تلاش برای انحصارزدایی از رینگ پتروشیمی

زهرا مسافر

محصولات پتروشیمی از شبکه‌های طبیعی توزیع برخوردار نیست و همواره از نظام دولتی برخوردار بوده است با ورود محصولات پتروشیمی به بورس کالا در مهر ماه سال گذشته به‌رغم راه‌اندازی و شروع به فعالیت رینگ فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی از بهمن ماه سال ۱۳۸۶ مشکلات نیز به دلیل انحصار بیش از حد و دولتی بودن بخش عمده شرکت‌های پتروشیمی به بورس کالا سرازیر شد. این مشکلات در حال حاضر بسیار کمتر شده، اما به دلیل آنکه هنوز نظام قیمت‌گذاری دستوری در بخش پتروشیمی حاکم است،

ادامه دارد.

سیدعلی‌اکبر هاشمیان، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با دنیای‌اقتصاد در خصوص مشکلات رینگ پتروشیمی اظهار داشت: محصولات پتروشیمی از یک نظام قیمت‌گذاری دستوری برخوردار است، از این رو همانند روزهای نخستین معاملات فلزات در رینگ بورس کالا با مشکل روبه‌رو است.

وی افزود: تا زمانی که محصولات پتروشیمی از نظام قیمت‌گذاری دستوری خارج نشود و قیمت آن در بازار رقابتی و براساس نرخ‌های جهانی تعیین نشود تنش‌های موجود در رینگ محصولات پتروشیمی وجود خواهد داشت.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران با بیان اینکه هر کالای جدیدی با حساسیت پتروشیمی برای رسیدن به نقطه تعادل به گذشت زمان نیازدارد، تصریح کرد: چنانچه قیمت محصولات پتروشیمی همانند فلزات بتواندبا قیمت‌های جهانی تطبیق یابد، نقطه تعادل تحقق خواهد یافت و انحصار موجود از بین می‌رود.

وی خاطرنشان کرد: در بخش فلزات به واسطه فعالیت تعداد زیادی از تجار در کنار واحدهای عرضه‌کننده، بازار آن در انحصار گروه خاصی نیست تا بتواند روی قیمت فلزات تاثیر سوئی داشته باشد و از سویی دیگر انبارهای فولادی انباشته از محصول است.

هاشمیان با اشاره به اینکه محصولات پتروشیمی از شبکه‌های طبیعی توزیع برخوردار نیست و همواره از نظام دولتی برخوردار بوده است، از این رو شبکه‌های عمده و خرده فروشی و طبیعی بازار شکل نگرفته است. این درحالی است که فولاد با داشتن بازار سنتی یکصد ساله در معاملات رینگ فلزات بسیار تاثیرگذار است.

وی با بیان اینکه تاریخچه تولید محصولات پتروشیمی به پس از انقلاب برمی‌گردد، گفت: محصولات پتروشیمی در نظام کاملا دولتی توزیع می‌شود و هیچ‌گونه بازار OTC و سنتی در کنار آن وجود ندارد.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران افزود: تا زمانی که شبکه‌های توزیع در کنار رینگ پتروشیمی شکل نگیرد مشکلات موجود در این رینگ وجود خواهد داشت و برای رسیدن به نقطه تعادل،‌ ایجاد بازار سنتی بسیار ضروری است.

هاشمیان به نقش اساسی وزارت صنایع و معادن در تسریع تعادل بازار پتروشیمی اشاره و تصریح کرد: هم‌اکنون در این خصوص تعامل بسیارخوبی میان وزارت صنایع و شرکت بورس کالای ایران وجود دارد.

وی برای رفع تنش‌های موجود در رینگ پتروشیمی خاطرنشان کرد: از وزارت نفت انتظار همکاری تنگاتنگی داریم تا بتوان هر چه سریعتر به نقطه تعادل در این زمینه رسید.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران به کمبود عرضه برخی از محصولات پتروشیمی نسبت به مصرف داخلی اشاره کرد و گفت: این کمبود موجب بروز مشکل در بازار این محصولات می‌شود، زیرا نرخ آنها از قیمت جهانی کمتر است و برای تجار واردات به صرفه نیست، از این رو فشار زیادی بر تولید داخل ایجاد می‌شود. وی افزود: تازمانی که بازار محصولات پتروشیمی به نقطه تعادل نرسد واردات از بازارهای جهانی برای تجار توجیه اقتصادی نخواهد داشت.

هاشمیان مشکلات بازارهای جهانی را نیز مزید بر علت دانست و تصریح کرد: در زمان آغاز رینگ فلزات در بورس کالای ایران علاوه بر حمایت وزارت صنایع، وجود بازار سنتی و شبکه توزیع مناسب فولاد این بازار با بحران جهانی مواجه نبود.

وی همچنین ابراز امیدواری کرد: بستر لازم برای رفع انحصار و رقابتی شدن بازار محصولات پتروشیمی فراهم است و با تعامل وزارت نفت برطرف خواهد شد.

به گفته وی، وزارت نفت برای عبور از نظام دولتی موجود در محصولات پتروشیمی باید حمایت کند تا هرچه سریعتر این امر صورت گیرد.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران درخصوص وجود ناظر بر معاملات رینگ پتروشیمی افزود: هیچ‌کدام از رینگ های معاملاتی در بورس کالا بدون فعالیت ناظر آغاز نمی‌شود و همواره نظارت بر رینگ پتروشیمی وجود دارد.

وی درخصوص انتقال فعالیت‌های شرکت بورس کالای ایران به ساختمان جدید این شرکت، تصریح کرد: ساختمان مذکور در مراحل پایانی کار قرار دارد و به‌زودی شرکت بورس کالای ایران به ساختمان جدید منتقل خواهد شد.