محمدحسین بابالو

با تداوم یافتن افت قیمت‌ها این سوال مطرح می‌شود که آیا باز هم قیمت‌ها کاهش خواهد یافت یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال باید نگاهی به شرایط حال حاضر با چشم‌اندازی میان‌مدت داشت. در شرایط فعلی نفت ارزان و با نوسان است. خرید و فروش و تولید راکد و خریدار و فروشنده هر دو مات و مبهوت از اوضاع جهانی و بازارها به تغییر ارقام و اعداد می‌نگرند. هیچ خبر قابل‌اتکایی نیز مخابره نشده و حدس و گمان دیگر افراد در کنار کاهش اعتماد به رسانه‌ها به چشم می‌خورد. به جرات می‌توان گفت که کمتر کسی می‌داند که چه خواهد شد یا حتی بهتر است چه بکند. غالبا به فکر خروج سرمایه‌های خود از بازارهای کالا و سفته‌های نفتی و تبدیل آن به دلار هستند. این شرایط در کنار کاهش تولید و کاهش نیاز به مواد اولیه خودنمایی می‌کند. گویی حتی تحلیلگران بازار نیز در سیاه‌چاله دانش و تحلیل قرار گرفته‌اند. خبرهای ضد و نقیض و تحلیل‌های متضاد هم‌اکنون ویژگی غالب رسانه‌های اقتصادی بالاخص بخش مواد اولیه و نفت است، اما غالبا در یک چیز متفق هستند و آن هم اینکه رکود تا یک سال و نیم دیگر پابرجا است. البته آژانس بین‌المللی انرژی احتمال افزایش قیمت نفت را به دلیل کاهش عرضه و آن هم به خاطر قدیمی بودن چاه‌ها و روند کاهش تولید آنها عنوان کرده است. این مطلب در کنار خبر دیگری مبنی‌بر کاهش مصرف نزدیک به سال ۱۹۸۰ رنگ می‌بازد. اوپک نیز تاکنون کاری را از پیش نبرده است. این شرایط واقعی جهانی تا قبل از سال نو میلادی است.

احتمال بهبود جز در موارد محدودی که ذکر خواهد شد بسیار ناچیز است.

اما دلایل احتمال بهبود وضع فعلی را می‌توان در افزایش قیمت مواد اولیه به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و یا افزایش تقاضا یا تغییر جو روانی و ترس از آینده دانست. جز این موارد دلیل دیگری منطقی به نظر نمی‌رسد. در خصوص افزایش هزینه‌های تولید در این شرایط تنها افزایش قیمت نفت مهم و موثر خواهد بود و به دلیل بالا بودن موجودی انبارها از مواد اولیه و اخراج بسیاری از کارکنان و شرایط بازارهای مالی تاثیر زیادی نخواهند داشت. در خصوص قیمت نفت افزایش سرمای زمستانی یا کاهش تولید از جانب اوپک یا مسائل سیاسی مهم خواهند بود.

نکته دیگر تلاش تولیدکنندگان در پر کردن انبارها از مواد اولیه مثل نفت برای روزهای نزدیک به سال نو میلادی بوده که احتمالا تقاضا و بالطبع قیمت را افزایش می‌دهد. در خصوص دیگر مواد اولیه هم وضع به همین منوال است. به دلیل نیاز به انبار کردن مواد اولیه در روزهای نزدیک به سال نو میلادی میزان تقاضا افزایش خواهد داشت. این روند در روزهای پایانی سال جاری و آغازین سال آینده رخ‌نمایی کرده و احتمال افزایش دادوستد در این بازه زمانی متصور است. البته موجودی بالای انبارها همچون پاشنه آشیل و ترمز محرک بازارها عمل خواهد کرد. به عنوان مثال موجودی انبارهای فلز نیکل در ۵ سال گذشته بی‌سابقه است و موجودی بنادر چین از سنگ‌آهن با توجه به بهتر شدن اوضاع از ۶۰میلیون تن کاهش نیافته و در کوتاه مدت کاهش نخواهد یافت. البته

درخصوص برخی دیگر از فلزات همچون مس و روی موجودی انبارها هنوز به گونه‌ای است که جای امیدواری وجود دارد. درخصوص شرایط روانی نیز با توجه به نزدیکی به سال نو باز هم می‌توان به افزایش تقاضا دل بست البته این در شرایطی است که نمی‌توان به رونق روزهای پایانی سال همچون سال‌های گذشته امیدوار بود ولی باز هم بی‌تاثیر نیست.

موارد ذکر شده از جمله احتمال افزایش قیمت نفت، احتمال افزایش تقاضا در روزهای پایانی سال جاری و روزهای آغازین سال آینده و تغییر جو روانی با توجه به تغییر سال و تمایل مردم به خرید و هدیه احتمال افزایش قیمت را در روزهای پایانی سال افزایش می‌دهد.

این موارد در شرایطی است که برای مدت زمانی موجود تا پایان سال امید چندانی برای بهبود متصور نیست. در صورت نوسان قیمت، این نوسان مقطعی بوده و تغییر چندانی صورت نمی‌گیرد.

توصیه می‌شود فعالان صنعت با توجه به این موارد بیشتر دقت کرده و اگر قصد خرید مواد اولیه دارند هم‌اکنون اقدام کنند و نیاز خود را بالاخص از بازارهای اروپایی سریعا تهیه کنند. با توجه به فاصله زمانی بین ایران و اروپا برای حمل‌و‌نقل محموله‌ها در صورتی که هم‌اکنون اقدام به خرید مواد اولیه از جمله فروآلیاژ و بیلت کند مقرون به صرفه‌تر از آینده خواهد بود.

البته چندی پیش تعدادی از تجار ایرانی آمادگی خود را برای خریداری بیلت به صورت گسترده از بازارهای اروپایی اعلام کرده‌اند.