رشد 41‌درصدی حجم واردات شمش فولاد
آزاده حسینی
طی ۴ ماه ابتدای سال بازار فولاد داخلی با فرازونشیب فراوانی روبه‌رو شد؛ به طوری که در ابتدای سال با یدک کشیدن رکود جهانی از سال قبل همواره این نگرانی وجود داشت که سرنوشت فعالان این بازار به کجا می‌انجامد.

البته انتشار اخبار ناخوشایند مبنی‌بر ورشکستگی و کلاهبرداری در بازار آهن نیز این نگرانی را تشدید کرده و از سوی دیگر پهن شدن سایه زیان بر سر شرکت‌های بزرگ فولادساز جو دلهره‌آوری را به‌وجود آورد گرچه این مشکلات هنوز به قوت خود باقی است؛ اما با آغاز روند صعودی قیمت‌ها در بازار‌های جهانی این امید وجود دارد که دیدگاه‌ها نسبت به آینده مثبت شده و ابهامات کاهش یابند. البته نگاهی به آمار واردات که از سوی گمرک منتشر شده است، رشد واردات نشان‌دهنده تحرک در بازار است؛ چرا که اغلب محصولات به غیر از میلگرد با افزایش همراه بوده است.
واردات بیش از یک میلیون و۷۰۰‌هزار تن شمش
طی 4 ماه ابتدای سال معادل یک میلیون و 712‌هزار و 900‌تن شمش فولاد وارد کشور شد که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد 41‌درصدی مواجه شد. این در حالی است که با وجود رشد قابل‌توجه حجم واردات شمش به دلیل کاهش قیمت این محصول نسبت به سال گذشته از لحاظ ارزشی این محصول با افت 87/15‌درصدی مواجه شده است. رقم واردات شمش فولاد در 4 ماه ابتدای سال 1387 معادل یک میلیون و 215‌هزار و 700‌تن بود.
میزان تولید شمش فولاد سالانه بیش از یک میلیارد تن در سطح جهان است که حدود ۱۲‌میلیون تن آن مربوط به ایران می‌شود و بیش از ۱۰ میلیون تن آن از سوی بخش دولتی تولید شده و حدود دو میلیون تن نیز از سوی بخش خصوصی تولید می‌شود که با توجه به تولید کنونی فولاد در داخل میزان تولید شمش در داخل پاسخگوی حجم مصرف نیست کما اینکه تولیدکنندگان دولتی شمش تولیدی خود را یا برای نیاز واحدهای خود یا سایر واحدهای دولتی به‌کار می‌برند و فولادسازان بخش خصوصی شمش موردنیازشان را وارد می‌کنند و در این راستا برای تامین نیازشان مجبور به پرداخت هر قیمتی هستند.
افزایش واردات شمش در 4 ماه ابتدای سال در حالی صورت می‌گیرد که اکثر تولیدکنندگان فولاد از کمبود شمش در بازار گلایه دارند و از کمبود منابع مالی برای تامین شمش مورد نیازشان سخن می‌گویند. البته نکته دیگری که در مورد شمش فولاد قابل‌توجه بوده میزان واردات آن از کل حجم واردات است که طی 4 ماه ابتدای سال 39/10‌درصد را به خود اختصاص داده است، یعنی 10‌درصد از کل واردات در طول این 4 ماه مربوط به شمش فولاد است.
کاهش ۳۶‌درصدی واردات میلگرد
میزان واردات میلگرد در 4 ماه ابتدای سال‌جاری معادل 260‌هزار و دو تن بود که ارزش این واردات طی مدت مذکور معادل 126‌میلیون دلار بوده و نسبت به مدت مشابه سال قبل از افت 36‌درصدی در حجم و کاهش 55‌درصدی در ارزش برخوردار بوده است.
میزان واردات میلگرد از آن روی نسبت به سایر محصولات فولادی کاهش داشته است که نرخ تعرفه واردات این محصول نسبت به سایر محصولات بیشتر بوده و معادل ۱۵‌درصد بوده و فولادسازان بخش خصوصی بیشتر تولید این محصول را دارند و از همین‌رو با وجود حجم بالای مصرف، میزان تولید داخل با حجم تولید تقریبا برابری می‌کند. البته در ۴ ماه ابتدای سال به دلیل پایین بودن قیمت محصولات وارداتی شاهد ورود محصولات وارداتی به کشور بودیم به خصوص که بیشتر حجم واردات در ماه‌های گذشته و از سوی دولت صورت گرفته بود؛ بنابراین سطح قیمت میلگرد به خصوص در این اواخر نسبت به بازارهای جهانی پایین‌تر بوده و پیش‌بینی می‌شود در صورت تداوم روند صعودی قیمت‌ها در بازار‌های جهانی میلگرد در ماه‌های آینده با رشد همراه باشد.
رشد قابل‌توجه ورق گرم و سرد
با توجه به حجم تقاضای ورق و بالا بودن سطح آن نسبت به عرضه و تولید داخل و از سوی دیگر صفر بودن تعرفه واردات و پرداخت تنها ۴‌درصد حقوق گمرکی برای این محصول بنابراین بیشتر تولید‌کنندگان آن به خصوص تولیدکنندگان پروفیل ترجیح می‌دهند محصول مورد نیاز خود را وارد کنند.
میزان واردات ورق گرم در 4 ماه ابتدای سال معادل 649‌هزار تن ورق گرم بوده که ارزش این محصول نیز معادل 426‌میلیون دلار بوده است. میزان رشد ورق گرم در 4‌ماه ابتدای سال نسبت به مدت مشابه سال قبل از رشد قابل‌توجهی برخوردار بوده و معادل 146‌درصد در حجم و 137‌درصد در ارزش را به خود اختصاص داد.
ورق سرد نیز در ۴ ماه ابتدای سال معادل ۱۶۹ هزار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۳۸۵‌درصد رشد داشت. این رشد در ارزش محصول نیز معادل ۴۲۶‌درصد بود. لازم به ذکر است؛ میزان واردات ورق شامل مجموع ورق‌های وارداتی بوده و تنها محدود به ورق‌های تولیدی فولاد مبارکه نمی‌شود.