پیش‌بینی کاهش قیمت ورق گرم در بازار

آزاده حسینی

مجتمع فولاد مبارکه اصفهان بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق در خاورمیانه است که بازدید از آن را به هر ایرانی توصیه می‌کنم.

این شرکت در سال ۱۳۷۲ راه‌اندازی شده و مراحل ساخت آن عمدتا در زمان ۸ سال جنگ تحمیلی صورت گرفته، این مجتمع در جنوب‌غربی اصفهان واقع شده و از طریق یک جاده به همین نام تردد وسایط نقلیه مقدور است، فولاد مبارکه با وسعت ۳۵ کیلومترمربع مانند یک شهر بزرگ است.

ظرفیت اسمی شرکت ۲/۴میلیون تن است که از ضخامت ۱۸/۰ تا ۱۶ میلی‌متر به صورت کلاف و ورق گرم نورد شده، سرد نورد شده، کلاف و ورق قلع‌اندود، کلاف گالوانیزه و رنگی است.

البته یک مسیر ریلی نیز به فولاد مبارکه وارد می‌شود که به منظور حمل‌ونقل پودر سنگ‌آهن از معادن گل‌گهر و چادرملو است. محصول نهایی این شرکت مسیر زیادی را از پودر تا ورق طی می‌کند که در ابتدا، تبدیل به گندله‌سازی پخته کروی شکل با قطری حدودا ۸ تا ۱۶ میلی‌متر شده و در واحد احیای مستقیم با از دست دادن اکسیژن خود به آهن اسفنجی تبدیل و سپس در کوره‌های قوس الکتریکی واحد فولادسازی همراه با قراضه ذوب شده و بعد از ریخته‌گری به شمش فولادی تختال تبدیل می‌شود که برای تبدیل آن به انواع ورق از آن استفاده می‌شود. در واحد نورد گرم حرارتی که شمش فولاد برای تبدیل به ورق گرم نورد شده، می‌بیند حدود ۱۲۰۰ سانتی‌گراد است که این موضوع شرایط کار را به خصوص در فصل تابستان بسیار سخت می‌کند.

شرح موارد فوق گوشه‌ای از آن چه بود که در بازدید از فولاد مبارکه نظاره‌گر آن بودم و برای نشان دادن سختی‌های تولید یک کیلو فولاد که در نهایت در تولید خودرو، لوازم خانگی، انواع قوطی‌های رنگ، کنسرو و در و پنجره و... استفاده می‌شود. محصولات فولاد مبارکه تا سال ۱۳۸۲ به صورت حواله‌ای به فروش می‌رسید و وزارت بازرگانی نرخ آن را تعیین می‌کرد، اما در سال ۱۳۸۲ نرخ آن آزاد شده و با آغاز به کار بورس کالا که در آن زمان بورس فلزات بود وارد تالار بورس شده و قیمت‌گذاری و فروخته شد، به واسطه تنوع مصرف ورق گرم و سرد در ابعاد مختلف این محصولات باید به کارخانه سفارش داده شوند تا تولیدکننده متناسب با نیاز خریدار اقدام به تولید آنها کند، لذا بخش عمده فروش شرکت به صورت سلف بوده و به دلیل اینکه بخش عمده خریداران نیز تولیدکنندگان بزرگ مانند خودروسازان‌ و تولیدکنندگان لوازم خانگی هستند به صورت مچینگ به فروش می‌رسد و یعنی تنها در بورس کالا نرخ‌گذاری شده و مستقیم از کارخانه به دست تولیدکننده می‌رسد، با پایین آمدن روند قیمت‌های جهانی فولاد مبارکه نیز با تبعیت از قیمت‌های جهانی سطح نرخ‌ها را در بورس کالا پایین آورده، اما این کاهش قیمت به دلیل حمایت از مشتری‌هایی که در گذشته خرید کرده و مدت زمانی را برای تحویل کالا در انتظار بمانند، به یکباره نبوده، البته پایین آمدن مداوم سطح قیمت‌ها باعث شده تا متقاضیان با تناژهای پایین اقدام به خرید کرده و سطح موجودی به تولیدکننده منتقل شده است و این موضوع تولیدکننده را آسیب‌پذیرتر می‌کند؛ این در حالی است که باوجود کاهش سطح واردات طی ابتدای سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، اما در بخش ورق گرم شاهد رشد بی‌رویه آن بودیم. در این خصوص با محمدرضا شمس‌آبادی معاونت فروش و صادرات فولاد مبارکه به گفت‌وگو نشستیم. متن زیر مشروح این گفت‌وگو است.

