گروه بورس کالا- کتایون دارابی: در حالی روز گذشته کشمکش ها برای لغو ممنوعیت صادرات محصولات پلیمری اوج گرفت که همچنان موضوعات مربوط به عرضه، قیمت‌گذاری و همچنین صادرات این کالاها و در نهایت وارد شدن ارز مجتمع‌ها به اتاق مبادلات ارزی در صدر خبرهای رسانه‌ها بود. گر چه در دو هفته اخیر بازار محصولات پتروشیمی با اتفاقات ریز و درشت بسیاری روبه‌رو بوده، اما برخی از آگاهان بازار این اتفاقات را به عدم تمایل مجتمع‌های پتروشیمی برای ورود ارز کالاهای صادراتی به اتاق مبادلات ارزی مربوط می‌دانند. حال آنکه مدیران مجتمع‌ها هم می‌گویند: نمی‌توانند ارزهای کالاها را به اتاق مبادلات ارزی ببرند و سپس برای گرفتن ارز دوباره به اتاق مراجعه کنند.

این در حالی است که موضوع تعهد مجتمع‌های پتروشیمی هم در روزهای اخیر مطرح بوده است، به طوری که برخی از مدیران مجتمع‌ها به فروش کالاها و گرفتن ارز از مشتریان خارجی اشاره کرده و می‌گویند: در حالی این کالاها از مرز خارج نشده‌اند که ارز آنها دریافت و به حساب مجتمع‌ها واریز شده است.

بدبینی خریداران خارجی به صادرکنندگان داخلی

البته در این روز حمید حسینی، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در این باره می‌گوید: طبق آخرین خبرها قرار بر این شده که تا تاریخ بیست و ششم آبان‌ماه مرزها بر روی تمامی کالاهای صادراتی باز باشد تا مجتمع های پتروشیمی و دیگر صادرکنندگان بتوانند تعهدات خود را پاسخ گویند.

از سوی دیگر، حسینی در خصوص عدم تمایل مجتمع‌های پتروشیمی برای ورود ارز به اتاق مبادلات می‌گوید: به نظر می‌رسد فشار افکار عمومی مبنی بر خرید کالاهای سوبسیدی توسط عده‌ای و صادرات این کالاها به کشورهای دیگر توانسته دولت را مجبور کند تا صادرات محصولات پتروشیمی را ممنوع کند و به نظر می‌‌رسد که این نگاه همه جانبه نبوده و نتیجه فشار افکار عمومی بوده است.

به گفته وی ممنوعیت صادرات سبب شد تا بازار برخی از محصولات پلیمری در ترکیه و چین از دست برود و همچنین خریداران خارجی را هم بدبین کرد. این در حالی است که دولت می‌توانست مشکلات را به شکل بهتری حل و فصل کند. در همین حال حسینی معتقد است: تولید محصولات پتروشیمی در داخل کشور قطعا بیشتر از مصرف است، به طوری که اولفین‌ها را می‌توان صادر کرد، البته صادرات آروماتیک‌ها در حال حاضر کمتر است. به گفته وی باید تدبیری اندیشیده شود که واسطه‌ها از چرخه صادرات محصولات پلیمری حذف شده و صادرات به مجتمع‌ها واگذار شود، در عین حال ابتدا نیاز داخل تامین شده و سپس مازاد کالاها عرضه شوند.

صادرات هفت محصول پلیمری و شیمیایی آزاد شد

در همین حال روز گذشته هفت محصول پتروشیمی از لیست کالاهای ممنوعه صادرات کشور خارج شدند و با توافق ۲ وزارتخانه شرایط جدیدی برای صادرات و واردات محصولات پتروشیمی تعیین شد. همزمان با تدوین و ابلاغ این لیست، مجتمع‌های پتروشیمی نسبت به توقف صادرات محصولات پتروشیمی انتقاد کردند و حتی مسوولان وزارت نفت نسبت به عدم دستیابی به درآمد ۱۴ میلیارد دلاری صادرات پتروشیمی تا پایان سال‌جاری هشدار دادند.

