گروه بورس کالا - منیژه حیاتی: روز گذشته همزمان با بازگشایی معاملات روزانه بازار آهن، میانگین قیمت مقاطع به شدت نزولی شد، به طوری که میلگرد به پایین‌تر از 1700 تومان کاهش پیدا کرد، اما نوسان قیمت ارز و طلا و اثر روانی این نوسان‌ها، میانگین قیمت‌ها را در بازار فولاد دوباره افزایش داد.

در ساعات میانی روز و پس از افزایش قیمت‌ها در بازار ارز و طلا و در نهایت اثر روانی آن، بازار آهن تا حدودی آرام شد و روند نزولی قیمت‌ها در بازار فولاد متوقف شد، به طوری که در نهایت میانگین قیمت میلگرد در پایان روز ۱۰ تومان بالاتر از روز قبل ثبت شد.
اما این شرایط و افت شدید بازار در ساعات ابتدایی روز به طور کلی باعث نگرانی زیادی در بین معامله‌گران و به خصوص فروشنده‌های شمش و تولیدکننده‌ها شد.
علت این نگرانی این است که توجه به قیمت تمام شده محصول نهایی، افت قیمت‌ها و تداوم این امر در بازار، تولید را با مشکل مواجه خواهد کرد. این در حالی است که به غیر از موضوع قیمت، در حال حاضر مشکل نبود تقاضا هم وجود دارد.
موضوعی که وجود دارد این است که آنچه باعث شد قیمت‌ها در بازار کاهشی شود، عاملی واقعی بود، اما آنچه باعث شد تا دوباره روند آن افزایش پیدا کند یعنی نوسان قیمت ارز، عاملی روانی بود که در واقعی بودن آن تردید زیادی وجود داشت در نتیجه این امر نیز خود عاملی است برای بیشتر شدن نگرانی معامله‌گران از شرایط موجود. در واقع کاهش قیمت‌ها در معاملات دیروز بیشتر بر معامله‌گران تاثیر گذاشت تا افزایش قیمت.
پس از دو هفته تثبیت نسبی بازار به نظر می‌رسد دوباره بازار در مورد کف قیمت‌ها و تعیین اینکه پایین‌ترین نرخ کشف شده چه عددی است دچار مشکل شده است.
یکی از کارشناسان بازار فولاد در خصوص روند قیمت‌ها در این مدت می‌گوید: در حال حاضر هر کیلو از محصولات بخش خصوصی در بورس کالا به اضافه تمام هزینه‌های جانبی آن، برای خریداران 1700 تومان تمام می‌شود در حالی که روز گذشته می‌شد به راحتی کالاهای مشابه را با قیمت‌های پایین‌تر، به صورت نقدی و بدون هزینه‌های بورس خریداری کرد.
این افت قیمت‌ها در بازار آزاد باعث شد تا از یک طرف در ذهن خریداران احتمال تداوم کاهش قیمت‌ها بروز کند و در نهایت فروشنده‌ها هم از این موضوع نگران شدند که امکان دارد میلگرد‌های ۱۶۲۰ تومانی بخش خصوصی که در بورس عرضه می‌شود نیز با کاهش تقاضا و بی‌رغبتی بازار مواجه شود که نتیجه آن یا رکود بیشتر یا کاهش بیشتر قیمت‌ها در این بازار خواهد بود.
در نهایت همه این تحلیل‌ها تردید خریداران حاضر در بازار که بیشتر خریداران بخش خصوصی و شخصی هستند را موجب شد.
یکی از کارگزاران بورس کالا در این باره می‌گوید: در حال حاضر اگرچه تقاضا در بازار محدود است، اما همان خریداران محدودی هم که برای تعمیرات شخصی واحدهای مسکونی خود یا ساخت و سازهای محدودی که دارند نیاز به کالا دارند با توجه به این روند نزولی دست نگه داشته و خرید نمی‌کنند در نتیجه لحظه به لحظه این تردید در بازار بیشتر شده و به موازات آن قیمت‌ها هم به کاهش پلکانی خود که البته در معاملات دیروز ریزش یکباره بود ادامه می‌دهند.
