نگاهی به عواقب عدم تعدیل تعرفه

محمدرضا رحیمی‌زاده

آنچه در هفته گذشته امید فراوانی را در دل فولادسازان ایجاد کرد، خبری بود که دکتر سمیعی‌نژاد، معاون وزارت صنایع در جراید عنوان کرده بود.

متن این خبر حاکی از موافقت دولت با افزایش تعرفه واردات محصولات نهایی فولاد بود، که علاوه براینکه باعث قوام نسبی در بازار، توقف سقوط قیمت‌ها و افزایش امید سرمایه‌گذاران شد، رویای دامپینگ‌کنندگان جهانی قیمت فولاد را در بازارهای بین‌المللی، به صورت مقطعی به سراب مبدل کرد.

اما در فاصله‌ای اندک، اعلام عدم موافقت کمیسیون ماده یک با افزایش تعرفه‌ها، ضربه‌ای دیگر بر پیکر فولادسازان متضرر داخلی وارد کرد و امید فراوانی را در دل فروشندگان سرگردان محصولات بدون مقصد فولادسازان خارجی زنده کرد.

استدلال اعجاب‌انگیز کمیسیون محترم ماده یک مبنی بر اینکه بخش فولاد کشور در نیمه اول سال جاری از سوددهی مناسبی برخوردار بوده است، پس تحمل ضرر سنگین فعلی نیز اجتناب ناپذیر است، استدلالی بس عجیب است.

از آنجایی‌که تولید فولادسازان کشور هیچ‌گاه مقطعی نبوده و نخواهد بود، لذا این واحدها به محض وصول نقدینگی حاصل از فروش تولیدات خود به هر نحو ممکن اقدام به واردات شمش و سایر مواد اولیه فولادی می‌کنند تا در برنامه‌ تولیدشان خللی وارد نیاید.

اعضای محترم عضو کمیسیون ماده یک با نگاهی کارشناسانه و عمیق‌تر به وضعیت فعلی واحدهای تولید فولاد کشور، به فراست درمی‌یابند که فولادسازان علاوه بر از دست دادن منفعت شش ماه اول سال جاری، بخش اعظمی از نقدینگی ناکافی خود را نیز از دست داده‌اند، بنابراین ادامه وضعیت فعلی جز تنبیه فولادسازان کشور به جرم سوددهی و تولید، هیچ انگیزه دیگری را در ذهن متبادر نمی‌سازد.

دولتمردان محترم، بخش فولاد کشور از تلفیق سرمایه بخش‌خصوصی و سرمایه‌ بانک‌های کشور (سرمایه ملی) تاسیس و به تولید رسیده‌اند، در‌حال‌حاضر این بخش به علت بروز بحران جهانی، آنچنان متضرر شده است که حتی قادر به پرداخت اقساط دیون خود به سیستم بانکی کشور نمی‌باشد.

طبیعتا اگر فولادسازان کشور را بخشی مهم و تعیین کننده از پیکر دولت و صنعت کشور بدانیم، باید هر آنچه را که ممکن باشد در اختیارشان قراردهیم تا برقرار بمانند، زیرا اینان حیاتشان، متضمن حیات زیر مجموعه بزرگشان در صنعت کشور است.

قطعا اگر امروز دولت به بخش متضرر و بحران زده فولاد کشور یاری دهد، این بخش یاوری قوی و مطمئن برای دولت، ملت و صنعت کشور خواهد بود.

امروزه شاهدیم که هیچ‌یک از کشورها از وضع تعرفه‌ تعدیلی بر واردات محصولات فولادی، غافل نمانده‌اند، قطعا با غفلت ما در استفاده به موقع از این اهرم مهم، عواقب جبران‌ناپذیری گریبانگیر صنعت فولاد کشور می‌گردد که رفع آن موجب اتلاف منابع ملی گشته و هزینه‌های زیادی را به اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد.

آیا وضع تعرفه جدید، حمایت از بخش فولاد کشور و زیر مجموعه عظیم آن، مقابله با ترفند اقتصادی فولادسازان خارجی، دفاع از سرمایه و منافع سیستم بانکی کشور (منافع ملی) و حراست از صنعت روبه رشد کشور نیست؟

چرا نباید از تجربه موفق سایر کشورها در دفاع از صنایع مختلف در مواقع بروز بحران، درس بگیریم؟ چرا فکر می‌کنیم راز موفقیت همیشه در تصمیم‌گیری‌های بومی نهفته است؟

آنچه مسلم است، سقوط بی‌رویه قیمت نفت و کاهش درآمدهای حاصل از آن، اتخاذ سیاست‌های انقباضی را در هزینه کرد منابع ارزی کشور، باعث خواهد شد که این امر موجبات محدودیت در واردات را طی ماه‌های آتی فراهم خواهد کرد. در این شرایط آیا بهتر نیست فقط با واردات مواد اولیه، واحدهای فولاد ساز کشور را در رسیدن به ظرفیت‌ نهایی تولید و بالطبع کاهش قیمت تمام شده، یاری رسانیم؟ این امر به خودی خود موجب افزایش تولید داخلی و تعادل نسبی در عرضه و تقاضا خواهد شد، در غیر این صورت کاهش قابل توجهی نیز در تولید داخلی به وقوع می‌پیوندد که موجب بر هم خوردن تعادل در عرضه و تقاضا و بالطبع افزایش بی‌رویه قیمت‌ها در ماه‌های آتی خواهد شد. آن روز تکلیف مصرف‌کننده داخلی چه می‌شود و چه کسی جوابگو است و با چه اهرمی از او حمایت خواهد شد؟ پیشاپیش پیدا است که آن روز گناه به گردن کاهش تولیدات داخلی و عدم تعادل در عرضه و تقاضا خواهد افتاد.

آن چه باید مد نظر دولتمردان قرار گیرد تا سایه بحران از سر فولاد کشور عبور کند، تنها در چند اقدام مدبرانه و عاجلانه خلاصه می‌شود.

۱ - تشکیل مجدد کمیسیون ماده یک و اقدام فوری در جهت افزایش تعرفه محصولات وارداتی فولادی از قبیل میلگرد، تیرآهن و ورق

۲ - حذف ۱۰۰ درصدی تعرفه واردات شمش و محصولات خام فولادی

۳ - تخصیص سریع منابع بانکی در جهت تامین به موقع مواد اولیه

۴ - استمهال بدهی‌های فولادسازان کشور به سیستم بانکی حداقل به مدت ۲ سال

۵ - عنایت کافی و به موقع به نظریات راهبردی مدیران صنعت فولاد کشور که در قالب درخواست انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور، از دولت محترم مورد استدعا است.

فراموش نکنیم فولادسازان کشور، کارآفرینانی هستند که در سنگر دفاع از صنعت و اقتصاد کشور، همواره در تلاشند و عدم اعتنا به این بخش، نادیده گرفتن حیات آن‌ها است.

فرآیند فولاد