با این وجود در چند روز گذشته مذاکرات متعددی بین رستم قاسمی وزیر نفت و مهدی غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت برای خروج تعدادی از محصولات پتروشیمی از لیست ممنوعه‌ها انجام شد که در نخستین توافق، صادرات ۷ محصول پتروشیمی سودکاستیک، بنزن، استایرن منومر، گریدهای PVC، کریستال ملامین، LAB و پلی اتیلن آزاد شد.

از سوی دیگر با توافق وزیران نفت و صنعت، به شرکت ملی صنایع پتروشیمی مجوزی داده شده تا آن دسته از مجتمع‌های پتروشیمی که بازپرداخت تعهدات ارزی، تامین قطعات یدکی و کاتالیست‌های خارجی آنها از محل صادرات محصول پتروشیمی و تامین اقلام و تجهیزات خارجی انجام می‌شود به صادرات محصولات خود ادامه دهند.

نرخ ارز مبادله ای مبنای قیمت‌گذاری شد

البته در روز گذشته سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرده که از این پس نرخ ارز مبادله‌ای مبنای قیمت و فعالیت عرضه‌کنندگان و تولیدکنندگان در بورس کالا قرار می‌گیرد. این در حالی است که روز سه‌شنبه هم قیمت محصولات پلیمری در بورس کالا ۵ درصد کاهش یافت و بیشتر معامله‌‌گران از تعیین قیمت‌های پایه براساس فوب و ارز مبادله‌ای خبر دادند. حال آنکه پویان دارابی، مدیرکالایی کارگزاری آتی‌ساز بازار می‌گوید: در حال حاضر نرخ‌های پایه محصولات پتروشیمی در محدوده قیمت‌های فوب و ارز مبادله‌ای قرار دارد و به نظر نمی‌رسد که در هفته‌های آتی تغییر زیادی در قیمت‌های پایه داده شود.

در حال حاضر قیمت جهانی pet ها ۱۵۴۰ دلار در هر تن است و اگر قیمت این کالا را با دلار اتاق مبادلات ارز محاسبه کنیم، ۳۸۵۰ تومان خواهد شد. روز سه‌شنبه هم در بورس کالا نرخ پایه محصولات pet ۳۶۷۰ تومان در هر کیلو بود.

از سوی دیگر نرخ پلی‌اتیلن سبک فیلم هم در بازارهای جهانی ۱۵۸۰ دلار است که با محاسبه دلار اتاق مبادلات ارزی ۳۹۵۰ تومان در مبادلات بازار داخل خواهد شد، البته روز سه‌شنبه قیمت پایه این کالاها در بورس ۴ هزار و ۸۵ تومان بود. از این رو قیمت‌های پایه ثبت شده بر تابلوی بورس کالا در این روز نشان می‌دهد که برخی از کالاها زیر قیمت فوب و برخی دیگر هم بالاتر از قیمت فوب رقم خورده‌اند.

اجتناب از خرید و انتظار برای به کف رسیدن قیمت‌ها

در همین حال روز گذشته بازار آزاد محصولات پتروشیمی روندی کاهشی داشت، به گفته فعالان اقتصادی، در این روز افزایش عرضه‌ها متاثر از گستردگی خبرها سبب شد تا بازار روندی نزولی یابد. این در حالی است که همچنان خریداران از خرید محصولات پلیمری اجتناب می‌کنند و در انتظار به کف رسیدن قیمت‌ها هستند. این گروه پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها باز هم در بازار داخل کاهش یابد.

از سوی دیگر مبادلات محصولات شیمیایی هم در رینگ پتروشیمی با ۵ درصد افت قیمت در نرخ‌های پایه روبه‌رو بود. البته در این روز کارگزاران برای خرید سودکاستیک که عرضه‌اش نسبت به هفته گذشته کاهش یافته بود به رقابت پرداخته و در نتیجه این کالا را با سقف قیمت و نرخ ۴۶۷ تومان خریداری کردند. نرخ سودکاستیک در بازار داخل روز گذشته ۶۴۰ تا ۶۵۰ تومان توسط تاجران پیشنهاد شد.

در همین حال جوش شیرین هم در این روز و در بورس کالا با نرخ ۱۵۰۰ تومان معامله شد، نرخ بازار آزاد این کالا در حال حاضر به گفته معامله‌گران ۱۸۰۰ تومان در هر کیلو است. با این حال بازار محصولات شیمیایی روز گذشته آرام بود.