تازه‌ترین تحولات در بازار نفت

محمدحسین بابالو

در هفته گذشته بر خلاف بسیاری از پیش‌بینی‌ها قیمت اکثر مواد اولیه کاهش یافت. در این بین قیمت مس به پائین‌ترین حد خود در ۳ سال گذشته رسید و مولیبدن ریزش فراوانی را تجربه کرد. این مطلب به دلیل کاهش قیمت نفت توجیه‌پذیر است. هم اکنون و در آغاز هفته میلادی جدید شرایط به گونه‌ای برعکس شده است.

برف پاییزی در آلمان و سرمای زود هنگام در غالب کشورهای اروپای غربی شوک روانی موثری را به بازار نفت وارد ساخته و تبعات این شک در هفته جاری بیشتر خودنمایی خواهد کرد. اثرات آن نیز بر قیمت فلزات و مواد اولیه بالاخص موادی که مرجع قیمت‌گذاری آنها LME لندن است که روزانه قیمت‌ها را منتشر می‌کند همچون فلزات پایه بیشترین تاثیر را خواهد گذارد. هم اکنون بسیاری از مواد اولیه و میانی از جمله نیکل و آلومینیوم و بیلت زیر قیمت تمام شده خرید و فروش می‌شود. دلیل این امر نیز تنها کاهش تقاضا در برابر عرضه یا به عبارت دیگر بالابودن موجودی انبارهاست. جو روانی و ترس از کاهش قیمت‌ها در آینده نیز به این شرایط دامن می‌زند.

با توجه به این موارد بالاخص شرایط افزایشی قیمت نفت خام به عنوان موتور محرک اقتصاد جهانی، باید در هفته جاری میلادی و بالاخص از روز سه شنبه که قیمت‌ها در رسانه‌ها منتشر می‌شود به احتمال قوی منتظر افزایش قیمت‌ها باشیم. هم اکنون قیمت فلزات پایه برای معاملات روز دوشنبه اندکی افزایش داشته که برای روز آغازین معاملات هفتگی خبر خوشی برای افزایش قیمت‌ها تلقی می‌گردد. این درحالی است که این افزایش قیمت‌ها مقطعی و محدود بوده و از دامنه و نوسان کمی برخوردار خواهد بود. موجودی انبارها نیز باز هم بالا خواهد ماند. نظام عرضه و تقاضا به دلیل شرایط روانی و بحران بازارهای مالی جهانی باز نیز به سمت بالاتر بودن عرضه متمایل خواهد ماند. با توجه به آغاز زود هنگام فصل سرما و بارش برف پائیزی به احتمال قوی تقاضا نیز اندکی افزایش خواهد یافت. این درحالی است که سرما بیشتر در اروپای غربی خودنمایی کرده است و این کشورها جزو کشورهای مرفه به حساب می‌آیند و نفت کمتر گرمابخش این محیط‌ها است. در صورت رسیدن سرما به اروپای شرقی و بالاخص آسیا با توجه به کاهش رفاه و این مطلب که هنوز نفت سفید مورد استفاده این مناطق به صورت گسترده می‌باشد، افزایش تقاضا بیشتر خودنمایی خواهد کرد. نکته دیگر اینکه این مطلب بیشتر حالت روانی داشته و جنبه واقعی ندارد. با توجه به فرآیند تصفیه نفت خام از مرحله درخواست خرید تا تحویل ماده فرآوری و پالایش شده به مشتری‌، زمانی نزدیک به ۱ تا ۲ ماه لازم خواهد بود و با توجه به پر بودن غالب انبارها از نفت خام ارزان احتمالا افزایش واقعی قیمت به تبع افزایش قیمت تمام شده حامل‌های انرژی نزدیک به یک ماه و نیم دیگر زمان لازم خواهد داشت. در صورت افزایش تقاضا برای نفت سفید و گاها گازوئیل برای گرم کردن منازل و ساختمان‌ها‌، این افزایش تقاضا در برابر عرضه ثابت و موجودی انبارها از فروشندگان جزء به تجار عمده وارد شده و پس از آن به پالایشگاه‌ها و نهایتا به افزایش تقاضای نفت خام منجر می‌گردد. البته نباید فراموش کرد که مصرف کنندگان و تجار بر اساس تجربه سال‌های گذشته اقدام به انجام اقدامات احتیاطی کرده‌‌اند و هم اکنون با توجه به کاهش تولید کارخانجات صنعتی نیاز به نفت‌خام نیز کاهش یافته است و جو روانی و ترس از آینده نیز مؤثر خواهد بود.با توجه به موارد ذکر شده افزایش قیمت نفت حالت واقعی نخواهد داشت و به امتداد آن نباید دل خوش کرد ولی به هرحال در شرایط فعلی، افزایش قیمت نفت و به‌تبع آن افزایش قیمت فلزات پایه به هر دلیل از جمله عوامل روانی و یا واقعی برای اقتصاد جهانی و بالاخص اقتصاد کشورهای نفت خیز خبر خوشی خواهد بود.