چرخش بازار فولاد از غرب به شرق جهان

گروه بورس کالا- علی غفوری: گوردن موفات، دبیرکل انجمن آهن و فولاد اروپا (Eurofer) معتقد است که سال ۲۰۰۷ برای مصرف‌کنندگان فولاد اتحادیه اروپا سال بسیار خوبی بود. پشتوانه این سال خوب، رشد قوی در سرمایه‌گذاری و تجارت، فضای خوب برای تولید صنعتی و ساختمانی بوده است. مصرف فولاد نهانی حدود ۵درصد افزایش داشته است. اروفر مطمئن است که رشد کند تقاضا در اتحادیه اروپا، هزینه‌های بالای حمل و نقل و کاهش فاصله قیمت بین آسیا و اروپا موجب کاهش حجم واردات به سطحی خواهد شد که می‌تواند بدون افزایش موجودی انبارها، جذب بازار شود.

با توجه به موجودی انبارهای فولاد که همسوتر با پیش‌بینی سطوح فعالیت پایین‌دستی خواهد بود، اروفر پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۰۸ ثبات بیشتری بین عرضه و تقاضا به وجود آید.

همچنین رییس هیات‌مدیره

تیسن‌کروپ آلمان طی تحلیلی بازار فولاد را در سال‌جاری پیش‌بینی کرد. وی معتقد است که بازار آینده فولاد مطلوب است. تقاضای چین و هند و خصوصا کشورهای CIS در سال‌های آتی با نرخ رشد بالا افزایش خواهد داشت و بازار فولاد از غرب به شرق حرکت می‌کند. اما در سایر مناطق نیز باید توام با رشد خوبی باشد. همچنین مارسه‌گاگلیا، مدیرعامل یک شرکت فولادی گفت: سال ۲۰۰۷ ، سال موفق دیگری برای صنعت فولاد جهانی بود، اما اکثر دست‌اندرکاران آن احساس نوعی نگرانی و عدم اطمینان نسبت به آینده خود دارند، چرا؟

نیمه اول سال برای کل صنعت فولاد جهانی مطلوب بود که شامل اروپا نیز می‌شود، اما پس از آن شرایط رو به کندی گذاشت (خصوصا در مقایسه با آخرین سه‌ماهه سال ۲۰۰۶). اگر ما به دقت نگاه کنیم، اکثرا تغییرات مصرف در اروپا به دلیل انجام تعدیلات در موجودی‌ها و افزایش واردات بوده است.

پیش‌بینی می‌کنیم که در سال ۲۰۰۸ سال بسیار خوبی را آغاز کنیم. موجودی اکثر انبارها تمام شده است و واردات نیز شدیدا کاهش یافته که به دلیل منطقه‌ای شدن بازارهای فولاد و بالا رفتن هزینه حمل و نقل میزان واردات محدودتر خواهد شد.

اگرچه به نظر نمی‌رسد که تقاضا رکورد را بشکند، ولی به نظر می‌رسد که منطقی باشد و پیش‌بینی کنیم که در سطح سال ۲۰۰۷ باشد که سال خوبی بود.

با کاهش واردات و فشار وارد آمده از طرف هزینه‌ها (قیمت سنگ‌آهن، زغال و کرایه)، تولیدکنندگان اروپایی فرصتی خواهند داشت تا نحوه فروش و قیمت‌های خود را خصوصا برای محصولات نیمه‌نهایی و فلزات پایه بهبود بخشند.

با وجود اینکه ما در آینده شاهد اختلاف بین قیمت‌های قراردادی و نقد بعضی از محصولات مانند نورد سرد و گرم و گالوانیزه و محصولات نیمه‌نهایی خواهیم بود، ولی احتمال می‌رود قیمت نقد سایر محصولات پایین‌دستی مانند لوله‌های درزدار و محصولات مراکز خدماتی احتمالا در اوایل سال افزایش سریعی داشته باشد؛ چون نقطه شروع آنان بسیار پایین‌ است.

بی‌ثباتی و سوداگری مشخصه‌های اجتناب‌ناپذیر بازار فولاد و کنونی است که می‌تواند حتی در ظرف چند هفته آینده موجب افزایش قیمت‌ها شود.

افزایش قیمت‌های نقد سنگ‌آهن در جهان

مدیرعامل شرکت سنگ‌آهن ریو تیننو استرالیا پیش‌بینی کرد، سال ۲۰۰۷ قیمت‌های سنگ‌آهن افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. قیمت‌های نقد هند تحویلی به چین در پایان سال به ۱۹۰دلار در هر تن رسید که دو‌برابر یک‌سال پیش آن است. با وجود اینکه بخشی از این افزایش مربوط به افزایش هزینه‌ حمل‌ونقل می‌شود، ولی توازن در عرضه و تقاضای سنگ‌آهن در بازار بسیار تنگاتنگ و نزدیک به هم شده است. روندهای اخیر در صنعت سنگ‌آهن (چین با اختصاص تقریبا نیمی از کل تجارت دریایی آن به خود در جهان و تولید فولاد خام آن در طول سال که تا نوامبر ۶۳ میلیون تن یا ۱۶درصد افزایش داشته است) محرک اصلی آن است. حتی این میزان در حدی نبود که پاسخگوی تقاضای چینی‌ها باشد و در نتیجه صادرات فولاد چین در طی سال ۲۰۰۷ به تدریج کاهش پیدا کرد.

