تحلیل و ارزیابی دنیای اقتصاد از وضعیت آهن در بورس، بازار داخلی و خارجی
چالش‌های بازار فولاد در سال ۱۳۸۷
فروردین ماه
به دنبال رشد قیمت‌های جهانی، فروردین‌ماه سال1387 قیمت آهن‌آلات در بازار ایران افزایشی بود. رشد نرخ شمش فولاد مهم‌ترین عامل عنوان شد، در حالی که در روزهای پایانی سال 86 ، نرخ هر تن شمش فولاد از مرز 900 دلار گذشته بود، اما در نیمه اول فروردین سال‌جاری به 1000 دلار رسیده و تا پایان ماه به یکهزار و 30 تا یکهزار و 35 دلار رسید که برابر با 13 درصد رشد بود. فولادسازان در ابتدای سال‌جاری نسبت به گسترش موج شدید افزایشی قیمت آهن‌آلات هشدار دادند. در این میان عرضه شمش وارداتی از سوی دولت در بورس و تامین مواد اولیه کارخانه‌ها در جهت رشد تولید از سوی فولادسازان پیشنهاد شد، اما دولت روش دیگری را برای کنترل قیمت انتخاب کرد که آن هم اجبار به عرضه با قیمت پایین بود و عکس‌العمل فولادسازان نیز در مقابل چیزی نبود جز توقف عرضه محصولات ذوب‌آهن و فولاد مبارکه در بورس که این امر باعث شد تا بازار تشنه‌تر شده و روزانه به نرخ آهن در بازار آزاد اضافه شود. در نخستین روز از معاملات بورس کالا طی فروردین‌ماه قیمت میلگرد مرز 10هزارریال را رد کرد و با نرخ 10 هزار و 411 ریال معامله شد.
در این روز (۱۹/۱/۸۷) قیمت میلگرد در بازار آزاد نیز ۹/۱درصد رشد کرد و با نرخ یکهزار و ۱۵ ریال فروش رفت.
فعالان بازار معتقد بودند با ورود محموله‌های جدید وارداتی و افزایش تولید شرکت‌های تولیدی داخلی احتمال بازگشت قیمت‌ها و آرامتر شدن روند رشد قیمت‌ها در 3 ماهه دوم سال وجود دارد. در این ماه در تاریخ 21/1/87 قیمت آهن برای نخستین بار در سال‌جاری کاهش یافت که علت عمده آن کاهش تعرفه واردات آهن‌آلات عنوان شد.
میلگرد ۱۰ آجدار در این روز ۱۱ هزار و ۷۰۰ ریال معامله شد. تیرآهن ۱۴ ا- ۱۶- ۱۸ نیز با نرخ ۶۰ هزار ریال معامله شد. این روند تا چند روز ادامه پیدا کرد به طوری که تا تاریخ ۲۵/۱/۸۷ نرخ آهن به طور میانگین با ۴ درصد کاهش مواجه شد.
توقف عرضه‌های ذوب‌آهن در 25/1/87 بازار را با نگرانی مواجه کرد. این اقدام باعث شد تا هفته پایانی فروردین‌ماه بازار آهن قفل شود؛ چرا که اغلب تولیدکنندگان نگران تاثیر کاهش تعرفه بر بازار بودند.
اردیبهشت
در نخستین هفته از آغاز معاملات بورس کالا در اردیبهشت‌ماه سال قبل ذوب‌آهن باز هم در بورس کالا عرضه نکرد. این مساله باعث شد تا میانگین نرخ آهن در بازار غیررسمی با رشد شدیدی همراه شود که نتیجه آن کاهش تقاضا و قفل معاملات بود. در این زمان وزارت بازرگانی به فولادسازان دولتی هشدار داد در صورت عدم عرضه در بورس از اختیارات قانونی خود استفاده خواهد کرد. این امر باعث شد تا اختلاف در وزارتخانه صنایع و بازرگانی شدت بگیرد.
در تاریخ ۹/۲/۸۷ بالاخره فولاد مبارکه پس از یک ماه کالای خود را در بورس عرضه کرد و به جز ورق گرم قیمت دیگر کالاهای این شرکت با رشد همراه شد. با بالا گرفتن اختلاف نظر بر سر نرخ‌گذاری آهن‌آلات نهایتا هراتی‌نیک رسما اعلام کرد ذوب‌آهن تا مشخص شدن وضعیت فعلا عرضه نمی‌کند. در نهایت وزارت بازرگانی از طریق شرکت بازرگانی دولتی وارد بازار شد و مجوز عرضه محصولات وارداتی را در بورس گرفت. نهایتا در ۱۷/۲/۸۷ بالاخره ذوب‌آهن هم وارد بازار شد که نهایتا باعث شد بازار آزاد تعادل بیشتری پیدا کند.
