بررسی تحولات‌بازارهای جهانی نفت خام در هفته گذشته
تردید در بهبود اقتصاد جهانی و کاهش قیمت نفت!
بهای نفت خام در‌بازارهای جهانی طی هفته گذشته از یک روند نزولی برخوردار بود. قیمت نفت خام WTI در‌بازار بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول، طی دوره ۲۹ ژوئن تا ۳ جولای ۲۰۰۹، به‌رغم کاهش قابل توجه ذخایر نفت خام آمریکا ( معادل ۷/۳میلیون بشکه)، به دلیل کاهش ارزش شاخص‌های بورس، تقویت ارزش‌دلار و همچنین ادامه نگرانی‌های سرمایه‌گذاران درباره اقتصاد بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی، آمریکا، از حدود ۴۵/۷۱دلار در هر بشکه به کمتر از ۵۲/۶۵دلار در هر بشکه کاهش یافت.
بهای نفت خام در‌بازارهای جهانی طی هفته گذشته از یک روند نزولی برخوردار بود. قیمت نفت خام WTI در‌بازار بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول، طی دوره ۲۹ ژوئن تا ۳ جولای ۲۰۰۹، به‌رغم کاهش قابل توجه ذخایر نفت خام آمریکا ( معادل ۷/۳میلیون بشکه)، به دلیل کاهش ارزش شاخص‌های بورس، تقویت ارزش‌دلار و همچنین ادامه نگرانی‌های سرمایه‌گذاران درباره اقتصاد بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی، آمریکا، از حدود ۴۵/۷۱دلار در هر بشکه به کمتر از ۵۲/۶۵دلار در هر بشکه کاهش یافت.
طی هفته گذشته انتشار آمار مربوط به نرخ بیکاری در آمریکا عامل منفی برای قیمت نفت به شمار می‌رود. در واقع در پی افزایش نگرانی سرمایه‌گذاران از وضعیت اقتصادی آمریکا که طبق آخرین گزارش‌ها نرخ بیکاری آن به بالاترین میزان در ۲۶ سال گذشته یعنی ۵/۹درصد رسیده است، بهای نفت خام کاهش یافت. اطلاعات منتشر شده حاکی از افزایش چشمگیر آمار مربوط به از بین رفتن فرصت‌های شغلی در آمریکا و بیکاری ۴۶۷هزار نفر در ماه ژوئن است. به عقیده تحلیل‌گران افزایش بهای نفت که به دنبال تلاش سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های دیگری غیر از بخش سهام صورت می‌گیرد، موقت است.
بنابر اعلام سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در جدیدترین بولتن ماهانه خود،بازار جهانی انرژی در شرایط حساسی به سر می‌برد و در صورت نیاز به تثبیت و آرام کردن شرایط‌بازارهای جهانی نفت، می‌توان برای کل تولید نفت جهان تعدیل‌هایی را در نظر گرفت. قیمت‌های نفت خام در حال حاضر در سطوحی قرار دارند که منجر به تشویق سرمایه‌گذاری‌ها در بخش‌های مختلف انرژی می‌شود، اما این سطوح قیمتی به واقع براساس بنیادهای بازار بنا نشده‌اند. به منظور تضمین سرمایه‌گذاری‌ها در بخش نفت، لازم است قیمت‌های نفت در سطوح بالاتری قرار گیرند، با این وجود سازمان اوپک بی‌ثباتی‌های بازار نفت را به سفته‌بازان نسبت داده است. سفته‌بازی‌ها در‌بازارهای انرژی به همراه وضعیت بی‌ثبات اقتصاد جهانی می‌تواند موجب افت دوباره قیمت‌های نفت یا افزایش آن به سطوح بی‌سابقه‌ای شود؛ به طوری که قیمت‌ها در ژوئیه سال گذشته میلادی از مرز 147دلار در هر بشکه نیز فراتر رفت. در نتیجه تمام این وقایع، بازارهای جهانی نفت در حال حاضر در موقعیت حساس و بی‌ثباتی قرار دارد و در چنین شرایطی کوچکترین اتفاقی می‌تواند بازار را به این سو و آن سو منحرف کند. در این راستا اعضای اوپک
اعلام کرده‌اند که درباره برنامه‌های تولید خود محتاطانه عمل خواهند کرد؛ اما آنها برای انجام هر اقدامی برای تثبیت بازار آماده هستند.
بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی هفته منتهی به ۲ جولای ۲۰۰۹، از حدود ۱۶/۶۹دلار در هر بشکه به کمتر از ۰۴/۶۷ دلار در هر بشکه کاهش یافت. طی هفته مذکور، نگرانی‌های سرمایه‌گذاران درباره اقتصاد آمریکا و به دنبال آن کاهش ارزش شاخص‌های بورس، تقویت ارزش‌دلار و نگرانی‌ها در مورد تقاضای ضعیف نفت در آمریکا، از عوامل تضعیف‌کننده قیمت‌ها و کاهش قابل توجه ذخایر نفت خام آمریکا، پایبندی اعضای اوپک به کاهش تولید برنامه‌ریزی شده و همچنین بروز تنش در نیجریه، از عوامل تقویت‌کننده قیمت‌ها به شمار می‌روند. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۲ جولای ۲۰۰۹ با ۱دلار و ۶ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۶۸ دلار و ۷۶ سنت رسیده است. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه ژوئن با ۱۱دلار و ۳۸ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه مه به هر بشکه ۶۸دلار و ۳۶ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه مه ۲۰۰۹ معادل ۵۶دلار و ۹۸ سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده ۱۳ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته
اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است.
میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران با 1دلار و 94 سنت افزایش نسبت به هفته قبل ( 23 ژوئن 2009)، در روز 30 ژوئن 2009 به بشکه‌ای 70 دلار و 76 سنت رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز سه شنبه (30 ژوئن 2009) 71دلار و 29 سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح 70دلار و 37 سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به‌بازار آفریقای جنوبی 67دلار و 65 سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این‌بازار 66دلار و 80 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک ایران در‌بازار آسیا 72دلار و 87 سنت، شمال غربی اروپا 68 دلار و 42 سنت و در‌بازار مدیترانه 67دلار معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز در‌بازار آسیا 71دلار و 77 سنت، شمال غربی اروپا 67دلار و 58 سنت و در‌بازار مدیترانه 66دلار و 25 سنت به فروش رسیده است.
میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب در‌بازار خلیج‌فارس با ۴۰دلار و ۸۵ سنت افزایش نسبت به هفته قبل (۲۳ ژوئن ۲۰۰۹)، طی روز ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ در سطح ۶۵۴دلار و ۸۰ سنت قرار گرفت. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، هر تن بنزین سوپر بدون سرب در‌بازارهای مدیترانه ۶۵۳دلار و ۵۰ سنت، شمال اروپا ۶۴۸دلار، آمریکا ۷۱۲دلار و ۹۷ سنت، ژاپن ۶۸۰دلار و ۶۹ سنت و سنگاپور ۶۶۹دلار و ۶۰ سنت معامله شده است. هر تن نفتا در‌بازار خلیج‌فارس ۵۸۶ دلار و ۵۶ سنت، سوخت جت ۶۰۵دلار و ۱۲ سنت، نفت گاز ۵۵۵دلار و۴۷ سنت، نفت کوره ۴۰۱دلار و ۹۱ سنت و پروپان و بوتان به‌ترتیب به قیمت ۳۹۵ دلار و ۴۵۵دلار به فروش رسیده است. قیمت نفت خام برنت دریای شمال نیز در‌بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه اوت، از حدود ۷۱دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۹ ژوئن ۲۰۰۹ به کمتر از ۶۱/۶۵دلار در هر بشکه در تاریخ ۳ جولای کاهش یافت. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ معادل ۲/۳۵۰میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل ( ۱۹ ژوئن) به میزان ۷/۳میلیون بشکه کاهش یافته است و معادل
۴/۵۰میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۷ ژوئن ۲۰۰۸ بیشتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز به میزان ۳/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۶/۲۳ روز قرار گرفته است و به میزان ۱/۴ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۳۹ هزار بشکه در روز کاهش یافته و در سطح ۹۹۲/۱۴میلیون بشکه در روز قرار گرفته است که به میزان ۴۲۱هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