واردات سنگ‌آهن چین در سال گذشته ۶۰میلیون تن افزایش پیدا کرد که بیشترین افزایش تقاضای این کشور توسط شرکت‌های بزرگ سنگ‌آهن تامین شد؛ اما برای پاسخگویی به اهداف تولید فولاد در این کشور کارخانه‌های داخلی مجبور شدند که سنگ‌آهن مورد نیاز را به قیمت‌های بالاتر از هندی‌ها و نیز از منابع داخلی(سنگ‌آهن نامرغوب) تامین‌کنند. همین افزایش هزینه‌های تولید است که قیمت نقد را بالا برده است.

دلیل کمتری به‌چشم می‌خورد که شرایط مطلوب کنونی بازار سنگ‌آهن بتواند در سال جدید آرامش چندانی پیدا کند. مهم‌تر اینکه اکثرا پیش‌بینی‌های اقتصاد کلان نشان می‌دهد که رشد اقتصادی چین تا حدی به‌دلیل کندی رشد اقتصاد در سایر مناطق تحت تاثیر قرار گرفته و مصرف فولاد آن شدیدا موثر از افزایش تقاضای داخلی خصوصا در بخش ساختمانی و نه صادرات کالا باشد. تولید فولاد چین به‌تدریج تا پایان سال گذشته کاهش یافت که می‌‌توان اشاره کرد، دلیل این‌کار کاهش افت تقاضای مصرف‌کننده نهایی فولاد نبوده، بلکه محدودیت‌های عرضه مواد اولیه بوده است. با توجه به این شرایط قیمت‌های داخلی چین برحسب دلار ۲۰درصد افزایش پیدا کرد (در نیمه دوم سال).

پیش‌بینی می‌شود که امسال عرضه شرکت‌های بزرگ سنگ‌آهن مانند Rio tinto افزایش پیدا کند، اما از طرف دیگر تخمین زده می‌شود که این میزان افزایش عرضه با افزایش تقاضای چین جبران شود.

اگر امسال قیمت‌های سنگ‌آهن کاهش پیدا کند، باید حجم بالایی در سنگ‌آهن گران هندی و داخلی جایگزین آن شود.

زمانی‌که قیمت‌های پایه توسط تولید‌کنندگان مهم در ماه آوریل گذشته با ۵/۹درصد افزایش به بالاترین اوج خود رسید، در حال حاضر کاملا زیر قیمت‌های نقد بازار است. این وضع کاملا برای فروشندگان استرالیایی صدق می‌کند، چون آنان به بازارهای پرمصرف آسیایی از نظر جغرافیایی نزدیک هستند و همین موقعیت به آنان یک مزیت هزینه حمل و نقل قابل توجهی را داده است(در مقایسه با برزیلی‌ها و سایر عرضه‌کنندگان). فاصله بین قیمت‌های پایه تحویلی دریافتی توسط فروشندگان استرالیایی و قیمت‌های نقد دریافتی توسط فروشندگان هندی حدودا یکصد دلار در هر تن می‌رسد.

این وضع فشار زیادی روی سیستم قیمت پایه گذاشته و اکثر تحلیل‌گران انتظار دارند که امسال قیمت‌های پایه در حد قابل‌توجهی افزایش پیدا کند.

اما تقاضای مطلوب برای فولاد موجب شد که بازار فولاد اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۷ آماج تیرهای صادراتی کشورهای ثالث قرار گرفته و با عرضه مازاد مواجه شد. در نتیجه تا اواسط سال۲۰۰۷ به موجودی انبارهای فولاد افزوده شد. گزارش شده است که از سه‌ماه سوم موجودی انبارها در دست اصلاح و ترمیم بوده است؛ اما از آنجایی که واردات در سطح بالایی باقی‌مانده است، دریافت سفارش‌های فولادسازی‌های اتحادیه اروپا همواره تحت فشار قرار گرفته و در نتیجه سهم بازار افت شدیدی پیدا کرده و ظرفیت‌های داخلی بلااستفاده مانده است.

به همین دلیل بود که در ماه اکتبر و نوامبر ۲۰۰۷، اروفر شکایات ضددامپینگ خود را علیه واردات ورق گالوانیزه گرم غوطه‌ور و محصولات فولاد ضدزنگ نورد سرد از چین، کره جنوبی و تایوان و مفتول از چین و ترکیه به کمیسیون اروپا ارائه داد.

چشم‌انداز برای سال ۲۰۰۸ به دلیل وجود ریسک کاهنده و عدم‌اطمینانی که در طی سال ۲۰۰۷ در اقتصاد جهانی به‌وجود آمده تیره‌و‌تار است. افزایش نگرانی در مورد رکود اقتصادی در آمریکا و افزایش قدرت داخلی پول یورو در مقابل دلار آمریکا، افزایش قیمت نفت و بحران پولی و مالی در سطح جهانی در حال حاضر موجب شده که از اطمینان اقتصادی کاسته شده و نیز از رشد اقتصادی اتحادیه اروپا در نیمه دوم سال ۲۰۰۷ کاسته شود.

