بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت
بازار نفت در انتظار تصمیم اوپک!
به دلیل احتمال کاهش عرضه نفت اوپک و روسیه، قیمت‌های نفت خام پس از رسیدن به کمترین مقدار خود در تاریخ ۵ دسامبر روند افزایشی در پیش گرفته و تا ۱۱ دسامبر به حدود ۳/۴۷ دلار در هر بشکه بالغ شد، ولی پس از آن و به دنبال مخالفت مجلس سنای آمریکا با ارائه کمک مالی به صنعت خودروسازی این کشور، قیمت نفت در بازارهای جهانی رو به کاهش گذاشت.
به دلیل احتمال کاهش عرضه نفت اوپک و روسیه، قیمت‌های نفت خام پس از رسیدن به کمترین مقدار خود در تاریخ ۵ دسامبر روند افزایشی در پیش گرفته و تا ۱۱ دسامبر به حدود ۳/۴۷ دلار در هر بشکه بالغ شد، ولی پس از آن و به دنبال مخالفت مجلس سنای آمریکا با ارائه کمک مالی به صنعت خودروسازی این کشور، قیمت نفت در بازارهای جهانی رو به کاهش گذاشت.
لایحه ارائه این کمک مالی روز چهارشنبه 10 دسامبر به تصویب مجلس نمایندگان آمریکا رسید و قرار بود پس از موافقت مجلس سنا تا سقف 15 میلیارد دلار به شرکت‌های خودروسازی جنرال موتورز و کرایسلر کمک شود، اما مجلس سنا با این طرح مخالفت کرده و موجب افزایش نگرانی‌ها در میان معامله گران شد.
از دیگر علل کاهش قیمت نفت در روز پایانی هفته گذشته، اعلام کم شدن تقاضای انرژی در آمریکا، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان، در چهار هفته اخیر و نیز افزایش ذخیره‌سازی‌های نفت خام و فرآورده‌های نفتی طی هفته گذشته بوده است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش هفتگی خود اعلام کرده میانگین تقاضای فرآورده‌های نفتی در این کشور ظرف چهار هفته گذشته ۱۹ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز بوده که ۱/۶درصد کمتر از مدت مشابه در سال گذشته است.
همچنین اداره اطلاعات انرژی آمریکا در تازه‌ترین گزارش خود که 9 دسامبر منتشر شده است، آمده است: به دلیل کاهش تقاضای جهانی انرژی در سال 2009، میانگین قیمت نفت خام در این سال 51 دلار خواهد بود. کاهش رشد اقتصاد جهانی در آینده شدیدتر از پیش‌بینی‌های قبلی بوده و همین موضوع موجب کم شدن بیشتر تقاضای جهانی نفت و در نتیجه کاهش چشمگیر بهای نفت خواهد شد. این سازمان پیش‌بینی کرده است که میزان تقاضای جهانی در سال جاری میلادی 50 هزار بشکه در روز و در سال آینده میلادی 450 هزار بشکه در روز کاهش یابد.
بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) قیمت سبد نفتی اوپک از ۶۷/۳۶ دلار در هر بشکه در تاریخ ۵ دسامبر به دلیل احتمال کاهش تولید این سازمان و نیز کاهش تولید روسیه، به بشکه‌ای معادل ۱۴/۴۰ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۱ دسامبر افزایش یافته است. اجلاس آینده اوپک قرار است در ۱۷ دسامبر در شهر وهران الجزایر برگزار شود.
میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 11 دسامبر با 2 دلار و 32 سنت کاهش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه 38 دلار و 45 سنت رسیده است.
سبد نفت خام اوپک در بردارنده ۱۳ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است.
میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران در روز 3 دسامبر به بشکه‌ای 41 دلار و 81 سنت رسید. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز چهارشنبه(3 دسامبر) 42 دلار و 97 سنت بود و همین رقم برای نفتخام سنگین در سطح 40 دلار و 32 سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی 42 دلار و 86 سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار 40 دلار و 81 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک ایران در بازار آسیا 43 دلار و 10 سنت، در شمال غربی اروپا 42 دلار و 28 سنت و در بازار مدیترانه 42 دلار و 11 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا40 دلار و 81 سنت، در شمال غربی اروپا 40 دلار و 22 سنت و در بازار مدیترانه 39 دلار و 91 سنت به فروش رسیده است. به دنبال احتمال کاهش تولید اوپک در اجلاس 17 دسامبر و نیز احتمال کاهش تولید روسیه، قیمت نفت WTI از 57/41 دلار در هر بشکه در تاریخ 5 دسامبر به بیش از 47 دلار در هر بشکه در تاریخ 11 دسامبر افزایش یافت ولی مجددا به دلیل کاهش تقاضای نفت خام آمریکا و افزایش
ذخیره سازی‌های نفتی و فرآورده‌های نفتی آمریکا طی دو هفته گذشته و نیز تصمیم سنای آمریکا مبنی بر عدم اعطای کمک مالی به خودروسازان این کشور، روند نزولی را در پیش گرفته و به کمتر از 5/46 دلار در هر بشکه در تاریخ 12 دسامبر کاهش یافته است.
بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به 5 دسامبر 2008 معادل 8/320 میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل به میزان 400 هزار بشکه افزایش یافته است و معادل 3/16 میلیون بشکه نیز از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 7دسامبر 2007 بیشتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز نسبت به هفته قبل به میزان 1/0 روز کاهش یافته و به سطح 8/21 روز رسیده است ولی به میزان 9/1 روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است.
