محسن فروغی *

به تازگی دومین دوره نمایشگاه کیش پلاست در کیش برگزار شد و این نمایشگاه با آنچه برگزارکنندگان آن ادعای آن را داشته‌اند و اینکه چقدر تفاوت داشته است، اهداف نمایشگاه اجرایی شده است یا خیر، موضوع بحث نیست؛ حال آنکه چه سیاستی موجب برگزار شدن نمایشگاه در کیش بوده، خود امری جداگانه است.

آنچه مهم است، این است که نمایشگاه به هیچ وجه به کار صنعت ایران نمی‌آید، چه از نظر حاضرین در آن و چه از نظر بازدیدکنندگان و آنچه که مثمرثمر واقع شد، فقط بازدید از جزیره تفریحی کیش بوده است که از این رو این نمایشگاه بیش از آنچه صنعتی باشد، توریستی بوده است!!!

حال اگر بخواهیم به دو گروه هدف و از دید دو گروه هدف نمایشگاه را ارزیابی نماییم، خواهیم دید از دید حاضرین با توجه به هزینه‌ها، غرفه و حضور در مدت نمایشگاه در جزیره و اینکه اگر نیت بازدیدکننده خارجی بوده که عملا به این هدف دست نیافته است و اگر نیت بازدید شرکت‌های داخلی بوده است، آن هم به دلیل هزینه‌های مربوطه چندان استقبالی صورت نگرفته است و برای کسی که بخواهد در نمایشگاه حضور یابد، هزینه‌ها تقریبا برابر با نمایشگاه‌های عربی (دبی ) می‌باشد؛ لذا تمایل جهت حضور آنچنان بالا نبوده است.

در بخش بازدیدکنندگان با توجه به اینکه اولا تعداد شرکت‌های حاضر آنچنان بالا نبوده و از سویی با توجه به اینکه با هزینه‌ای که جهت بازدید از این نمایشگاه می‌شود، می‌توان به نمایشگاه‌هایی به مراتب کاملتر همچون ترکیش پلاست یا دبی را بازدید کرد. به هر حال بازدیدکنندگان نیز تمایلی در جهت بازدید از این نمایشگاه نخواهند داشت.

حال باید سیاستی را که موجب برگزاری نمایشگاه در این مکان شد، یافت. از سوی دیگر آنچه فعالان صنعت را جهت حضور در نمایشگاه سردرگم کرده و به‌رغم آنکه نمایشگاه‌های بین‌المللی یکی از مراجع ارتقای تکنولوژی و بازارسازی و نیازسنجی تولید و مشتری است، و لیکن طی سال‌های اخیر نمایشگاه‌ها در ایران معنی دیگری پیدا کرده است و فقط مبدل به یک در آمد مالی برای مجریان نمایشگاه شده است تا فضایی را اجاره داده و درآمدزایی برای خود نمایند که با این سیاست چه کمکی به این صنعت می‌شود، معلوم نخواهد شد و به طور کلی سیستم اجرای نمایشگاه‌ها در کشور سیستمی اقتصادی و مالی برای مجریان است نه توسعه ای برای فعالان صنعت و از این رو است که دولت به طور مثال مکان نمایشگاه‌های تهران را جای بدهی خود می‌دهد که جای تامل دارد.

و از سویی در سال‌های اخیرعدم حمایت از صنایع بنیادی کشور همچون ماشین‌سازی، موجب آن شد که این صنایع در نمایشگاه‌ها حضور نیافتند و از سویی شرکت‌های (عمدتا چینی) از فرصت فوق در جهت بازاریابی صرفا جهت کالاهای مصرفی و حتی با تکنولوژی پایین خود استفاده کنند و عملا کشورها و شرکت‌هایی که در عرصه تکنولوژی فعالیت می‌کنند، تمایل به حضور نداشته باشند. آنچه که در قالب یک بسته حمایتی می‌توان در قالب سیستم نمایشگاهی برای تولیدکنندگان داخل در کشور اجرا کرد، آن است که وزارت صنایع و وزارت بازرگانی برنامه‌های ۵ ساله برای هر متقاضی حضور در نمایشگاه تعریف کنند و میزان هزینه‌های حضور در نمایشگاه را به صورت پلکانی کاهش دهند به شرط فروش بیشتر در هر سال؛ به این معنی که در سال اول هزینه فضا و امکانات نمایشگاهی را ۷۵درصد اخذ کنند و در سال دوم به شرط افزایش فروش (واقعی) ضریبی از مبلغ فروش را به نسبت از هزینه عرضه کاهش دهند، به طوری که بعد از ۵سال این هزینه به کمتر از ۲۵درصد برسد و در صورتی که تولیدکنندگان مزبور پس از دو سال توان فروش بیشتر را نداشته باشند، از مکانیزم حمایتی فوق خارج می‌شوند.

در این صورت تولیدکنندگان به صورت کاملا هدفمند جهت حضور در نمایشگاه فعالیت می‌نمایند نه فقط جهت رفع تکلیف (جهت شرکت‌های دولتی یا شبه دولتی جهت منظور کردن در هزینه مالیاتی) و موجب آن می‌شود که واحدهای سودآور و غیرسودآور به صورت کاملا اقتصادی جداسازی شوند.

* مدیر عامل توسعه خوشه محصولات پلاستیکی اصفهان