تاخیر در راه‌اندازی بورس نفت به سود کشور نیست

گروه بورس کالا- بعد از فراهم‌شدن مقدمات راه‌اندازی فاز اول بورس نفت کیش برخی از فعالان بازار خواهان عرضه هرچه زودتر نفت در این بورس شدند.

این افراد معتقدند که از دست‌دادن زمان شرایط مطلوبی را به همراه ندارد. محمدجعفر کرمپور، رییس سابق هیات‌مدیره بورس فلزات، در گفت‌و‌گو با ایسنا، بر راه‌اندازی فاز اول بورس نفت و عرضه محصولات پتروشیمی‌ اشاره کرد و گفت: بورس کالا به دلیل فعال بودن و استفاده از امکانات و تجربه کافی دارای مزیت‌هایی است و همان‌طور که قرار گرفتن بورس کشاورزی در کنار بورس فلزات دارای منفعت است، طبیعتا این وضعیت برای محصولات پتروشیمی‌ نیز ایجاد می‌شود.

وی با اشاره به نزدیک بودن محصولات پتروشیمی‌ به محصولات صنعتی ادامه داد: عرضه نفت خام در بورس کالا به دلیل دارا بودن شرایط خاص امکان‌پذیر نیست ولی محصولات پتروشیمی‌ و پایین‌دستی نفتی، همانند محصولات صنعتی است که باید در بورس کالا عرضه شود بنابراین عرضه محصولات در بورس کالا بسیار موفقیت‌آمیز خواهد بود.

کرمپور اظهار داشت: در حال حاضر قرار است تنها محصولات پتروشیمی‌ در بورس کالا عرضه شود ولی در آینده ممکن است محصولات زیردستی نفت مانند روغن و فرآورده‌هایی که صنعتی بوده و فراوانی عمومی‌ دارد در این بورس عرضه شود در حالی که عرضه نفت خام و بنزین و محصولات اصلی نفتی به دلیل بین‌المللی بودن نمی‌تواند با محصولات پتروشیمی‌ ترکیب شده و در یک محل عرضه شود.

این کارگزار فلزات با اشاره به راه‌اندازی بورس نفت و عرضه نفت خام خاطرنشان کرد: باید در این مورد زودتر تصمیم‌گیری شود زیرا با از دست دادن زمان احتمال ضرر و زیان بیشتر می‌شود.

به عقیده وی از لحاظ اجرایی مشکل خاصی در راه‌اندازی بورس نفت وجود نداشته و بیشتر موضوعات داخلی و مقرراتی در این زمینه مطرح است، زیرا خرید و فروش نفت دارای ضوابط خاصی در قانون است که تطبیق آنها با بازار آزاد دشوار بوده و زمان‌بر است همچنین کالایی می‌تواند در بورس موفق باشد که محدودیتی در مورد آن اعمال نشود و در صورتی که کالایی بخواهد در بازار‌های جهانی عرضه شود اعمال نشدن محدودیت و مقررات دست‌و پا‌گیر باید در آن به مراتب رعایت شود.

کرمپور اضافه کرد: به دلیل این که نفت منبع اصلی درآمد کشور است عرضه آن در بورس به تصمیم‌گیری کلان احتیاج دارد نه تصمیم‌گیری اجرایی. وی به مزیت‌های عرضه نفت در بورس اشاره کرد و افزود: نفت کالایی است که بیشتر معاملات آن به صورت معاملات آتی است و به همین دلیل عرضه آن در بورس منافع زیادی برای کشور داشته و ریسک‌های قیمت را پوشش می‌دهد و اجرایی شدن آن کار مشکلی نبوده و امکان راه‌اندازی آن به شرطی که با مقررات موردنظر دولت و مجلس شورای اسلامی‌ مغایرتی ایجاد نشود در کشور وجود دارد.

رییس سابق هیات‌مدیره فلزات به بین‌المللی شدن بورس نفت اشاره کرد و افزود: بورس نفت باید بین‌المللی بوده و نمی‌تواند داخلی باشد در حالی که سایر بورس‌های کشور عمدتا با محوریت داخل انجام ‌شده، ولی بورس نفت بین‌المللی است زیرا بخش خصوصی نمی‌تواند این کار را انجام دهد.

وی یادآور شد: بخشی از محصولات پتروشیمی‌ در حال حاضر صادر می‌شود ولی در حال‌حاضر ۹۰‌درصد این محصولات برای معاملات داخلی مصرف می‌شود که با ورود محصولات پتروشیمی‌ در بورس رانت موجود از بین رفته و رقابتی می‌شود.

وی افزود: ورود محصولات پتروشیمی‌ به بورس به دلیل رقابتی بودن بازار و نبود محدودیت قطعا بعد از گذشت زمان و با شناخت بیشتر بسیار موفقیت‌آمیز بوده و به نفع اکثر مردم است، همان طور که آهن به دلیل وارد شدن در بورس برای کشور تنش ایجاد نکرده و با کمبود مواجه نمی‌شود، ولی سیمان به دلیل وارد نشدن در بورس قیمت آن سامان نگرفته و مشکلات زیادی دارد و علت اصلی آن نحوه عرضه، توزیع و فروش آن است که اگر در سیستم رقابت آزاد انجام شود مشکلات پیش رو از بین می‌رود. وی خاطرنشان کرد: احداث تالار عرضه محصولات پتروشیمی‌ در کیش به دلیل حفظ جنبه بین‌المللی آن است زیرا بانک‌ها و بیمه‌های خارجی می‌توانند در کیش فعالیت کنند که به دلیل این مزیت‌ها ترجیحا تصمیم گرفته شد که در قدم اول در کیش افتتاح شود ولی توصیه می‌شود که این تالار‌ها توسعه پیدا کرده و در تالار تهران، اصفهان و تبریز این معاملات انجام شود که در آینده حتما در این مورد تصمیم‌گیری می‌شود. وی ادامه داد: عرضه این محصولات در بورس کالا به صورت آزمایشی است و ممکن است با راه‌اندازی بورس نفت دولت تصمیم‌گیری کند که معاملات محصولات پتروشیمی‌ نیز در آن بورس انجام شود، زیرا تصمیم‌گیری در مورد نفت خام دشوار و زمان‌بر است بنابراین مقرر شد تا عرضه محصولات پتروشیمی‌ آغاز شده و در صورت موفقیت‌آمیز بودن به صورت دائم در بورس کالا عرضه شود، در غیر این صورت با راه اندازی بورس نفت عرضه محصولات پتروشیمی‌ به آنجا منتقل ‌شود. کرمپور به آزاد‌سازی محصولات پتروشیمی‌ اشاره کرد و ادامه داد: با ورود محصولات پتروشیمی‌ در بورس قیمت محصولاتی که آزاد نشدند، آزاد می‌شود زیرا منطق این است که قیمت آزاد بوده و عرضه و تقاضا با رقابت و قیمت آزاد عرضه شود و محصولات پتروشیمی‌ در بورس کالا به این صورت انجام می‌شود.

وی به تعداد کارگزاران اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۲۱ کارگزار در بخش فلزات فعالیت می‌کنند که در صورت ورود محصولات پتروشیمی‌ این تعداد کافی بوده و در صورت نیاز این تعداد افزایش می‌یابد.