لطفا در مورد وضعیت بازار ورق توضیح دهید.

بازار ورق نیز مانند سایر محصولات فولادی از قیمت‌های جهانی تبعیت پذیرفته و البته شرایط بازار داخل نیز در کشف نرخ‌ها در بورس کالا تاثیر می‌گذارد، اما در‌حال‌حاضر روند قیمت‌ها در بازار جهانی نزولی است و نرخ‌ها طی ۲ ماه گذشته به شدت کاهش یافته است.

فکر می‌کنید روند نزولی قیمت‌ها تا کجا پیش می‌رود؟

باتوجه به نرخ‌هایی که در بورس‌فلزات لندن ثبت شده و از حدود ۳۰۰ دلار پایین‌تر نرفته و هزینه‌های تولید فولاد اگر قیمت ورق گرم در حد ۶۰۰تومان و سرد نیز با ۱۰۰ تا ۱۵۰دلار بالاتر در مرز ۷۰۰ تا ۷۵۰تومان در هر کیلو پایین بیاید، توجیه اقتصادی تولید از بین می‌رود.

وضعیت قیمت‌های مبارکه چطور است؟

فولاد مبارکه محصولاتش را در بورس کالا عرضه می‌کند و این متقاضیان هستند که بر محصولات ما نرخ‌گذاری می‌کنند، البته واردات بی‌رویه باعث شده تا سطح نرخ ورق در بازار کاهش پیدا کند و از این رو با وجود برتری کیفیت محصولات فولاد مبارکه نسبت به محصولات وارداتی، به دلیل پایین آمدن سطح قیمت محصولات وارداتی نسبت به تولید داخل که در واقع از آن به عنوان دامپینگ یاد می‌کنند، نرخ محصولات ما نیز پایین آمده است.

آیا برای مقابله با دامپینگ اقدامی انجام داده‌اید؟

البته مقابله با دامپینگ وظیفه ما نیست، اما به عنوان یک تولیدکننده شکایتی را به وزارت بازرگانی تسلیم کرده‌ایم که از سوی این وزارتخانه در حال پیگیری است.

طبق بند «ح» ماده ۳۳ مصوبه هیات وزیران، وزارت بازرگانی برای مقابله دامپینگ چه اقدامی انجام می‌دهد؟

در واقع دولت‌ها برای مقابله با دامپینگ از ابزار تعرفه استفاده می‌کنند و به دلیل اینکه تعرفه واردات ورق از ابتدای سال حذف شده است، واردات بی‌رویه صورت گرفته که با شکایت فولاد مبارکه و پیگیری سایر تولیدکنندگان و انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران احتمال افزایش تعرفه واردات وجود دارد. در واقع تعرفه حمایت رسمی دولت از اشتغالزایی داخلی است.

آیا کشورهای عضو WTO نیز از تعرفه برای حمایت از بازار خود استفاده می‌کنند؟

بله، حتی کشور آمریکا به منظور حمایت از تولیدکنندگان خود تا ۳۰درصد تعرفه برای واردات ورق وضع کرده است و در واقع این ابزاری است در دست دولت‌ها و با توجه به شرایط بازار آن را کاهش یا افزایش می‌دهد.

