ایسنا- سخن از مشکلات رینگ کشاورزی بورس کالا که گهگاه به درازا کشیده می‌شود، شاید تکراری باشد، اما بازخوانی اظهار نظر صاحب سخنان در این باب، خالی از لطف نیست تا شاید گشودن گره آن که نیازی به زور و بازو و دندان ندارد، آسانتر جلوه کند. انتظار می‌رود سازمان بورس نیز تنها به نظارت بسنده نکند.

در گفت‌وگوهایی که طی ماه‌های اخیر انجام شد، دیدگاه دبیر کل کانون کارگزاران بورس، موضوع جدیدی را مطرح کرد.

رینگ کشاورزی بدون حمایت دولت راه نمی‌افتد

خزلی خرازی با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی بودجه قابل توجهی برای راه‌اندازی و اداره بورس کالای کشاورزی سابق تعیین کرده بود، گفت: هیچ الزامی از سوی دولت برای عرضه و فروش کالاهای اساسی کشاورزی در بورس وجود نداشت و حتی توزیع کالا و خریدهای تضمینی توسط شرکت‌های زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی صورت می‌گیرد، بنابراین واردکنندگان و تولید‌کنندگان بزرگ محصولات کشاورزی رغبتی به انجام معامله در بورس ندارند.

او با اذعان به اینکه کارگزاران بخش کشاورزی به دلیل حجم کم معاملات در حال از بین رفتن هستند، گفت: تا زمانی که آزادسازی اتفاق نیفتد، بخش محصولات کشاورزی در بورس کالا راه نمی‌افتد، البته وزارت بازرگانی برای این منظور علاقه مند است و طرحی تهیه کرده که واردات محصولات کشاورزی و هرگونه گشایش LC برای واردات، به معامله کالا در بورس منوط باشد، اما تا زمانی که این کنترل، دولتی است، شاهد تغییری در بخش کشاورزی نخواهیم بود.

وعده‌های تحقق نیافته

دکتر احمد عبدالله پور، دبیر کارگروه مشترک تحول بورس کشاورزی‌ در این باره گفت: در این کارگروه پیشنهاد شد که خریدهای تضمینی، توافقی و حتی سایر خریدهایی که به صورت مناقصه و مزایده در واحدهای تابعه وزارت جهاد کشاورزی انجام می‌شود به انضمام وارداتی که توسط این شرکت‌ها یا شرکت‌های غیردولتی که با مجوز وزارت جهاد یا بازرگانی انجام می‌شود، در بورس صورت گیرد. در مورد بخش واردات هم که به وزارت بازرگانی مربوط می‌شود، مذاکراتی از طریق بورس کالا با رییس‌جمهور صورت گرفت و توافقات مثبتی هم انجام شد.

تضاد گردش سنتی کشاورزی و بورس

وقتی بیشتر پیگیر موضوع شدیم حمیدرضا شوشتریان، مدیرعامل شرکت کارگزاری آتی‌اندیش بازار انتظار دیگری را مطرح و اظهار کرده بود: از وزارت جهاد کشاورزی انتظار می‌رود که بخشی از پیکره خود را کوچک کرده و از ساز و کار مورد تائید جهان، یعنی معامله در بورس، استفاده کند و این دقیقا گام نهادن در مسیر توصیه شده سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مبنی بر کاهش تصدی در مقابل افزایش نظارت است.

او حتی به تضاد گردش بازار سنتی کشاورزی و بورس اشاره کرد و گفت: متاسفانه بازار کشاورزی، بازار نقدی نیست و خریداران آن که عمدتا دامداران و مرغداران هستند، خرید را در دوره بازده کاری خود انجام می‌دهند، اما به دلیل آنکه بورس به خرید نقدی تاکید دارد؛ لذا ترجیح می‌دهند از بازار سنتی حتی با افزایش قیمت، خرید کنند.

مالیات‌ها مشخص و شفاف شود

گفت‌وگو با محمود حسینی‌پور، مدیرعامل بورس کالایی کارگزاری بانک کشاورزی در بیان مشکلات کم‌فروغی رینگ معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا زاویه دیگری را روشن کرد، زیرا او معتقد است: اگر میزان مالیات به ازای هر کیلو مشخص باشد، هم هراسی از عدم آگاهی از مالیات برای معامله‌گران نیست و هم درآمد دولت از محل مالیات‌ها بسیار افزایش می‌یابد. در این باره حتی می‌توان بخش‌هایی را نیز از پرداخت مالیات معاف کرد و این امر منجر به اقبال مردم به بورس و رونق آن می‌شود.

تلاش برای تقویت و توسعه

در این میان با رییس هیات مدیره شرکت بورس کالا نیز گفت‌وگویی کوتاه داشتیم که از میان سخنان شهیدی تبار چنین برآمد: «متاسفانه در سال گذشته محصولات کشاورزی به اندازه سهم خود در بازار حضور نداشتند، در حالی‌که عمده کارشناسان معتقدند که این رینگ توان توسعه بیشتری دارد و باید تلاش بیشتری برای تقویت آن صورت گیرد.»

اراده‌ای برای حل موانع نیست

سید وحید وحیدی، عضو هیات مدیره شرکت بورس کالای ایران نیز در همین مورد نظر خود را چنین مطرح کرد: «متاسفانه در سال‌های اخیر ارتباط خوبی میان وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بازرگانی، بورس کالا و بورس کشاورزی برقرار نشد که مغفول ماندن این موضوع را دربرداشت. البته به تاخیر افتادن این موضوع بیانگر آن است که یا اراده‌ای برای حل موانع موجود در این مسیر نیست یا مسائل به قدری پیچیده است که به سادگی نمی‌توان آنها را برطرف کرد و همین امر، توان تصمیم‌گیری برای عملیاتی کردن آن را از دست‌اندرکاران می‌گیرد.» مدیر کارگزاری صبا جهاد با اشاره به ضرورت فرهنگ‌سازی تولیدکنندگان به ویژه در کشوری که محصولات کشاورزی در محور گردش اقتصاد آن قرار دارد، درباره موج تفکر فلزی در شرکت بورس کالا افزود: زمانی که حدود ۷۵‌درصد معاملات در بخش فلز متمرکز است، طبیعی است که همه عوامل به سراغ این بخش می‌روند و بر روی آن تمرکز دارند.

تحمیل محدودیت‌های بازار سنتی به بورس کالا

محمود خواجه نصیر ـ رییس اداره امور بورس‌ها در سازمان بورس و اوراق بهادار ـ درباره علت پا نگرفتن رینگ کشاورزی در بورس کالا این جمله را مطرح می‌کند که «باید بپذیریم بازار سنتی بخش کشاورزی به لحاظ ساختاری دارای محدودیت‌هایی است که خود را به مجموعه بورس تحمیل می‌کند.»

او می‌افزاید: خریداران بورس در پی انجام معاملاتی هستند که هم به لحاظ کیفیت کالا و هم نحوه تحویل و تسویه و ... از استانداردهایی پیروی کرده و توجیه‌پذیر باشد، اما دست‌اندرکاران بخش کشاورزی هنوز تمایل قابل توجهی نسبت به ورود محصولات به بورس کالا نشان نداده‌اند. همچنین حجم کم این معاملات در بورس کالا که عملا تمرکز کارگزاران را به سمت محصولات پتروشیمی و فلزی سوق داده است، باعث شده این حوزه رشد نکند.