یادداشت
اشتباه دولت در بازار آهن
در چند هفته اخیر بازار محصولات فولادی خصوصا محصولات فولاد ساختمانی دچار رشد زیاد و افزایش شدید قیمت شده است تا جایی که برخی از انواع میلگرد رشد ۴۸۰ ریالی را تجربه کردند، این موضوع به چند دلیل می‌تواند اتفاق افتاده باشد:
محسن پروان
در چند هفته اخیر بازار محصولات فولادی خصوصا محصولات فولاد ساختمانی دچار رشد زیاد و افزایش شدید قیمت شده است تا جایی که برخی از انواع میلگرد رشد ۴۸۰ ریالی را تجربه کردند، این موضوع به چند دلیل می‌تواند اتفاق افتاده باشد: متاثر از موج افزایش قیمت سایر کالاها و خدمات که خود از تبعات افزایش نقدینگی در جامعه است که این دلیل هر چند بی‌منطق نمی‌باشد؛ اما پایه صحیحی برای یک کالای جهانی با مشخصات فولاد نمی‌تواند باشد.
نوسانات بازار جهانی در پی افزایش شدید بهای انرژی و مواد اولیه در جهان که به افزایش قیمت و کاهش حاشیه سود در تولیدات انرژی بر از جمله فولاد منجر شده است.
افزایش شدید تقاضا در جامعه به نوعی اصلی ترین دلیل این افزایش قیمت ها می‌باشد. متاسفانه از دهه گذشته، رشد سرانه مصرف در سال‌های منتهی به دهه نود کاملا قابل پیش‌بینی بود؛ اما در بخش توسعه فولاد برای رفع نیاز بازار داخلی، دولت در دو دهه گذشته توفیق قابل ملاحظه ای نداشته است واز طرف دیگر نیز امکان حضور قدرتمند بخش‌خصوصی را فراهم نکرده است، به همین دلیل رشد سرانه بدون افزایش تولید، باعث بر هم خوردن توازن در بازار فولاد شده است که نتیجه این عدم تعادل تا سال‌ها گریبان قیمت‌ها را خواهد گرفت و این رشد بی‌رویه و غیرقابل پیش‌بینی در بازار فولاد ایران بزرگ‌ترین سد در راه توسعه کشور خواهد بود؛ چرا که امکان برنامه‌ریزی دقیق و قابل اجرا را از عوامل توسعه سلب می‌کرد. حال در این میان واردات، بهترین و نزدیک‌ترین راه درمان این مشکل است. هر چند واردات آسان‌ترین اشتباه ممکن است و معنی حقیقی واردات یعنی فرصت سوزی داخلی به نفع سرمایه و اشتغال در خارج از مرزهای کشور است؛ اما با توجه به حرکت بسیار کند و بعضا همراه با سکون توسعه فولاد؛ تنها راه ممکن به نظر می‌رسد؛ اما همین موضوع نیز باعث ایجاد مشکلات فروان و بر هم خوردن نظم بازار می‌شود. چرا که در حال حاضر دولت به جای کنترل بازار از راه قیمت آزاد به کنترل دستوری قیمت‌ها رو آورده است و به همین خاطر دولت در امر واردات فولاد دچار یک اشتباه بزرگ در جهت‌گیری شده است؛ به این معنی که دولت در واردات به دنبال کنترل قیمت‌ها است به جای آنکه در پی رفع نیاز بازار باشد، همین موضوع است که باعث بر هم خوردن نظم بازار شده است. چرا که فولاد های وارداتی:
الف) بعضا دارای کیفیت پایین‌تری نسبت به فولاد داخلی می‌باشند؛ چرا که به دلیل تمایل دولت به کاهش قیمت‌ها بازرگانان نیز اقدام به خرید فولاد ارزان قیمت آسیای میانه و یا فولاد درجه ۳ چینی می‌کنند.
ب) پذیرش کلیه استانداردهای ملی و منطقه‌ای سایر کشورها توسط ایران بدون در نظر گرفتن شرایط خاص اقلیمی ایران
پ) عدم کنترل کیفی صحیح و اصولی در مبادی ورودی فولاد به کشور که منجر به آن می‌شود که فولادهای دارای مشکل موجود در منطقه، وارد ایران شود. مثلا کشورهای حوزه خلیج‌فارس از ورود فولاد زنگ‌زده به داخل کشورشان به شدت جلوگیری می‌کنند و این فولادها با هر درجه زنگ‌زدگی سر از ایران در می‌آورد.
همه این مسائل همراه با عدم آگاهی مصرف‌کنندگان خرد از اهمیت این موارد، باعث اشباع شدن کشور از فولادهای بی‌کیفیت و ارزان وارداتی می‌شود و درنتیجه باعث زیان‌دهی تولیدکنندگان در این زمینه می‌گردد. حال با توجه به مطالب یاد شده و اعلام خبر انتظار ۲میلیون تن فولاد در مبادی ورودی کشور توسط معاون بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی باز بیم آن می‌رود که بازار محصولات ساختمانی توسط فولادهای بی‌کیفیت و زنگ زده، پر شود که خطری بالقوه برای جان افراد خواهد بود. در این شرایط که دولت توفیقی در امر توسعه همگام با نیاز داخلی نداشته است (میزان تولید فولاد در ایران ۱۰میلیون تن در سال و مصرف آن بیش از ۱۸میلیون تن در سال است)، بهترین راه‌حل کوتاه مدت تدوین استراتژی منطقی برای واردات با هدف رفع نیاز داخلی نه کنترل قیمت‌ها می‌باشد و پس از آن نیز ایجاد بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری در بخش فولاد.
Email : Parvan@esfahansteel.com
ارسال نظر