چرا با توجه به رکود مبادلات و کاهش تقاضا، سطح واردات ورق افزایش یافته است؟

البته این اتفاق در مورد ورق گرم صورت گرفته است و این محصول نسبت به سایر محصولات مبارکه تجاری‌تر است. لذا عمدتا تجار و بازرگانان به منظور استفاده از سود یوزانس این محصول را که نقدشوندگی آن نسبت به سایر محصولات فولادی بهتر است وارد کرده و با هر قیمتی اقدام به فروش آن می‌کنند که از یوزانس خود استفاده کنند.

در پایان صحبت دیگری ندارید؟

در‌حال‌حاضر شرایط برای تولیدکنندگان روزبه‌روز سخت‌تر می‌شود. به‌طوری‌که خط تولید نورد و لوله اهواز به مرز تعطیلی رسیده بود و فولاد مبارکه برای بقای این شرکت اقدام به سفارش اسلب از فولاد خوزستان داده تا به صورت کارمزدی برای فولاد مبارکه ورق تولید کرده و ورق تولیدی را از طریق بورس کالا به فروش برساند، که دوشنبه هفته جاری نخستین عرضه ورق نورد و لوله اهواز در رینگ فولادی بورس کالا عرضه خواهد شد.

ظرفیت ۳۵میلیون تنی فولاددر حال اجرا است

مهندس احمدعلی هراتی‌نیک، معاون وزیر صنایع و معادن و رییس هیات‌عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در جریان بازدید از فولاد مبارکه در جلسه‌ای با حضور مدیرعامل، معاونان و تعدادی از مدیران فولاد مبارکه و ایمیدرو به توسعه‌های انجام شده در صنعت فولاد اشاره کرد و گفت: عملیات اجرایی پروژه‌های توسعه برای رسیدن به سقف ۳۵میلیون تن در کشور به‌خوبی در حال اجرا است و مطابق برنامه زمان‌بندی شده به بهره‌برداری خواهد رسید.

وی اجرای طرح‌های توسعه فولاد را برای پیشرفت هرچه بیشتر کشور ضروری دانست و اظهار داشت: حیات صنعت فولاد به اجرای طرح‌های توسعه بستگی دارد و خوشبختانه طرح‌های اجرا شده در هرمزگان - خراسان، فولاد مبارکه و سایر استان‌ها به خوبی در حال اجرا و پیشرفت است.

وی احداث نیروگاه ۱۰۰۰مگاواتی فولاد مبارکه را یکی از ضروریات لازم برای طرح‌های توسعه فولاد برشمرد و افزود: برای ایجاد ظرفیت تولید تا سقف ۳۵میلیون تن نیاز به ۷۰۰۰مگاوات برق می‌باشد که ۴هزار مگاوات باید از طریق احداث نیروگاه‌ها در واحدهای تولیدی تامین شود که ۱۰۰۰مگاوات آن در فولاد مبارکه احداث می‌گردد که قطعا جوابگوی طرح‌های توسعه به خصوص طرح شهید خرازی می‌باشد. وی خاطرنشان کرد: ۳۰۰۰مگاوات دیگر از طریق شبکه سراسری وزارت نیرو تامین خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود با احداث نیروگاه‌های جدید مشکل برق صنایع فولاد مرتفع گردد.

رییس هیات‌عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران پروژه‌های توسعه در فولاد مبارکه را مثبت ارزیابی نمود و اظهار امیدواری کرد، اجرای این طرح‌ها با سرعت بیشتری انجام شود.

گفتنی است، مهندس هراتی‌نیک به اتفاق هیات‌همراه از نمایشگاه بومی‌سازی صنعت فولاد در فولاد مبارکه بازدید نمودند و توضیحات لازم در خصوص چگونگی ساخت‌ داخل تجهیزات و قطعات یدکی مورد نیاز فولاد مبارکه توسط مدیرعامل و سایر مدیران فولاد مبارکه ارائه گردید که مورد توجه ایشان قرار گرفت.