چالش‌های وارداتی‌ها در رینگ پتروشیمی

گروه بورس کالا- منیژه حیاتی: بی‌شک یکی از راه‌های رونق معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا حضور کالاهای وارداتی است که نه تنها تاثیر زیادی در تنوع کالاهای عرضه شده دارد و حق انتخاب خریداران را بالا می‌برد، بلکه علاوه بر آن در مواردی که عدم تعادل میان عرضه و تقاضا زمینه ساز رشد غیرمنطقی و حباب گونه قیمت‌ها می‌شود، با حضور این کالاها در بورس و پاسخگویی به تقاضای بازار از گسترش موج‌های غیرواقعی جلوگیری خواهد کرد. این امر خصوصا زمانی نمود بیشتری پیدا می‌کند که می‌بینیم به موجب بورسی شدن تمامی اقلام و کالاهای تولیدی واحد‌های دولتی، به جز مصرف‌کنندگان نهایی خریداران دیگر از جمله واسطه‌های کارآمد و ناکارآمد نیز امکان خرید از بورس را پیدا می‌کنند و بدین ترتیب تقاضا در اغلب روزها بیش از عرضه ثبت می‌شود و باعث می‌شود تا قیمت‌ها روند صعودی پیدا کند؛ برای مثال طی چند هفته اخیر جدای از تاثیرات رشد قیمت نفت، پایین بودن حجم عرضه که در مواردی به تعمیرات واحدهای تولیدی برمی‌گردد عامل اصلی رشد غیر قابل کنترل قیمت‌ها عنوان می‌شد. از این رو در این شرایط حضور هر چه بیشترکالاهای تولیدی بخش خصوصی و همچنین کالاهای وارداتی در بورس کالااهمیت بیشتری پیدا می‌کند؛ اما طی یک سال و نیمی که از آغاز معاملات بورس می‌گذرد، به دلایلی همچون عدم اطلاع رسانی کافی در میان تجار و تولید‌‌‌کنندگان و توجیه نشدن آنها نسبت به مزایای بورس کالا فعالیت این بخش در بورس بسیار محدود بوده است.

از سه هفته قبل در رینگ پتروشیمی ۳ قلم پلی‌استایرن انبساطی نسوز وارداتی از کره جنوبی که یکی تولیدی شرکت ال جی و دیگری تولید شده در شرکت سامسونگ است در بورس کالا عرضه شد.

مهدی آزموده، مدیر عامل شرکت مبتکران تجارت آفتاب که عرضه‌کننده این کالا‌ها در بورس است در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در خصوص موانع حضور عرضه‌کنندگان در بورس می‌گوید: آنچه که از نظر عرضه‌کنندگان در بورس بیشترین اهمیت را دارد، سرعت عمل بورس در فرآیند تسویه حساب و وصول مطالبات است، اما آنچه که در حال حاضر وجود دارد نشان می‌دهد این فرآیند طولانی است؛ به طوری که زمینه وصول مطالبات در بورس در حال حاضر در مقایسه با بازارغیر رسمی بسیار طولانی تر است.

وی در ادامه خاطر نشان ساخت: از جمله موانعی که وجود دارد قوانین بورس است؛ به طوری که بیشتر به نفع خریداران است تا فروشنده که البته این تنها نظر ما نیست، بلکه بسیاری از عرضه‌کنندگان بر این مساله توافق نظر دارند.وی در خصوص عدم حضور بسیاری از فعالان بازار پتروشیمی در بورس می‌گوید: البته موارد دیگری هم وجود داردکه ارتباطی به عملکرد بورس ندارد؛ از جمله اینکه در بورس شفافیتی وجود دارد که عموما با خصلت عمومی بازارها در ایران که بیشتر به سمت عدم شفافیت گرایش دارند، تناقض دارد از این رو افرادی که به این سیستم عادت کرده‌اند از حضور در بورس اجتناب می‌کنند.

