پرداخت عوارض صادراتی برای مولیبدن منطقی نیست

آزاده حسینی

مس از جمله فلزاتی است که علاوه بر مصارف صنعتی یک فلز پایه در سطح جهان محسوب شده و فلزی قابل اتکا در مبادلات جهانی به‌شمار می‌رود و به دلیل وابستگی آن با نرخ نفت و دلار و همچنین ورود این فلز در بورس بازی و مبادلات کاغذی باعث شده تا نوسان روزانه این فلز افزایش یابد البته... شرکت ملی صنایع مس ایران نیز با تبعیت از روند پر نوسان قیمت مس دربازارهای جهانی همگام با بورس فلزات لندن که تعیین‌کننده پایه قیمت مس است، نرخ محصولات خود در بورس کالای ایران را عرضه می‌کند از این رو فعالان این بازار به نوسان قیمت این فلز خوگرفته‌اند.

شرکت ملی صنایع مس ایران که بزرگترین تولید کننده مس در ایران بشمار می‌رود با در اختیار داشتن مجتمع‌های سرچشمه، سونگون و شهربابک تولید سالانه‌ای بالغ بر ۲۱۰‌هزار تن انواع محصول مسی داشته و از همین رو بخش عمده بازار مس داخل را در دست دارد. درباره دلایل شدت گرفتن نوسان قیمت مس در این اواخر و میزان صادرات و واردات این محصول با علی رستمی ‌معاون مالی و اقتصادی شرکت ملی صنایع مس به گفت و گو نشسته‌ایم که در پی می‌خوانید:

در خصوص وضعیت بازار محصولات شرکت ملی صنایع مس ایران توضیح دهید.

این شرکت سالانه دارای تولید ۲۱۰‌هزار تن انواع محصولات است و از همین رو بر رتبه چهارم تولیدکنندگان آسیا تکیه زده است و با توان تولیدی که دارد همیشه در خصوص تنظیم بازار موفق عمل کرده و با دادن اولویت فروش به بازار داخل مازاد نیاز داخل را پس از برنامه‌‌ریزی صادر می‌کند. این شرکت ۳ سال است که در راستای مشتری مداری اقدام به فروش اعتباری به‌صورت سه ماهه کرده است. البته این اقدام در سال ۱۳۸۵ در حالی که قیمت‌ها روند صعودی را در پیش گرفتند به منظور حمایت از صنایع پایین دستی گرفته شد، اما در زمانی‌که قیمت‌ها مجددا به سطح ۳ تا ۴‌هزار دلار بازگشتند با اصرار مصرف‌کنندگان همچنان این روند را ادامه داده و تنها یک درصد بهره بانکی با رضایت مصرف کنندگان دریافت کرد. این در حالی است که این شرکت منابع مالی و نقدینگی خود را از نظام بانکی با بهره سالانه ۱۹‌درصد تامین می‌کند.

تعیین قیمت‌های آن شرکت در بورس کالا چگونه صورت می‌گیرد؟

این شرکت همواره تابع قیمت‌های جهانی بوده و براساس قیمت‌های تعیین شده در بورس فلزات لندن به علاوه پرمیوم (‌هزینه‌های حمل و نقل و جانبی‌) قیمت‌های پایه در بورس کالای ایران تعیین شده و محصولات مورد مبادله قرار می‌گیرد. این شرکت همواره از کاهش و افزایش نرخ جهانی تبعیت کرده و حتی زمانی محصولات خود را با زیر قیمت تمام شده عرضه می‌کردیم. همچنین تمام محصولات این شرکت از جمله مس کاتد، مفتول‌، کنستانتره مولیبدن و غیره از طریق بورس کالای ایران عرضه و مبادله می‌شود.

در خصوص طرح‌های در دست اجرای شرکت ملی مس توضیحاتی بفرمایید.

این شرکت برای اواسط سال آتی طرح تولید ۴‌هزار تنی کنستانتره مولیبدن را دارد‌. این شرکت افزایش تولید مس تا ۴۴۰‌هزار تن را تا سال ۱۳۹۱ در برنامه میان مدت خود دارد. همچنین این شرکت در برنامه‌های خود توسعه ذوب

خاتون آباد را تا سال ۱۳۹۱ به میزان ۲۰۰‌هزار تن مس آندی دارد. لیچینگ میدوک با ظرفیت ۵‌هزار تن مس نیز از دیگر برنامه‌های این شرکت برای سال ۱۳۹۰ محسوب می‌شود. ذوب، پالایشگاه و اسید سولفوریک سونگون تا ۱۳۹۲ به بهره‌برداری خواهند رسید.

