کرده است.
اگرچه کاهش فصلی فعالیت در بخش تولید و جمع آوری قراضه از دلایل محدودیت عرضه محسوب می‌شود، اما به نظر می‌رسد طی این مدت قراضه بیش از آنکه تعیین کننده قیمت پایه فولاد باشد، از روند قیمت فولاد پیروی کرده است و به موازات رشد قیمت شمش وارداتی، قیمت آن رو به رشد شده است.
اعتراض به عدم عرضه برخی شرکت‌های فعال بورسی
در حالی‌که عرضه نشدن محصولات ذوب‌آهن به صورت موقتی بوده، در عین حال برخی از تجار معتقدند در این مدت فولادسازان دیگری نیز در بخش عرضه در بورس بسیار محدود عمل می‌کنند؛ به خصوص بازار در مورد شرکت‌هایی حساس‌تر است که پیش از این در بورس فعالیت بیشتری داشتند و حداقل یک روز در هفته همپای ذوب‌آهن محصولات خود را در بورس عرضه می‌کردند.
به نظر برخی از فعالان بورس کالا پس از صعودی شدن بازار فولاد انگیزه بیشتری برای برخی واحدها ایجاد شده تا در خارج از بورس و با سرعت بیشتر و خارج از قواعد، محدودیت‌ها و هزینه‌های بورس معامله کنند.
البته افزایش ضمانت‌نامه و برخورد با شرکت‌هایی که در تحویل به موقع کالاهای خود با مشکل مواجه شده بودند نیز به عنوان عاملی مهم مطرح می‌شود، اما عدم تعدد عرضه‌کننده‌ها در بورس و خارج شدن رینگ فولادی‌ها از دوره پر هیجان آن واضح‌ترین تغییرات بازار رسمی آهن‌آلات کشور محسوب می‌شود. در این میان سوالی که برای فعالان بازار مطرح می‌شود این است که آیا چهره فعلی مبادلات بورس و بازار آهن تغییر خواهد کرد یا خیر و اصولا آرمان فرآیند شفاف‌سازی این بازار چه زمان محقق خواهد شد؟
طی هفته گذشته در معاملات روز یکشنبه بورس کالا شرکت صدر فولاد هزار و ۵۴۰ تن میلگرد ۲۰-A۳ را روی تابلوی معاملات برد که با تشکیل ۲ هزار و ۷۵۰ تن تقاضا برای خرید این محصول، نرخ پایه آن از ۱۳ هزار و ۲۵۰ ریال به ۱۳ هزار و ۵۳۵ ریال افزایش یافت.
همچنین شرکت ذوب‌آهن و تولید میلگرد سیرجان حدید جنوب ۲هزار و ۲۰۰ تن میلگرد 25-A3 تولیدی اش را در بورس عرضه کرد که کل این سبد به همان قیمت پایه یعنی ۱۳ هزار و ۲۵۰ ریال برای هر کیلو دادوستد شد.
شرکت فولاد خوزستان نیز ۲۰ هزار تن شمش بلوم عرضه کرد که ۱۸ هزار تن آن به قیمت ۱۱ هزار و ۲۸۵ ریال در هر کیلو به فروش رفت.
پیش‌بینی‌هایی برای این هفته
با توجه به اینکه عرضه‌های این هفته بورس در بخش مقاطع مشخص نشده برخی از تجار پیش بینی می‌کنند اگر این هفته هم عرضه انبوهی در بورس وجود نداشته باشد، این احتمال که بازار آرام‌تر از هفته قبل شود زیاد است چرا که بازارسازی‌ها به حداقل رسیده و فعالیت تجار محدود می‌شود و با توجه به عدم فشار زیاد در بازار تقاضا احتمال اینکه قیمت‌ها در همین سطوح باقی بماند، وجود دارد. البته در صورتی‌که فروش شمش در بنادر به حداقل برسد و قیمت آن افزایش یابد و نرخ ارز نیز نوسان داشته باشد، قیمت‌ها به آرامی افزایشی می‌شود. به نظر فعالان بازار، در شرایط فعلی بازار فولاد داخلی تا حدودی سردرگم بوده و تصمیم‌گیری‌ها لحظه‌ای است و خریدهای قطعی و برنامه‌ریزی شده فقط در بخش معاملات عمده و پروژه‌ای دیده می‌شود که فعالیت این بخش نیز به دلیل محدودیت عرضه دولتی‌ها در دو هفته اخیر به حداقل رسیده است.
موافقان و مخالفان آزادسازی بازار
طی هفته گذشته همزمان با عرضه‌های محدود چند شرکت فولادی بخش خصوصی، محدودیت قیمتی مجددا در بورس اعمال نشد. البته در مورد فرآیند قیمت‌ها برخی از کارگزاران معتقدند اگرچه نبود محدودیت‌های قیمتی باعث شده تا سطح قیمت‌ها در بورس افزایش شدیدی در این مدت داشته باشد، به‌طوری‌که حتی معاملات فولاد سازان خصوصی نیز کنترل نمی‌شود - اما در نهایت برآیند نهایی این کنترل نکردن‌ها این است که بازار این امکان را پیدا می‌کند، تا خود را اصلاح کرده و به شرایط متعادل برساند؛ هرچند که ممکن است دوره گذار از این مرحله طولانی و با افزایش شدید قیمت‌ها مواجه باشد. البته نظرات بدبینانه‌ای هم در رابطه با کنترل نشدن قیمت‌ها وجود دارد تا جایی‌که برخی از معامله‌گران از آنجا که این وضعیت سود زیادی را به خریدارانی که قبل از افزایش قیمت‌ها محموله‌های سنگینی را خریداری کرده‌اند، می‌رساند با آن موافق نبوده و آن را منطقی نمی‌دانند.