چشم‌انداز بازار فولاد از نگاه فیچ (Fitch)

زهرا سلیمی

بر اساس گزارش منتشر شده توسط موسسه فیچ (Fitch)، انقباض شدید بازار تقاضای فولاد همچنان در نیمه اول سال ۲۰۰۹ میلادی بار سنگینی بر دوش تولید‌کنندگان فولاد و قیمت آن تحمیل خواهد کرد. با وجود بی‌ثباتی‌های اخیر در بازار فولاد، فیچ پیش‌بینی می‌کند بازار فولاد در آینده‌ای نزدیک شاهد ثبات و رونق مجدد باشد. بر اساس این گزارش تقاضا برای فولاد از ماه آگوست سال ۲۰۰۸ میلادی به شدت کاهش یافته است که یکی از دلایل عمده آن بحران اخیر مالی و اعتباری می‌باشد که باعث رکود در بخش ساخت و ساز و خودروسازی و همچنین کاهش تقاضا برای کالاهای بادوام شده است.کاهش تقاضا و در نتیجه سقوط قیمت فولاد موجب شد تا بسیاری از شرکت‌های بزرگ فولادی از میزان تولید خود بکاهند؛ به طوری که تولید فولاد در جهان در اکتبر ۲۰۰۸ نسبت به سال گذشته ۱۲۱۴درصد کمتر شد. بر طبق چشم‌انداز منتشر شده، کاهش تولید فولاد در سه ماه اول سال ۲۰۰۹ میلادی نیز ادامه خواهد یافت.با این حال پیش‌بینی می‌شود با افزایش نقدینگی بانک‌های مرکزی و تزریق منابع مالی قابل توجه به درون سیستم بانکی آمریکا و اروپا و همچنین بسته‌های تشویقی تعیین شده برای سرمایه‌گذاران در کشورهایی مثل چین و ایالات‌متحده، تقاضا برای فولاد دوباره افزایش یابد.البته با ادامه بحران اقتصادی در جهان فیچ پیش‌بینی می‌کند، بازار تقاضای فولاد در نیمه اول سال ۲۰۰۹ بهبود نیابد.

گزارش OECD

بر اساس گزارش موسسه OECD، بحران اقتصادی و مالی اخیر در دنیا تاثیرات منفی بسزایی در صنعت فولاد گذاشته است. میزان تقاضا در فولاد در همه کشورها بستگی به سرمایه ثابت در دست سرمایه‌گذاران دارد. منابع اعتباری محدود از فعالیت‌های ساختمان‌سازی و سایر فعالیت‌های وابسته به صنعت فولاد می‌کاهد و تقاضای مردم برای کالاهای بادوام مانند اتومبیل، لوازم خانگی و سایر کالاهای ساخته شده‌ از فولاد را کم می‌کند. فعالیت‌های ساخت‌و‌ساز در کشور چین به تنهایی یک‌چهارم از تقاضای فولاد جهان را به خود اختصاص می‌دهد و اکنون این فعالیت‌ها کاهش چشم‌گیری یافته و قیمت مسکن در بسیاری از شهرهای بزرگ این کشور سقوط کرده است. در پی ادامه کاهش منابع اعتباری، سرمایه‌گذاری در بخش مسکن روسیه نیز اخیرا ۸درصد افت کرده است.همچنین کاهش تقاضا برای فولاد به تغییر سیاست‌های تجاری بسیاری از کشورها انجامیده است. این تغییر سیاست‌ها در پی بازار راکد داخلی و در جهت تشویق سرمایه‌گذاران برای افزایش صادرات و تولیدات داخلی می‌باشد. به طور مثال کشور چین تصمیم گرفته است تا مالیات را برای برخی محصولات فولادی مانند کلاف ورق گرم حذف کند. تایوان نیز مقررات صادراتی خود را در مورد محصولاتی مانند فولاد قراضه، بیلت و میلگرد کاهش داده است. در همین حال ویتنام عوارض گمرکی را برای کلاف ورق سرد وارداتی از ۵درصد به ۷درصد افزایش داده است.

به پیش‌بینی OECD اقتصاد جهانی در اواخر سال ۲۰۰۹ بهبود خواهد یافت. انتظار می‌رود با بهبود شرایط صنعتی و ادامه شهری شدن و پیشرفت اقتصادی تقاضا برای فولاد از طرف کشور چین همچنان افزایش یابد.کشور هند هم که میزان مصرف سرانه فولاد آن در سال ۲۰۰۷ میلادی ۴۳ کیلوگرم بود، ظرفیت بالقوه‌ای برای افزایش تقاضا دارد. همچنین سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیربنایی سایر کشورهای در حال توسعه افزایش خواهد یافت.

بیشترین افت تولید در ۶۰ سال اخیر

به گفته کارشناسان فولاد همیشه پشتوانه رشد صنعتی کشورها بوده است. حال با ادامه رکود اقتصادی میزان تولید فولاد درجهان حدود ۱۰درصد کاهش یافته است. برخی از تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند به کاهش تولید فولاد به ۹/۱۳درصد برسد و این روند نزولی در چهار سال آینده همچنان ادامه یابد. این در حالی است که برخی دیگر از تحلیل‌گران معتقدند که تولید جهانی فولاد در نیمه دوم سال ۲۰۰۹ افزایش می‌یابد.ارزش سهام شرکت‌های فولاد در چند ماه اخیر بیش از ۷۰درصد سقوط کرده است. آینده بازار فولاد نیز تاریک است و گفته می‌شود این رکود تا ۳ تا ۴ سال آینده برجهان سایه افکند.بخش فولاد در سال‌های ۳۲-۱۹۳۰، ۴۶-۱۹۴۴و۹۲-۱۹۹۰ نیز دچار چنین بحرانی شد.بدون شک فولاد یکی از چرخ دنده‌های مهم اقتصادی محسوب می‌شود. از سال ۱۹۰۰ بیشترین کاهش تولید فولاد در ۱۹۲۱ به میزان ۳۸درصد دیده شد. همچنین در سال ۱۹۴۵ و در پایان جنگ تولید فولاد ۳/۲۷درصد کاهش یافت. پیش‌بینی می‌شود تولید فولاد در جهان همچنان کاهش یابد و به کمترین میزان تولید در ۶۰ سال اخیر برسد.