با وجود افزایش تولید محسوس در بخش مولیبدن برنامه شرکت برای فروش این محصول چیست؟

بله با توجه به اینکه هم اینک نیز تولید کنسانتره مولیبدن معادل ۹‌هزار تن بوده در حالی‌که میزان تقاضا در بیشترین حد برای این محصول ۶‌هزار تن ثبت شده است‌، در طول ۶‌ماه گذشته کل عرضه کنستانتره مولیبدن در بورس کالا معادل ۸‌هزار و ۶۳۰‌تن بوده در حالی‌که آمار کل تقاضا نشاندهنده ۳‌هزار و ۸۶۰‌تن بوده است. لذا با توجه به اینکه تقاضا برای این محصول نصف عرضه است این شرکت اقدام به صادرات کنستانتره مولیبدن می‌کند و سالانه حدود ۴۰میلیون دلار درآمد ارزی از طریق صادرات همین محصول کسب کرده است، اما برخی از مصرف‌کنندگان که تنها به فکر منافع بخش خود هستند درخواست عوارض بر صادرات کرده‌اند این درحالی است که مابه التفاوت قیمت محصولات این شرکت به طور میانگین ۲۲/۴‌درصد ارزانتر از خارجی بوده، لذا تولید نیز برای مصرف‌کنندگان این محصول به همین میزان پایین تر است و عوارض بر صادرات برای محصولی که حدود ۵‌درصد از قیمت‌های خارجی پایین‌تر عرضه می شود و تمام تقاضا را به‌طور کامل تامین می‌کند معنا ندارد. این در حالی است که با تکمیل و راه‌اندازی طرح توسعه در سال آتی به ظرفیت تولید کنستانتره مولیبدن ۴‌هزار تن افزوده خواهد شد. لذا دریافت هرگونه عوارض صادراتی برای این محصول آثار زیانباری به‌دنبال خواهد داشت و کشور را از درآمد حدودا ۴۰‌میلیون دلار در سال محروم خواهد کرد و فضای رانتی در بازار داخل به‌وجود خواهد آورد.

وضعیت بازار و قیمت مس را تا پایان سال چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

با توجه به اینکه عرضه و تقاضای مس در سطح بین‌المللی تقریبا برابر است و هنوز فلز دیگری جایگزین این فلز پیدا نشده به نظر می‌رسد با توجه به شواهدی که گویای پایان یافتن بحران جهانی است از سوی کشورهای‌ها در حال توسعه مانند چین، هند،آفریقا شاهد مصرف بالای مس خواهیم بود، اما پیش‌بینی نمی‌شود قیمت مس به سطح نرخ‌های سال ۲۰۰۸ بازگردد و در سطوح ۶ تا ۷‌هزار دلار در نوسان خواهد بود.

آیا محصول وارداتی نیز در بازار داریم یا خیر؟ در ضمن محصولات آن شرکت به کدام کشورها صادر می‌شود؟

به دلیل اینکه شرکت ملی مس توان تامین کلیه نیازهای بازار را با نرخ زیر قیمت‌های خارجی دارد محصول وارداتی در بازار دیده نمی‌شود به غیراز مواقع خاص‌؛ همچنین این شرکت محصولات خود را به کشورهای چین، هندوستان، عربستان و برخی کشورهای اروپایی صادر می‌کند و در بخش محصولات مولیبدن دارای برند مطرح در سطح بازارهای جهانی است. میزان صادرات ما در شش ماه اخیر به‌گونه‌ای بوده که با وجود رکود در بازارهای داخلی و جهانی توانستیم بیش از ۶۷۰میلیون دلار صادرات داشته باشیم و بیشترین حجم صادرات را در بخش غیرنفتی به محصولات این شرکت اختصاص یافت. این موضوع باعث شد تا منابع مالی موردنیاز برای پروژه‌های توسعه خود را حتی زمانی‌که نظام بانکی کشور سه قفله بود‌، تامین نماییم.

در خصوص میزان تولید مس در دنیا و سهم ایران از این تولید و همچنین هزینه تمام شده مس در دنیا و ایران نیز توضیح دهید.

میزان تولید مس در دنیا حدود ۱۸میلیون تن است که البته در آسیا در رتبه چهارم قرار داریم. در مورد هزینه تمام شده نیز در مورد شرکت‌های دولتی این رقم در حدود ۴‌هزار دلار بوده و بخش خصوصی توان تولید با رقم ۳‌هزار دلار در هر تن را دارد‌. هزینه تمام شده مس در این شرکت نیز حدود۴‌هزار و ۵۰۰‌دلار بوده است.