بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت‌خام در هفته گذشته
قیمت نفت تحت تاثیر عوامل روانی بازار؟
بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته از یک روند نزولی برخوردار بود.
بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته از یک روند نزولی برخوردار بود.
قیمت نفت‌خام WTI در بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، طی دوره 12 ژوئن تا 19 ژوئن 2009، به رغم کاهش قابل توجه ذخایر نفت‌خام آمریکا ( معادل 9/3میلیون بشکه) و همچنین بروز تنش در نیجریه، به دلیل کاهش ارزش شاخص‌های بورس و تقویت نسبی ارزش‌دلار و همچنین در پی ادامه نگرانی‌ها درباره تقاضای نفت و نگرانی‌ها در مورد افزایش سریع قیمت‌ها در بازارهای جهانی، از حدود 07/72دلار در هر بشکه به کمتر از 53/69دلار در هر بشکه کاهش یافت.به عقیده تحلیلگران، قیمت نفت بیشتر از آن که تحت تاثیر میزان تغییرات عرضه و تقاضا در بازار باشد، به طور گسترده‌ای تحت تاثیر عوامل روانی و همچنین عواملی نظیر تغییرات ارزش سهام و ارزش‌دلار می باشد. تغییر ارزش‌دلار نقش مهمی در تنظیم بهای نفت ایفا می کند. کاهش ارزش‌دلار، قیمت نفت را برای دارندگان ارز قوی تر، ارزان تر ساخته و این مساله به تحریک تقاضا و افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود و بالعکس. از سوی دیگر، برخی از اعضای اوپک قیمت‌های نزدیک به 70دلار را نشانه بهبود شرایط اقتصاد جهانی ذکر نموده و این قیمت‌ها را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان مثبت ارزیابی کرده اند.
در این راستا بر اساس اظهارات رییس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، نفت ۷۰دلاری برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قابل قبول و رضایت‌بخش بوده و اگر قیمت نفت در سطوح کنونی باقی بماند و میزان ذخیره‌سازی‌های نفت کشورهای صنعتی نیز بیش از انتظار اعضا باشد، اوپک نیازی به اقدامی در راستای کاهش یا افزایش میزان تولید خود در سال جاری میلادی نمی‌بیند.
در پی اجرای تصمیم اوپک مبنی بر کاهش بی سابقه میزان تولید خود در پاسخ به کاهش 100دلاری بهای نفت‌خام در نیمه دوم سال 2008، قیمت نفت‌خام پایه بورس نیویورک در سال جاری میلادی بیش از 60درصد افزایش یافته است.
بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی هفته منتهی به ۱۸ ژوئن ۲۰۰۹، ابتدا از حدود ۴۵/۷۰دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۲ ژوئن به کمتر از ۳۷/۶۹دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۷ ژوئن کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح ۲۸/۷۰دلار در هر بشکه افزایش یافت.
طی هفته مذکور، کاهش ارزش شاخص‌های بورس و تقویت نسبی ارزش‌دلار از عوامل تضعیف‌کننده قیمت‌ها و کاهش قابل توجه ذخایر نفت‌خام آمریکا، پایبندی اعضای اوپک به کاهش تولید برنامه ریزی شده و همچنین بروز تنش در نیجریه و انفجار در یک خط لوله انتقال نفت شرکت شل، از عوامل تقویت‌کننده قیمت‌ها به شمار می روند.
میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۱۸ ژوئن ۲۰۰۹ با ۲۰ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۶۹دلار و ۶۴ سنت رسیده است.
همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه ژوئن (تا 18 ژوئن) با 11دلار و 63 سنت افزایش نسبت به میانگین ماه مه به هر بشکه 68دلار و 61 سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه مه 2009 معادل 56دلار و 98 سنت در هر بشکه بود. سبد نفت‌خام اوپک در بردارنده 13 نوع نفت‌خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف 17 ونزوئلا است.
میانگین بهای هر بشکه نفت‌خام صادراتی ایران با ۳دلار و ۳ سنت افزایش نسبت به هفته قبل (۸ ژوئن ۲۰۰۹)، در روز ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ به بشکه‌ای ۷۰دلار و ۵ سنت رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی هر بشکه نفت‌خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز سه‌شنبه (۱۶ ژوئن ۲۰۰۹) ۷۰دلار و ۴۲ سنت بود و همین رقم برای نفت‌خام سنگین در سطح ۶۹دلار و ۷۰ سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت‌خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی ۶۸دلار و ۳۶سنت و هر بشکه نفت‌خام سنگین ایران به این بازار ۶۷دلار و ۵۱ سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت‌خام سبک ایران در بازار آسیا ۷۱دلار و ۵۴ سنت، شمال غربی اروپا ۶۹دلار و ۱۳ سنت و در بازار مدیترانه ۶۷دلار و ۷۱ سنت معامله شده است. هر بشکه نفت‌خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا ۷۰دلار و ۴۴ سنت، شمال غربی اروپا ۶۸دلار و ۲۹ سنت و در بازار مدیترانه ۶۶دلار و ۹۶ سنت به فروش رسیده است. میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازار خلیج‌فارس با ۱۱دلار و ۴۳ سنت افزایش نسبت به هفته قبل (۸ ژوئن ۲۰۰۹)، طی روز ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ در سطح ۶۵۸دلار و ۶۷ سنت قرار گرفت.
بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازارهای مدیترانه 728دلار، شمال اروپا 727دلار، آمریکا 800دلار و 24 سنت، ژاپن 686دلار و 28 سنت و سنگاپور 675دلار و 36 سنت معامله شده است. هر تن نفتا در بازار خلیج‌فارس 590دلار و 93 سنت، سوخت جت 606دلار و 72 سنت، نفت گاز 561دلار و 43 سنت، نفت کوره 384دلار و 53 سنت و پروپان و بوتان به ترتیب به قیمت 395دلار و 455دلار به فروش رسیده است. قیمت نفت‌خام برنت دریای شمال نیز در بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه اوت، از حدود 71دلار در هر بشکه در تاریخ 12 ژوئن 2009 به کمتر از 2/69دلار در هر بشکه در تاریخ 19 ژوئن کاهش یافت.
بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت‌خام این کشور در هفته منتهی به ۱۲ ژوئن ۲۰۰۹ معادل ۷/۳۵۷میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۵ ژوئن) به میزان ۹/۳میلیون بشکه کاهش یافته است و معادل ۷/۵۶میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۳ ژوئن ۲۰۰۸ بیشتر می باشد. میزان این ذخایر بر حسب روز به میزان ۵/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۳/۲۴ روز قرار گرفته است و به میزان ۷/۴ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل می باشد. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۷۳هزار بشکه در روز کاهش یافته و در سطح ۶۷۷/۱۴میلیون بشکه در روز قرار گرفته است که به میزان ۷۶۲هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل می باشد.
تولید نفت‌خام آمریکا از 358/5میلیون بشکه در روز در تاریخ 5 ژوئن 2009 به 273/5میلیون بشکه در روز در تاریخ 12 ژوئن 2009 کاهش یافته است، ولی معادل 128هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 13 ژوئن 2008 است. در همین زمان میزان واردات نفت‌خام آمریکا از 970/8میلیون بشکه در روز به 037/9میلیون بشکه در روز افزایش یافته است که به میزان 222/1میلیون بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.از سوی دیگر، میزان ذخایر بنزین آمریکا در هفته منتهی به 12 ژوئن 2009 به میزان 4/3میلیون بشکه نسبت به هفته قبل از آن افزایش یافته و به سطح 205میلیون بشکه رسیده است که معادل 9/3میلیون بشکه کمتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 13 ژوئن 2008 می باشد. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز معادل 3/0 روز افزایش یافته و در سطح 1/22 روز قرار گرفته است که به میزان 4/0 روز کمتر از میزان مشابه سال قبل می باشد. میزان تقاضای بنزین آمریکا طی همین دوره به میزان 213هزار بشکه در روز افزایش داشته و به سطح 354/9میلیون بشکه در روز رسیده است که به میزان 103هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است.
میزان ذخایر فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا نیز طی هفته منتهی به ۱۲ ژوئن ۲۰۰۹ به میزان ۳۰۰هزار بشکه نسبت به هفته قبل از آن افزایش یافته و در سطح ۱۵۰میلیون بشکه قرار دارد. این ذخایر به میزان ۴/۳۳میلیون بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۳ ژوئن ۲۰۰۸ است. میزان تقاضای فرآورده‌های نفتی آمریکا طی همین دوره به میزان ۱۸۸هزار بشکه در روز کاهش داشته و به سطح ۳۸۴/۳میلیون بشکه در روز رسیده است که به میزان ۶۸۶هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
پیش‌بینی قیمت:
هفته گذشته قیمت نفت‌خام WTI نتوانست خود را بالاتر از ۷۲دلار تثبیت نماید و این مقاومت موجب شد که قیمت به کمتر از ۷۰دلار تنزل یابد. نشانه‌های کاهش قیمت در روز جمعه گذشته ظهور پیدا کرد، بدین صورت که اکثر بورس بازان در روز جمعه موضع فروش اتخاذ کردند و سطح ۷۲دلار را به‌عنوان مقاومتی که فعلا شکسته نمی‌شود، در نظر گرفتند. این مقاومت برابر با میانگین متحرک ۵۰ ماهانه است و تا هنگامی که قیمت پایین‌تر از میانگین مذکور باشد روند بلندمدت قیمت نزولی است، در حالی‌که ذخیره‌سازی‌های نفت‌خام آمریکا کاهش یافت، ولی ذخیره‌سازی‌های بنزین افزایش داشت که در کل اثر یکدیگر را خنثی کردند. از طرف دیگر شاخص‌های بورس نیز با سطوح مقاومتی درگیر شده و کاهش یافتند که قیمت نفت با تبعیت از شاخص‌ها مسیر کاهشی را ترجیح داد. ارزش‌دلار در مقابل یورو در مسیر ثبات وضعیت قرار دارد و نیازمند حمایت مناسب برای ادامه مسیر است. چنانچه در یکی دو هفته آینده، میانگین متحرک ۵۰ روزانه موجب کاهش بیشتر ارزش دلار شود، آنگاه می‌توان انتظار داشت که قیمت نفت نیز مورد حمایت قرار گیرد. قراردادهای آتی نفت‌خام برای تحویل در ماه ژوئیه منقض و قرارداد ماه اوت
جایگزین آن شد که قیمت آن اندکی بالاتر است. در هفته جاری روند کاهشی جاری توانایی لازم را برای کاهش قیمت تا سطح ۶۶دلار دارد. البته در مسیر کاهشی ابتدا سطح حمایتی ۶۸دلار وجود دارد که مانع کاهش بیشتر خواهد شد. از طرف دیگر همچنان مقاومت ۷۲دلار پابرجا است.
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org)
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
ارسال نظر