تولید نفت خام آمریکا از 257/5میلیون بشکه در روز در تاریخ 19 ژوئن 2009 به 163/5میلیون بشکه در روز در تاریخ 26 ژوئن 2009 کاهش یافته است، ولی معادل 40هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 27 ژوئن 2008 است. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از 284/9 میلیون بشکه در روز به 363/9 میلیون بشکه در روز افزایش یافته است که به میزان 805هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
از سوی دیگر، میزان ذخایر بنزین آمریکا در هفته منتهی به ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ به میزان ۳ /۲میلیون بشکه نسبت به هفته قبل از آن افزایش یافته و به سطح ۲/۲۱۱میلیون بشکه رسیده است که معادل ۳۰۰هزار بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۷ ژوئن ۲۰۰۸ است. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز معادل ۲/۰ روز افزایش یافته و در سطح ۲۳ روز قرار گرفته است که به میزان ۴/۰ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است. میزان تقاضای بنزین آمریکا طی همین دوره به میزان ۷۶هزار بشکه در روز کاهش داشته و به سطح ۰۵۳/۹میلیون بشکه در روز رسیده است که به میزان ۳۰۴هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
میزان ذخایر فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا نیز طی هفته منتهی به 26 ژوئن 2009 به میزان 9/2میلیون بشکه نسبت به هفته قبل از آن افزایش یافته و در سطح 155میلیون بشکه قرار دارد. این ذخایر به میزان 3/34 میلیون بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 27 ژوئن 2008 است. تقاضای فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا طی همین دوره به میزان 126 بشکه در روز کاهش داشته و به سطح 257/3میلیون بشکه در روز رسیده است که به میزان 03/1میلیون بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
پیش‌بینی قیمت
همچنان روند کاهشی که از سه هفته گذشته شروع شده بود، ادامه دارد. این موضوع در پی برخورد قیمت نفت با میانگین متحرک 14 از لحاظ داده‌های ماهانه برای نفت خام WTI اتفاق افتاد. سطح مقاومتی ماهانه در 70دلار اتفاق افتاد و موجب کاهش قیمت گردید که کاهش شاخص‌های بورس نیز در این امر دخیل بودند. قابل ذکر است تا زمانی که قیمت پایین‌تر از میانگین متحرک 14 ماهانه قرار دارد، روند میان و بلندمدت کاهشی است. بنابراین تا زمانی‌که قیمت نتواند از این سطح مقاومتی عبور کند، نمی‌توان خوش‌بین بود که روند افزایشی میان مدت رخ داده همچنان ادامه خواهد داشت. با اینکه در طی چند هفته گذشته روند نزولی بر ذخیره‌سازی‌ها حاکم بود، ولی هنوز سطح آن نسبتا قابل توجه است و نسبت به سال‌های گذشته بیشتر است، بنابراین‌بازار نگرانی از این لحاظ ندارد. از طرف دیگر سطح ذخیره‌سازی‌های بنزین نیز در چند هفته گذشته روند صعودی داشته و حجم آن به میزان قابل توجهی رسیده است که نسبت به سال‌های گذشته از وضعیت نرمالی برخوردار است. بنابراین این دو عامل نیز در جهت کاهش قیمت عمل کرد و باعث شد که قیمت نتواند از 70دلار فراتر رود. شاخص‌های بورس بعد از روند نسبی خوب
افزایشی با برخورد به سطح مقاومتی، روند نزولی در پیش گرفتند تا در سطح حمایتی مناسب به ثبات برسند که احتمالا در این هفته به این سطح دست پیدا خواهند کرد. روند کاهشی قیمت WTI موجب شد که مقاومت 68دلار هفتگی شکسته شود و مرز 66دلار نیز مورد تهدید قرار گیرد. گرچه سطح 66دلار هنوز به‌عنوان سطح حمایتی عمل می‌کند، ولی با روند موجود احتمال کاهش قیمت تا سطح 62دلار بوجود آمده است. در روند برگشتی افزایشی قیمت با مقاومت 68دلار روبه‌رو است که چنانچه از آن عبور نکند، در مسیر کاهشی به کمتر از 66دلار سقوط خواهد کرد.
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org )
ارسال نظر