وی بابیان اینکه در کنار کاستی‌هایی که وجود دارد بورس مزایای بسیاری نیز برای شرکت‌ها دارد، در خصوص انگیزه این شرکت جهت عرضه محصولاتشان در بورس گفت: اگرچه در حال حاضر و به‌رغم راه‌اندازی بورس کالا هنوز هم واسطه‌های ناکارآمد در بازار فعالیت دارند، اما بورس این زمینه را برای عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان فراهم کرده تا به صورت مستقیم و بدون حضور واسطه‌ها با یکدیگر ارتباط داشته باشند.

ایرج حسین‌خانی، معاون بازرگانی شرکت مبتکران تجارت آفتاب نیز در خصوص مزایای بورس گفت: با توجه به اینکه ۱۰ تا ۱۵‌درصد از بازار پلی استایرن انبساطی در اختیار این شرکت است به این نتیجه رسیدیم که با حضور در بورس کالا این امکان را خواهیم داشت تا به طور مستقیم با مشتریانمان ارتباط داشته باشیم.

ضمن اینکه به تعداد و تنوع مشتری‌ها و مخاطبان کالا نیز اضافه خواهد شد؛ اما طی این مدت اطلاع رسانی کافی در بورس کالا انجام نشد و شناخت کافی نسبت به این محصول و تفاوت‌های آن با موارد مشابه داخلی ایجاد نگردید از این رو لازم است تا بورس در زمینه کالاهای جدید و تازه وارد اطلاع رسانی بیشتری داشته باشد. در غیر این صورت شاهد خواهیم بود که به جای آنکه خریداران اصلی و مصرف‌کنندگان واقعی وارد بورس شوند روز به روز به تعداد دلالان اضافه شود.

وی یکی دیگر از مشوق‌هایی را که برای عرضه‌کنندگان می‌توان در نظر گرفت، کاهش یا حذف کارمزدبورس، حذف تشریفات غیر ضروری و اختصاص فضای تبلیغاتی الکترونیکی برای عرضه‌کنندگان دانست.

وی در خصوص مزایای پلی‌استایرن وارداتی گفت: پلی‌استایرن انبساطی که در داخل تولید می‌شود، به‌دلیل قابل اشتعال بودن و در صورت بروز حریق تولید گازهای سمی، مورد تایید مراجع و مناسب صنعت ساختمان سازی نبوده و ملزم به واردات آن از خارج از کشور هستیم که برند کره‌ای این محصول مناسب‌ترین کیفیت و قیمت را در بین برندهای مشابه دارا می‌باشد که در روزهای سه‌شنبه در بورس عرضه می‌کنیم؛ اما همانطور که گفته شد بسیاری از خریداران و مصرف‌کنندگان این کالا از عرضه آن در بورس اطلاع ندارند.مدیرعامل مبتکران تجارت آفتاب، گسترش استفاده از این کالا در کشور را نظارت سازمان‌هایی همچون آتش نشانی، شهرداری و ستاد تبصره ۱۳، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، سازمان ملی زمین و مسکن و سازمان بهینه سازی مصرف انرژی دانست و در خصوص نحوه قیمت گذاری این کالا گفت: در ۳ هفته گذشته ما این کالا را بر اساس قیمت‌های بازار منهای ۳‌درصد مالیات بر ارزش افزوده و کارمزد بورس پیشنهاد دادیم.

وی با بیان اینکه به کارگیری و اجرای مصوبه فوب منهای ۵‌درصد تا حدودی بر واردات این کالا همانند دیگر کالاهای پتروشیمی تاثیر زیادی داشته و در حال حاضر میزان واردات آن در مقایسه با مصرف کمتر است، ابراز امیدواری کرد: با سرعت بیشتر بورس در وصول مطالبات فروشندگان و الکترونیک شدن فرآیند معاملات و عملیات تسویه حساب زمینه عرضه بیشتر این کالا فراهم شود.