طی هفته سوم اردیبهشت‌ماه میلگرد 11 هزار و 500 ریال و تیرآهن 14 - 16 - 18 با نرخ 5 هزار ریال معامله شد. تقاضا در این مقطع آنقدر زیاد بود که در یک روز فولاد مبارکه 550 میلیارد تومان نقدینگی از بازار جمع کرد. اما با توجه به کنترل قیمت‌ها در بورس و از سوی دیگر افسارگسیختگی نرخ‌ها در بازار آزاد، سود دلالان در بازار بیش از هر کسی در این مقطع زمانی بود.
خرداد
در خرداد ماه نیز روند قیمت آهن‌آلات افزایشی بود به طوری که نرخ میلگرد در هفته اول با بیش از 2 درصد رشد همراه شد. تیرآهن نیز با همین شرایط 10 تا 30 هزار ریال در هر کیلو رشد داشت. در این ماه میلگرد رکورد شکست و به نرخ 1300 تومان در بورس رسید که این مساله باعث شد تا نرخ آن در بازار آزاد نیز با 4 درصد رشد همراه شود. این شرایط را آتش در بازار تعبیر کردند.
تیر
با شروع معاملات تیر ماه سال87 به ناگهان قیمت آهن ایستاد.
کمبود تقاضا که به دنبال کاهش نقدینگی بازار بوجود آمده بود، عامل اصلی تثبیت نرخ آهن و رکود معاملات عنوان شد.
به دلیل کمبود تقاضا قیمت آهن‌آلات رو به کاهش بود. البته فعالان بازار کمبود شمش در بازار را نیز یکی از دلایل افت قیمت آهن در بازار می‌دانستند. میلگرد در هفته اول تیرماه با نرخ 13 هزار و 800 تا 14 هزار و 200 معامله شد. تیرآهن درشت در این هفته شاخه‌ای 3میلیون و 620 هزار ریال تا 5 میلیون و 450 ریال معامله شد.
فعالان بازار به این نتیجه رسیده بودند که احتمال رشد شدید نرخ آهن‌آلات یا کاهش شدید آن تا ۲ ماه آینده وجود ندارد، اما در تاریخ ۹/۴/۸۷ به دلیل تحویل محصولات سلف ۳۱/۳/۸۷ ذوب‌آهن و توزیع آن در بازار غیررسمی، بازار با انبوه کالا مواجه شد در نتیجه نرخ‌ها روند کاهشی پیدا کرد، در مقابل به دنبال عرضه محصولات وارداتی، قیمت فولاد در بورس ثابت ماند و دیگر خبری از رشد نرخ‌ها نبود. عرضه انبوه آلات هم در بورس و هم در بازار آزاد باعث شد تا در هفته دوم تیر ماه تقاضای بازار آهن به شدت کاهش پیدا کند که نتیجه آن کاهش نرخ‌ها در بازار آزاد بود. کاهش نرخ‌ها در این ماه ادامه پیدا کرد تا تاریخ ۱۶/۴/۸۷، اما بالاخره در این تاریخ نرخ‌ها در بازار آزاد ثابت ماند، اما در بورس به علت اخبار جدید سیاسی خارجی ایران و بسته ۱+۵ تقاضا کاهش یافت که به دنبال آن نرخ تیرآهن افت کرد، اما در نهایت در پایان ماه تقاضاها دوباره به بازار برگشت که در نتیجه آن نرخ‌ها هم در بورس و هم در بازار آزاد رشد کرد.
مرداد
شاید به جرات بتوان گفت که نخستین سیگنال‌های کاهش نرخ‌ها در بازار آهن، در مرداد ماه منتشر شد. در نیمه دوم جولای کاهش نرخ فلزات در بازارهای جهانی آغاز شد و این روند ادامه پیدا کرد تا به ایران رسید. در ابتدای این ماه نرخ میلگرد از ۱۳۵۰ تومان به ۱۱۰۰ تومان کاهش یافت. در این ماه تیرآهن به ۹۲۰تومان در بورس کاهش یافت. در همین زمان نرخ بیلت فولادی به ۸۸۰تومان افت کرد که نگرانی‌ها را تشدید کرد، ورق فولاد مبارکه در این ماه کاهش داشت که در مورد ورق گرم ۲۰ تومان در هر کیلو بود. ورق C هم ۹۰ تومان افت داشت.