به گفته وی به همان نسبت که از موجودی‌های انبارها کاسته شده و تجار خریدهای دست اول خود را از کارخانه‌ها کاهش داده و اقدامی برای جایگزین کردن کالاهایی که در انبار فروخته‌اند نمی‌کنند، تقاضا هم کاهش یافته است.
به گفته وی در حال حاضر این کاهش تقاضا باعث شده تا کاهش موجودی‌ها خود را نشان ندهد؛ چرا که به نظر می‌رسد این روند نزولی به این دلیل است که روند کاهشی در بخش تقاضا حتی بیشتر از موجودی‌های بازار شده و این موضوع روند بازار را تغییر داده است.
تولید و کاهش قیمت‌ها
دلایل مختلفی وجود دارد که برای شرایط فعلی بازار مطرح می‌شود.
برای مثال از یک طرف بازار درگیر مشکلات مربوط به رکود فصلی است از سوی دیگر تقاضا به دلیل پروژه‌های دولتی که به حداقل رسیده و پروژه‌های مسکن مهر که از مرحله فلز کاری گذشته به شدت کاهش داشته است.
علاوه بر این در حال حاضر بسیاری از خریداران شخصی هم که این روند نزولی را دیده‌اند فعلا دست از خرید کشیده و عقب‌نشینی کرده‌اند.
اگر چه افت قیمت‌ها به لحاظ ضرورت حمایت از مصرف‌کننده، به خصوص مصرف‌کننده بخش خصوصی منطقی به نظر می‌رسد اما در طرف دیگر تولید‌کننده، موضوع اشتغال و نهایت حیات واحدهای فولادی و تداوم فعالیت آنها وجود دارد. به گفته کارشناسان بازار در شرایطی که از یک طرف تداوم مشکل کمبود تقاضا و چالش‌هایی که در فروش و تسویه حساب با مشتریان و زنده کردن چک‌های فروش کالا وجود دارد، تولیدکننده‌ها از طرف دیگر باید شمشی را از بورس خریداری کنند که بالاتر از 1500 تومان برایشان تمام می‌شود که ممکن است سود آنها را در نقطه سر به سر قرار دهد.
از سوی دیگر تولیدکننده‌ها با مشکل دیگری هم دست به گریبان هستند و آن اینکه حتی با وجود در نظر گرفتن اینکه کالایی را بدون حداقل سود تولید کنند باید باز هم نگران فروش آن باشند.
البته این موضوع در مورد واردات هم صدق می‌کند به طوری که به گفته یکی از کارشناسان بازار در حال حاضر دغدغه واردکننده و تولیدکننده این است که در شرایط پر ریسک باید کالایی را تولید یا در بازار عرضه کند که از فروش آن در بازار به دلیل نبود تقاضا مطمئن نیست یعنی علاوه بر همه ریسک‌ها، ریسک فروش نرفتن کالا را هم به دوش می‌کشد.
نبود آمار دقیق از مصرف
یکی از مشکلات دیگری که بازار فولاد در حال حاضر با آن درگیر است و به نظر می‌رسد که نیازمند حمایت و توجه بیشتر است نبود آمار دقیق از عرضه و تقاضای کلی بازار است.
اگرچه بورس می‌تواند به عنوان مرجعی برای ثبت تمامی این موارد باشد اما بنا به دلایلی طی سال‌های اخیر در جذب همه عرضه‌کننده‌ها و همه فروشنده‌های بازار موفق نبود. به نظر برخی از کارشناسان بازار فولاد یکی از مشکلات فعلی بازار مشخص نبودن همین عرضه و تقاضا‌ها است و نبود اطلاعات باعث شده تا بازار در سردرگمی باشد.
قوانین باید تغییرپذیر باشد
در همین حال یکی از معامله‌گران بازار فولاد معتقد است که باید برخی قوانین همزمان با شرایط عرضه و تقاضا تغییر کند. به گفته وی برای مثال نباید قانون ۱۰۰ درصد واریز وجه قبل از عرضه‌های بورس را که مربوط به زمان اوج تقاضا بود و در آن زمان اتخاذ شده بود در این شرایط اجرا کرد و لازم است که این قوانین طبق شرایط تغییرپذیر بوده و این تغییرات هم در مدت زمان کمی انجام شود.
