فرمول قیمت‌گذاری معاملات آتی سکه طلا

گروه بورس کالا- با توجه به رشد حبابی قیمت سکه در بازار داخلی این بحث که این حباب قیمت در مبادلات آتی نیز وجود دارد مطرح شد، در همین حال کارشناسان بازار آتی نیز مبادلات آتی را متاثر از روند جهانی اعلام می‌کنند و معتقدند این حباب قیمتی در مبادلات آتی نیز وجود دارد، اما فرمول ثابتی برای محاسبه آن وجود ندارد. مبادلات آتی به این دلیل که در نهایت با نیت تحویل کالا صورت می‌گیرد و حتی برخی از قرارداد‌ها منجر به تحویل می‌شود و فروشنده این تعهد را دارد که سکه را از بازار تهیه کرده و تحویل مشتری دهد، از این رو سکه بازار تحویل خریدار می‌شود و روند قیمت بازار نقدی علاوه بر روند جهانی بر مبادلات آتی تاثیرگذار است.

در همین حال، مدیر قرارداد‌های مشتق کالایی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با ارائه فرمول محاسبه قیمت در معاملات آتی از جمله سکه گفت: قیمت سکه در بازار نقدی و آتی اثر تکمیلی روی یکدیگر دارند و تحولات فعلی برخی کشور‌ها باعث افزایش قیمت به صورت مصنوعی شده است.

احمد رضایی درباره وضعیت سکه در معاملات آتی اظهار داشت: همیشه در بورس کالای ایران روند معاملات آتی سکه طلا تحت تاثیر بازار جهانی بوده و رشد آن بستگی به پارامترها و ابزارهای مختلفی دارد. وی درباره این عوامل افزود: حضور عرضه‌کنندگان سکه به طور فعال در معاملات نقدی از جمله عواملی است که در رشد معاملات آتی نقش مهمی‌ دارد و به پشتوانه آن معاملات آتی در بورس کالا روشن‌تر و شفاف‌تر انجام می‌شود.

مدیر قرارداد‌های مشتق کالایی بورس کالا درباره چگونگی محاسبه قیمت سکه در معاملات آتی بیان کرد: معاملات آتی از فرمول خاصی در دنیا پیروی می‌کند که فرمول و تئوری‌های آن در کتاب‌های مالی ذکر شده، ولی فرمول تعیین قیمت در معاملات فیوچر در سکه یا کالاهای دیگر فرقی نمی‌کند.

رضایی گفت: قیمت معاملات آتی برابر است با قیمت فعلی دارایی پایه × ۷۲/۲ (عدد نپر) به توان نرخ بهره و زمان باقی مانده تا سر رسید قرارداد. البته متغیر دیگری در این فرمول برای برخی کالا‌ها لحاظ می‌شود که اصطلاحا به آن cost of carry می‌گویند و در فرمول با D نشان داده می‌شود. وی افزود: اصل فرمول Futures price=[(S+D)e]^rt بوده که f قیمت آتی، S قیمت فعلی دارایی پایه، D هزینه انبارداری و هزینه‌های دیگر مثل بیمه است، E عدد ثابت نپر، R نرخ بهره و T زمان باقی مانده تا سررسید است.

وی با بیان اینکه قراداد‌های آتی می‌تواند ماهانه، دو ماهه، سه ماهه یا سالانه باشد، تصریح کرد: برای محاسبه قیمت سکه نرخ فعلی آن را در ۷۲/۲ ضرب می‌کنیم و آن را به توان نرخ بهره و زمان باقی مانده می‌رسانیم. زمان باقی مانده تا سررسید نیز اگر یک ماهه باقی مانده باشد به صورت یک روی ۱۲ یا ۳۰ روی ۳۶۵ روز محاسبه می‌شود.

رضایی با تاکید بر اینکه افراد فعال در این نوع قرارداد‌ها باید به همه این مسائل آگاه باشند، خاطرنشان کرد: برای برخی کالا‌ها که حجیم بوده و نگه‌داری آنها هزینه دارد، برای محاسبه قیمت در این فرمول عددی را به عنوان هزینه انبارداری در نظر می‌گیرند که نحوه محاسبه آن در فرمول ذکر شده است.