شهریور
سقوط قیمت‌ها در ماه شهریور باعث اعتراض همگان شد و خطراتی چون تعویق توسعه طرح‌های فولادی مطرح شد. همزمان با این مساله طرح مالیات بر ارزش افزوده نیز مطرح شد که نگرانی‌ها را در بازار تشدید کرد. کاهش نرخ فولاد لندن بیش از هر چیز تاثیرگذار بود. فولادسازان در مقابل کاهش قیمت‌ها مقاومت می‌کردند، اما در نهایت با توجه به اینکه اعلام شد از ابتدای مهر ماه مالیات بر ارزش افزوده در بازار اجرا خواهد شد، بنابراین خریداران تمام سعی خود را کردند تا بیشترین کالای مورد نیاز خود را در ماه شهریور تامین کنند. رقابت بر سر خرید باعث شد تا در آخرین عرضه ذوب‌آهن در شهریورماه، تقاضا به اوج رسد و باعث شد تا قیمت‌ها در معرض افزایش قرار گیرد، اما این طور نشد چون ذوب‌آهن اقدام به تقسیم و سهمیه‌بندی عرضه‌ها کرد.
مهر
اجرای مالیات بر ارزش افزوده و همزمان با آن تشدید افت قیمت جهانی فولاد باعث شد تا نرخ آهن‌آلات در بازار ایران در تیرماه کاهش یابد.
در این ماه میلگرد وارداتی با نرخ 875 تومان در بازار عرضه شد. پس از آن شایعه شد چینی‌ها با نرخ 760 تومانی میلگردهای خود را در بنادر ایران پیشنهاد می‌دهند. این مساله و احتمال تداوم نرخ‌ها در بازار باعث شد تا تردید خریداران نسبت به خرید افزایش پیدا کند. در آخرین روزهای مهرماه قیمت تیرآهن 14، یک میلیون و 300 هزار ریال، تیرآهن 16، یک میلیون و 600 هزار ریال، تیرآهن 18 نیز یکهزار و 910 ریال فروش رفت. میلگرد هم 900 تا 910 تومان در بازار آزاد فروش رفت.
آبان
معاملات آبان ماه با تثبیت نرخ میلگرد در بورس کالا آغاز شد. به گفته فعالان بازار اگر تقاضاهای پروژه‌ای نبود احتمال اینکه قیمت میلگرد سقوط کند وجود داشت. حتی معاملات سلف نیز به دلیل مشخص نبودن وضعیت آینده بازار طرفداری نداشت.
در این زمان زمزمه‌هایی به گوش رسید مبنی بر اصرار دولت به تثبیت نرخ‌ها در بورس کالا که این مساله موافقان و مخالفان زیادی داشت. این اقدام به نوعی اصول اقتصاد آزاد را زیر سوال می‌برد. در این میان صادرات فولاد، افزایش ساخت‌وساز و اختصاص بودجه‌های عمرانی به عنوان مهم‌ترین عوامل و راه‌های کمک به بازار فولاد عنوان شد، اما گسیل بارهای سرگردان به بازار ایران نشان داد این راه‌ها از آنجا که به تصمیم دولت بستگی دارد قطعا به این زودی‌ها نتیجه‌ای نخواهد داشت. بازار آهن در آبان ماه با فروش میلگرد ۶۶۰ تومانی در بورس غافلگیر شد. در این روز به دلیل رکود حاکم بر بازار و نبود تقاضا، ذوب‌آهن نرخ میلگرد را ۶۶۰ تومان اعلام کرد. در این روز اولین مخالفت بازار با عرضه میلگردهای چینی که از سوی شرکت بازرگانی دولتی عرضه می‌شد، اعلام شد. نرخ ورق هم در این ماه به صورت پلکانی کاهش یافت. در این ماه ورق سرد طی یک روز ۱۶۰ تومان کاهش یافت. در آخرین روزهای ماه آبان سال‌جاری، میلگرد با نرخ ۷۷۰ تا ۹۰۰ تومان و تیرآهن با نرخ یک میلیون و ۲۶۰ ریال تا ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال فروش رفت.
آذر
در نخستین هفته از ماه آذر نرخ میلگرد به طور میانگین با کاهش ۲۴۰ ریالی در هر کیلو و هر کیلو تیرآهن با کاهش ۱۴۳ ریالی در بازار غیررسمی مواجه شد.