به گفته وی در حال حاضر که اصولا تقاضا پایین است باید شرایطی را فراهم کرد تا خریداران رغبت زیادی به خرید از بورس داشته باشند نه اینکه قوانینی را به کار برد که اثر معکوس بگذارد.
هزینه تمام شده بالاتر از قیمت عرضه
نکته دیگری که در مورد بازار وجود دارد این است که در حال حاضر قیمتی که برخی فولاد سازان در بورس عرضه می‌کنند حتی از قیمت تمام شده هم پایین‌تر است.
طبق یکی از بخشنامه‌های جدید بورس کالا مبنی براعلام هزینه نهایی کالایی که در بورس عرضه می‌شود برخی از فولادسازان در حالی گزارش‌های مربوطه را اعلام کرده‌اند که از طرف دیگر قیمت عرضه آنها پایین‌تر از هزینه تمام شده است.
برای مثال با در نظر گرفتن شمش 1500 تومانی فولاد خوزستان در بورس کالا به اضافه 40 تومان کرایه حمل، این شمش برای تولیدکننده 1540 تومان تمام می‌شود. پس از آن 100 تومان هزینه تولید و 46 ریال هزینه بورس را باید اضافه کنیم که در نهایت قیمت تمام شده میلگرد با حداقل 3 درصد سود ناشی از سرمایه‌گذاری 16 هزار و 946 ریال می‌شود و حتی اگر سود 3 درصدی را هم در نظر نگیریم قیمت آن 16500 ریال تمام خواهد شد.
از سوی دیگر اگر شمش وارداتی را با ارز مبادله‌ای در نظر بگیریم و هزینه‌های ترخیص، حمل، تولید و بورس را به آن اضافه کنیم در نهایت میلگرد با ۳ درصد سود سرمایه‌گذاری باید حداقل ۱۷ هزار و ۴۲۲ ریال باشد حال آنکه بدون ۳ درصد هم ۱۶ هزارو ۹۱۶ تومان تمام می‌شود. این در حالی است که قیمت‌های فعلی بخش خصوصی در بورس ۱۶۲۰ تومان است و در بازار هم ۱۶۸۰ تومان پیشنهاد خرید ارائه می‌شود.
در نتیجه این موضوع انتظار کاهش قیمت شمش را در بازار به وجود آورده، اما دیروز فولاد خوزستان شمش خود را با همان قیمت قبلی (1500 تومان) عرضه کرد. به گفته یکی از کارگزاران در حال حاضر نمی‌توان این انتظار را از خوزستان داشته باشیم؛ چرا که این شرکت هم باید به موضوعات مربوط به حسابرسی خود سود سهامدارانش و قیمت سنگ آهن توجه داشته باشد و برای این شرکت هم کاهش قیمت شمش توجیه‌پذیر نیست.

عرضه‌های شمش به آینده موکول شد
روز گذشته در شرایطی که عرضه خصوصی فولاد خوزستان برای چند فولادساز دولتی و شبه دولتی اعلام شده بود، اما به دلیل برخی مشکلات در زمینه ثبت سفارش خرید این معامله انجام نشد و به روزهای بعد موکول شد. به گفته یکی از کارگزاران بورس کالا این مشکل پیش از این هم به وجود آمده بود، اما ناظر تالار روز گذشته با سختگیری بیشتر، عرضه‌ها را به روز دیگری موکول کرد. در نتیجه دیروز در مجموع ۵۵ هزار تن تختال فولاد خراسان با قیمت ۱۲۵۰ تومان مبادله شد.

رشد پس از کاهش
گروه بورس کالا - روز گذشته برخلاف روند رو به کاهش قیمت فولاد در ابتدای روز، از ساعات میانی روز قیمت‌ها افزایش پیدا کرد. البته این نوسان مثبت به دلیل نوسان قیمت ارز و بازارهای سکه و طلا و اثرات روانی آن بر بازار فولاد بود. از این رو برخی معامله‌گران احتمال می‌دهند عرضه‌های امروز بورس در صورت تداوم روند افزایشی با استقبال بازار روبه‌رو شود.