به هر حال اقتصاد اتحادیه اروپا سال را با شرایط نامطلوبی آغاز خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود که چشم‌انداز بخش‌های مصرف‌کننده فولاد از رشد آهسته‌تری برخوردار شود؛ اطمینان صنعتی هنوز بالا است و پشتوانه آن ارزیابی مثبت از دریافت سفارش‌ها و پیش‌بینی

روند تولید است و تخمین زده می‌شود که مصرف فولاد نهایی در سال ۲۰۰۸ بین ۲تا۳ درصد باشد.

نگرانی اصلی عرضه مازاد است خصوصا از طرف واردات که آینده آن مشخص نیست.

اروفر (Eurofer) مطمئن است که رشد کند تقاضا در اتحادیه اروپا، هزینه‌های بالای حمل‌و‌نقل و کاهش حاصله قیمت بین آسیا و اروپا موجب کاهش حجم واردات به سطحی خواهد شد که می‌تواند بدون افزایش موجودی انبارها جذب بازار شود. با توجه به موجودی انبارهای فولاد که همسوتر با پیش‌بینی سطوح فعالیت پایین‌دستی خواهد بود، اروفر پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۰۸ ثبات بیشتری بین عرضه و تقاضا به‌وجود آید.

استمرار آهسته‌تر رشد

کارل اولریش کهلر، رییس هیات‌مدیره تیسن کروپ آلمان پیش‌بینی می‌کند که رشد کلی اقتصادی همچنان قوی خواهد بود؛ اما در سال ۲۰۰۸ با اندکی کندی مواجه خواهد بود. ما انتظار داریم که تولید ناخالص داخلی جهانی اندکی کمتر از ۵درصد افزایش داشته باشد. افزایش بیشتر قیمت انرژی و مواد اولیه می‌تواند آثار منفی داشته باشد. سرعت رشد در اروپا به همین دلیل اندکی آهسته‌تر خواهد شد. این مورد خصوصا به اقتصاد آلمان مربوط می‌شود.

در پیش‌بینی‌های ما، آینده بازار فولاد جهانی همچنان مطلوب خواهد بود. تقاضای چین، هند و خصوصا کشورهای CIS در سال‌های آتی با نرخ رشد بالای میانگین افزایش خواهد داشت، اما در سایر مناطق نیز باید توام با رشد خوبی باشد.

طبق آخرین پیش‌بینی‌های انستیتو بین‌الملل آهن و فولاد، مصرف جهانی فولاد در سال ۲۰۰۸ تقریبا تا ۷درصد افزایش خواهد داشت؛ به طوری که تولید فولاد خام به بیش از ۴/۱میلیارد تن خواهد رسید.

بنابراین تقاضا برای مواد اولیه و انرژی نیز همچنان افزایش خواهد یافت و در نتیجه روی هزینه‌های تولید فولاد اثر خواهد گذاشت.

صنعت فولاد اروپا انتظار دارد که در سال‌های آتی سطح فعالیت تجاری به وضعیت مطلوبی برسد. اما در کوتاه‌مدت موجودی انبارها در بازار بالا خواهد بود و احتمالا موجب کندی تقاضا و در نتیجه آثار منفی خود را روی تولید بگذارد. به طور کل روند زیربنایی در بخش مصرف‌کننده فولاد در اتحادیه اروپا قوی باقی خواهد ماند و بنابراین انتظار می‌رود که مصرف فولاد در سال ۲۰۰۸ افزایش بیشتری پیدا کند. یک ابهام بزرگ در اینجا وجود دارد و آن واردات از کشورهای ثالث به اتحادیه اروپا است. به همین دلیل است که ما از اقدامات اولیه ضددامپینگ اتحادیه اروپا استقبال می‌کنیم. شرکت فولاد تیسن کروپ انتظار علائم مثبتی در سال ۲۰۰۸ از طرف بازار را دارد. میزان فعالیت خوب گروه‌های عمده مصرف‌کننده فولاد باید تضمین‌کننده فروش بالایی باشد. رشد پیش‌بینی شده برای فروش ناشی از افزایش اندک سطوح بالاتر قیمت‌ها است؛ اما همچنان قیمت انرژی، مواد اولیه و هزینه حمل‌و‌نقل بالا خواهد بود.

اقدامات انجام و پروژه‌های توسعه فولادی همچنان با قوت خود به پیش خواهد رفت. اولویت عمده ما اجرای به‌موقع و طبق بودجه تعیین شده پروژه‌های استراتژیک طرح‌های توسعه‌ای در برزیل است که قرار است با ۳میلیارد دلار هزینه یک واحد نورد اسلب ۵میلیون تن و در آمریکای شمالی یک کارخانه نورد پایین‌دستی برای تولید ۵میلیون تن ورق احداث کنیم.