مدیر قراردادهای مشتق کالایی تصریح کرد: مسائل دیگری نیز ممکن است در قیمت‌ها تاثیرگذار باشد، از جمله میزان تقاضا برای داشتن یک کالا است. بنابراین برای داشتن کالایی که دستیابی به آن سخت است هزینه بیشتری باید پرداخت کرد. وی در پاسخ به این سوال که افزایش قیمت سکه در بازار آزاد چه اثری روی معاملات آتی دارد، خاطرنشان کرد: قیمت‌های نقدی و آتی روی یکدیگر اثر تکمیلی دارند یعنی گاهی وضعیت سکه نقدی روی قیمت سکه در معاملات آتی اثر دارد و گاهی این مساله بر عکس می‌شود.

این مقام مسوول بیان کرد: اگر عرضه سکه در بازار نقدی زیاد باشد، روی قرارداد آتی اثر کاهشی خواهد گذاشت، یعنی قیمت بازار نقد می‌تواند به عنوان سیگنالی برای کاهش قیمت سکه در معاملات آتی تلقی شود و اگر احساس شود بازار نقدی سکه با کمبود مواجه است قیمت‌ها رو به بالا و صعودی رفته و به تبع آن معاملات آتی نیز با افزایش قیمت روبه‌رو خواهد شد.

رضایی با بیان اینکه کاهش یا افزایش کالاهای بورسی به ویژه طلا و نفت خام به عوامل زیادی بستگی دارد، گفت: جنگ، انقلاب‌ها، حملات تروریستی، کشمکش‌های سیاسی بین دولت‌های متخاصم، تحریم‌ها، بحران، اعتصابات، کمبود عرضه، افزایش تقاضا یا بالعکس، بحران‌های اقتصادی، وضعیت آب و هوا، پخش شایعات و اخبار دروغ در بازار، دلال بازی یا speculating در بورس‌ها از موارد اصلی در تاثیرگذاری قیمت‌های نقدی یا آتی هستند و باعث حرکت مصنوعی قیمت‌ها می‌شود.

مشاور مدیرعامل بورس کالا تصریح کرد: بر این اساس دولت‌های قدرتمند یا کسانی که کالایی را به‌طور انحصاری در دست دارند، می‌توانند روند قیمت‌ها را در بازار تعیین کنند، نحوه قیمت‌گذاری طلا در دنیا که به price fixing معروف است، روزانه دو بار قیمت در دنیا در یک کمیته به شکلی که صبح‌ها در انگلیس و عصرها در آمریکا تعیین می‌شود.

وی با اشاره به اینکه این روش ۶۰ سال است که در کشورهای غربی اعمال می‌شود. نحوه قیمت‌گذاری به این شکل است که ۵ بانک عمده دنیا که خرید و فروش طلا می‌کنند، کارگزاران خود را برای خرید و فروش طلا و تعیین قیمت به آن کمیته می‌فرستند مثلا یکی از بانک‌ها به عنوان خریدار می‌گوید: ۱۰۰ کیلو طلا با قیمت هر انس ۱۴۰۰$ نیاز دارد، فروشنده نیز اعلام می‌کند۳۰۰ کیلو طلا با قیمت هر انس ۱۴۲۰$ می‌فروشد.

در ادامه مسوول جلسه اعلام می‌کند آیا با ۱۴۱۵ $ عملی نیست؟! و در پایان قیمت با ۱۴۱۷$ عملیاتی می‌شود. بقیه خریداران یا فروشندگان وارد بازار شده و به مبادله می‌پردازند و این قیمت را به سراسر دنیا اعلام می‌کنند.

رضایی در واکنش به آخرین سوال که چه پیش‌بینی از آینده قیمت سکه دارید، اظهار داشت: به طور کلی معاملات آتی بورس‌های دنیا معاملات پر ریسکی است و افراد معامله‌گر باید حرفه ای بوده و فن شناگری در بازارهای آتی را خوب بلد باشند تا امواج کاهش یا افزایش قیمت‌های بازار آنها را غرق نکند.