میزان ذخایر بنزین آمریکا در هفته منتهی به۵ دسامبر به میزان ۸/۳ میلیون بشکه افزایش یافته و به سطح ۷/۲۰۲ میلیون بشکه رسیده است که به میزان ۵۰۰ هزار بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل می‌باشد. همچنین در حالی که تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند میزان ذخایر فرآورده‌های نفتی آمریکا طی هفته گذشته به میزان یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه کاهش یابد، این ذخایر به میزان ۶/۵ میلیون بشکه افزایش یافت که به میزان ۶۰۰ هزار بشکه کمتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۷ دسامبر ۲۰۰۷ می‌باشد.
با آغاز زمستان در آمریکا و افزایش تقاضای سوخت گرمایشی به ویژه در مناطق شمالی این کشور، میزان ذخایر فرآورده‌های پالایشی که شامل گازوییل و سوخت گرمایشی است، به شدت مورد توجه قرار می‌گیرد.
تولید نفت خام آمریکا از ۱۱۸/۵ میلیون بشکه در روز در تاریخ ۲۸ نوامبر به ۱۵۲/۵ میلیون بشکه در روز در تاریخ ۵ دسامبر افزایش یافته است که معادل ۳۵ هزار بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۷ دسامبر ۲۰۰۷ می‌باشد. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از ۵۰۴/۹ میلیون بشکه در روز به ۹۵۹/۹ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است که به میزان ۱۰۴ هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل می‌باشد.
پیش‌بینی قیمت نفت خام WTI:
در هفته گذشته ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا در حدود ۴۰۰ هزار بشکه افزایش یافت و در حال حاضر سطح مذکور در بیشترین مقدار خود نسبت به پنچ سال گذشته قرار دارد. این موضوع نشان می‌دهد که کاهش در مصرف نفت بیشتر از کاهش تولید اعضای اوپک بوده است و تصمیم همکاری غیر اوپکی‌ها برای کاهش تولید و همکاری با اوپک نیز در این راستا بوده است. در شرایط فعلی، اوپک و غیراوپک باید به سرعت تصمیم گرفته و از طرف دیگر اعضای اوپک نیز باید به تصمیم اتخاذ شده پایبند باشند.
بازار نفت منتظر اخبار جدید درباره اوضاع اقتصادی است که آمار منتشره حاکی از عدم بهبود شرایط است. با توجه به سقوط شدید قیمت نفت در ماه‌های اخیر و شکسته شدن بسیاری از سطوح حمایتی، قیمت نفت در برخورد با سطوح حمایتی پایین‌تر با احتیاط عمل کرده و گاهی با خیزش قیمت روبه‌رو می‌شود و در برخورد با سطوح مقاومتی بار دیگر روند نزولی پیش می‌گیرد.
در چنین شرایطی نوسانات قیمت افزایش می‌یابد. این امر در روز جمعه مشاهده گردید به طوری که قیمت با برخورد به سطح مقاومتی ۴۸ و ۵۰ دلار به شدت کاهش یافت و در سطح ۴۵ دلار با حمایت روبه‌رو شد.
ارزش برابری یورو در مقابل دلار که در حد 27/1 با سطح حمایتی روبه‌رو شده و در این سطح به ثبات رسیده بود روند معکوس به خود گرفت و تا سطح مقاومتی 34/1 افزایش یافت که در پی آمار منفی منتشره برای آمریکا صورت پذیرفت. این امر توانست در افزایش قیمت نفت اثرگذار باشد. نکته قابل توجه وجود شرایط کنتانگو در بازار نایمکس است و قیمت قراردادهای ماه‌های سال‌های آینده بالاتر هستند، این موضوع دلالت بر این دارد که بازار همچنان نگران از وضعیت عرضه نفت در سال‌های آتی بوده و انتظار برگشت روند افزایش قیمت‌ها را دارد.
جدول شماره ۱ پیش‌بینی قیمت نفتخام WTI را برای هفته آتی نشان می‌دهد. بر مبنای عوامل بنیادی قیمت ۴۵ دلار در بشکه پیش‌بینی می‌شود و عوامل غیربنیادی بین ۵ تا ۱۰ دلار بر قیمت اثرگذار است.
جدول 1: پیش‌بینی قیمت WTI بر مبنای عوامل بنیادی و قرار دادهای آتی
جدول شماره 2 محدوده‌های حمایت و مقاومت در روند قیمت نفت WTI را نشان می‌دهد. در روند کاهشی قیمت 42 دلار در هر بشکه سطح حمایتی است که مانع کاهش بیشتر و در روند افزایشی قیمت 50 دلار مانع افزایش بیشتر می‌باشند. بدین معنی که احتمال تغییر روند قیمت با نزدیک شدن به این سطوح قیمتی بسیار بالاست.
جدول ۲: قیمت‌های حمایت و مقاومت نفتخام WTI
منابع و ماخذ:
Monthly Oil Report, International Energy Agency,5 December 2008.
www.Bloomberg.com
WWW.IEA.Org
WTI Price, Reuters News Service (www.reuters.com)m
Daily Basket Price . www.Opec.org
کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی
ارسال نظر