آزاده حسینی

شتاب روند نزولی قیمت‌ فولاد در بازارهای خارجی به قدری سرعت گرفته که بازار فولاد کشورمان با وجود عکس‌العمل سریع نسبت به آن عقب مانده، فولادسازان داخلی گرچه اصلا تمایلی برای فروش با نرخ‌های فعلی در محدوده ۶۰۰تومان را ندارند، اما... بازار در شرایط فعلی بی‌رحم‌تر از آن است که به رغبت فولادسازان توجهی کند، از این رو آنها نیز که بارهاوبارها طعم تلخ و شیرین بازار را چشیده‌اند، می‌دانند که برای حفظ بقای واحد تولیدی خود لازم است گاهی با پایین‌ترین حاشیه سود اقدام به فروش کرد و حتی زمانی با چشم‌پوشی از سود کالا را فروخت.

اتفاقی که برای فولادسازان و فعالان این صنعت افتاده برای برخی‌ها خوش‌آیند است. از این رو پایین آمدن نرخ را حتی تا دو برابر قیمت ارزان‌فروشی می‌دانند غافل از اینکه پایین آمدن قیمت‌ها در شرایط فعلی آسیب‌ جدی به پیکره صنعت فولادمان وارد می‌آورد که علاوه‌بر عقب ماندن از برنامه رشد، حجم تولیدات که به گفته وزارت صنایع‌و‌معادن کارگروه ویژه‌ای به این منظور تشکیل شده، موجب از بین رفتن این صنعت می‌شود. پایین آمدن سطح قیمت‌ها در شرایط کنونی نه تنها به ضرر تولیدکننده است بلکه در درازمدت مصرف‌کننده را نیز بی‌نصیب نخواهد گذاشت. نرخ‌ها هم اکنون در بازار به سطح قیمت‌های سال ۱۳۸۳ برگشته است این در حالی است که قیمت سایر مواردی که در تولید فولاد به کار برده می‌شود مانند سنگ‌آهن، فروآلیاژها و ... (با وجود کاهش) هزینه‌های دستمزد و انرژی مانند سال فوق نیست.

از سوی دیگر ممانعت از صادرات طی این مدت و تثبیت دستوری نرخ‌ها در اوایل سال تا جایی که رییس سازمان توسعه و نوسازی صنایع معدنی و معادن کشور گفت: مانع افزایش قیمت فولادی می‌شویم باعث شده تا فولادسازان به خصوص دولتی‌ها در دوره رونق از بازار به دور مانده و بهره‌ای از آن نبرند و حال که قیمت‌ها روز به روز در حال پایین آمدن است برخی به نظاره کردن اکتفا کرده و عقیده دارند که در زمان رونق فولادسازان سود خود را برده‌اند و حالا هم دوره رکود است باید تن به زیان دهند. غافل از اینکه دخالت دولت از ابتدای سال تاکنون مانع سود فولادسازان بزرگی مانند مبارکه و ذو‌ب‌آهن شده و فولادسازان بخش خصوصی نیز به دلیل هزینه بالای قیمت تمام شده و نبودن بازارهای صادراتی از آن بهره‌ای نبرده‌اند.

اما موضوع مهم دیگر این است که سود تولید فولاد تنها محدود به فولادساز نمی‌شود و مصرف فولاد یکی از شاخص‌های نشان‌دهنده توسعه اقتصادی کشورها است و حمایت مستقیم دولت‌ها را می‌طلبد و در تمام دنیا فولادسازان از این حمایت بهره می‌برند حتی آمریکا که عضو WTO است برای حمایت از فولادسازانش در یک مقطع زمانی تعرفه واردات ورق را تا ۳۰درصد افزایش داده، اما هم اکنون که فولادسازان ما با دامپینگ دست و پنجه نرم می‌کنند تقاضای افزایش تعرفه فولاد حدود ۲ ماه است در مسیر بوروکراسی اداری گرفتار شده البته اگر خوشبینانه به این مساله بنگریم با توجه به شکایت فولاد مبارکه از دامپینگ باید منتظر خبرهای خوش باشیم. چرا که طبق مصوبه‌هایی که هیات وزیران در تاریخ ۷/۵/۱۳۸۶ بنا به پیشنهاد شماره ۲۴۹۳۶/۱ مورخ ۲۴/۱۲/۱۳۸۳ وزارت بازرگانی و با توجه به نظر موافق وزرای عضو شورای اقتصاد در اجرای بند «ح» ماده (۳۳) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۳ تدابیر و اقدام‌های حفاظتی، جبرانی و ضد دامپینگ به منظور حمایت از تولیدکنندگان داخلی، اتخاذ کردند. در صورت وجود دامپینگ، تسلیم شکایتی از سوی فولادسازان و تایید آن از سوی وزارت‌خانه مطبوع به این موضوع رسیدگی خواهد شد و در صورت اجرایی شدن آن تا یک ماه دیگر تعرفه فولاد حداقل در بخش ورق افزایش خواهد یافت.