ثبات نرخ شمش فولاد برروی 440 دلار و رونق معاملات فولاد وارداتی در بورس کالا از جمله اخباری بود که طی این هفته موجب شد تا فولادسازان سطح وسیعی از کاهش نرخ‌ها را تجربه کنند.
میلگرد در هفته دوم در بازار غیررسمی به زیر ۷۰۰ تومان رسید و تداوم افت قیمت‌ها باعث شد تا معاملات فولاد وارداتی هم در بورس در نهایت با رکود مواجه شود و خریداری نداشته باشد. بازار ورق هم هرچند تلاش کرد با فروش اعتباری تا حدودی مشکلات را پشت سر بگذارد، اما عمق بحران بازار بیشتر از آن بود تا فروش اعتباری کارساز باشد. در هفته دوم موج سوم کاهش قیمت‌ها به بازار غیررسمی رسید.
در این تاریخ میلگرد 680 تومان در بازار فروش رفت و تیرآهن نیز در هر شاخه یک میلیون و 250 هزار ریال معامله شد. بهرغم انتشار اخباری مبنی بر احتمال افزایش تعرفه واردات آهن، اما باز هم تا پایان این ماه قیمت‌ها همچنان روند نزولی داشت. برخورد با ورود میلگردهای چینی شدت گرفت، اما نهایتا به دلیل اینکه اداره استاندارد، کیفیت آنها را تایید کرده بود تغییری در این رویه ایجاد نشد.
دی
مهم‌ترین اتفاق دی‌ماه سقوط ورق به زیر 500 تومان بود. در این ماه فولاد مبارکه کالای خود را 30 تومان کاهش داد و ورق گرم B را با نرخ 496 تومان در بورس فروخت. در این ماه تلاش زیادی شد تا نرخ تیرآهن ثابت مانده و در مواقعی افزایش پیدا کند، اما به دلیل رکود بر بازار فولاد، این امر تحقق پیدا نکرد و به طوری که در این ماه بهرغم تثبیت نرخ میلگرد و شمش فولاد که به دلیل عدم وجود تقاضا رخ داده بود، نرخ تیرآهن کاهش یافت. در پی گسترده شدن رکود در بازار انتظار کاهش قیمت میلگرد و تیرآهن در بورس کالا افزایش یافت، به طوری که خریداران از محصولات ذوب‌آهن استقبال نکردند.
در پایان دی ماه میلگرد ۶۰۰ تا ۶۲۰ در بازار آزاد معامله شد. نرخ تیرآهن هم در کمترین رقم یکهزار و ۲۰۰ هزار ریال بود.
بهمن
مهم‌ترین اتفاق بهمن‌ماه، عکس‌العمل معکوس تیرآهن و میلگرد در تاریخ ۲۰/۱۱/۸۷ بود. در این روز بهرغم سقوط میلگرد به ۵۳۰ تومان، نرخ تیرآهن به ۷۹۰ تومان رشد کرد. در این ماه تمام فشار بازار به سمت تیرآهن وارد شد، اما میلگرد به دلیل انبوه کالای وارداتی و پر بودن انبار شرکت‌های داخلی، همچنان سیر نزولی تجربه کرد. میلگرد در آخرین روزهای بهمن ماه با نرخ ۵۹۵ تومان فروش رفت. تیرآهن هم در بازار آزاد یک میلیون و ۲۰۵هزار ریال معامله شد.
اسفند
انتشار اخبار مربوط به بیلت در بازارهای جهانی از جمله اینکه CIS بیلت ۴۵۰ دلاری پیشنهاد می‌دهد و همچنین افت ۱۰۰دلاری شمش خاور دور در یک روز باعث شد روند نزولی میلگرد شدت پیدا کند. تجار به شدت به دنبال خرید تیرآهن در این ماه بودند و از این روز عرضه‌های ذوب‌آهن به شدت با تقاضا مواجه می‌شد، اما تشدید رکود در روزهای پایانی هفته دوم اسفند تا حدودی باعث تردید خریداران تیرآهن شد، اما با توجه به رشد محسوس نرخ این کالا در تاریخ ۱۱/۱۲/۸۷ در نهایت این کالا در بازار آزاد نیز با رشد همراه شد. اگر قیمت تیرآهن در بورس در این روز کاهش پیدا می‌کرد این احتمال به وجود می‌آمد که نرخ‌های بازار آزاد نیز مجددا کاهش یابد.
ارسال نظر