سایه «غول» بر فولاد ترکیه

بهنود دامغانی

جاه‌طلبی‌های آقای لاکشمی میتال در بازار فولاد آسیا ادامه دارد.

وی هفته گذشته با خرید ۳۱/۱۱درصد سهام شرکت فولادسازی اردمیر ترکیه و افزایش سهام خود در این کارخانه به ۹/۲۴درصد نشان داد که به بازار جذاب فولاد در منطقه آسیایی‌ها دل‌بسته است. شرکت اردمیر وابسته به ارتش ترکیه است. میتال در ابتدا برای خرید سهام این مجتمع با مخالفت‌های زیادی روبه‌رو شد، اما ترک‌ها با چرخش ۱۸۰درجه‌ای طی یک سال گذشته در بینش ملی‌گرایانه خود رضایت خود را به فروش بخشی از سهام اردمیر به خارجی‌ها نشان دادند.

ملی‌گرایان و نظامیان ترکیه از مخالفان اصلی خصوصی‌سازی به طور اعم و از مخالفان سرسخت فروش شرکت‌ها و واحدهای دولتی به خارجیان هستند و طی سال‌های اخیر خصوصی‌سازی و به‌ویژه فروش سهام، اموال و املاک به خارجی‌ها را چوب حراج زدن به ترکیه تلقی می‌کردند.

به طوری که در سال ۲۰۰۵ وقتی دولت قصد فروش فولاد اردمیر به خارجی‌ها را داشت تظاهرات وسیعی در سراسر ترکیه برپا شد و ترک‌ها با پوشیدن پیراهن‌هایی از پرچم ترکیه، مانع از فروش آن به خارجیان شدند که در نهایت این مهم سبب شد تا سهام این شرکت به خارجی‌ها واگذار نشود.

در آن سال‌ها اقتصاددانان ترکیه هشدار دادند که اگر اردمیر به بخش خصوصی واگذار نشود، مشکلات و تنگاه‌های مالی به سراغ این شرکت فولادساز می‌آید.

پس از گذر زمان ملی‌گرایان ترکیه با چرخش ۱۸۰درجه‌ای نگاه خود را نسبت به واگذاری واحدهای دولتی نسبتا تغییر دادند و به حضور خارجی‌ها در کشورشان راحت‌تر نگاه می‌کنند.

به طوری که هم‌اکنون آرسلور میتال به آرامی و زیرکی خاص نسبت به خرید سهام اردمیر اقدام کرده است و سهم خود را سال‌به‌سال افزایش می‌دهد.

تجربه خرید سهام شرکت‌های فولاد ترکیه توسط خارجی‌ها می‌تواند الگوی مناسب برای فولادسازان بزرگ ایرانی نظیر، مبارکه و ذوب‌‌آهن اصفهان باشد. آرسلور میتال از سال ۲۰۰۴ به طور رسمی و غیررسمی درخواست خود را برای خرید غول‌های فولادی ایران اعلام کرد ولی در تمامی مقاطع زمانی با مخالفت دولت روبه‌رو شد.

در صورتی که میتال می‌توانست با خرید سهام این شرکت نقدینگی لازم را به این شرکت‌ها وارد و با اجرای طرح‌های توسعه مشکل تامین شمش فولاد ایران را در روزهای بحرانی حل کند.

به گزارش معاونت امور معادن وزارت صنایع‌ومعادن، آرسلور میتال که عنوان غول ۱۰۰میلیون تنی فولاد جهان را با خود یدک می‌کشد، اعلام کرده است که تصمیم دارد تا سال ۲۰۱۵ میلادی، تولید فولاد خام خود را به ۱۵۰ تا ۲۰۰میلیون تن در سال برساند.

این تصمیم حاکی از افزایش ۷۵درصدی تولید این غول فولادی است که در حال حاضر حدود ۱۲۰میلیون تن در سال، فولادخام تولید می‌کند. به همین منظور این شرکت کنترل تولید را در کوتاه‌مدت به منظور حفظ سود خود، در دستور کار خواهد داشت.

آرسلور میتال این افزایش تولید را نتیجه طبیعی رشد شرکت در سال‌های آینده و همچنین پیش‌بینی افزایش مصرف جهانی فولاد بیان کرده است. بر این اساس شرکت پیش‌بینی کرده است که تقاضای جهانی فولاد با افزایش ۷۰۰میلیون تنی تا سال ۲۰۱۵ مواجه خواهد بود و به این ترتیب به ۸/۱میلیارد تن خواهد رسید.

از سوی دیگر این شرکت معتقد است کشورهای در حال رشد مانند هند و چین که به ترتیب دارای مصرف سرانه حدود ۵۰ و ۳۰۰ کیلوگرم فولاد در سال هستند، هنوز تا رسیدن به بلوغ صنعتی و مصرف سرانه در حد ۷۰۰ کیلوگرم در سال، راه درازی را در پیش دارند و همین امر موجب کاهش تهدیدهای فوق‌الذکر می‌شود. این در حالی است که در زمینه ظرفیت مازاد چین، آرسلور میتال معتقد است، صنعت فولاد این کشور از وابستگی به واردات سنگ‌آهن، هزینه بالای انرژی، شبکه ارتباطات و حمل و نقل داخلی و مسائل زیست‌محیطی رنج می‌برد به طوری که در سه ماه اول سال ۲۰۰۲ میلادی مجموع هزینه‌های مواد اولیه، انرژی و نیروی انسانی برای تولید هر تن ورق گرم در این کشور، کمتر از ۲۰۰ دلار بوده، ولی در سه ماه سوم ۲۰۰۶، به حدود ۴۰۰ دلار افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل این تهدید نیز محدود و قابل کنترل خواهد بود.

تحلیلگران بازار، سقوط قیمت‌ها به علت مازاد تولید چین را دور از ذهن نمی‌دانند و این در حالی است که مدیران شرکت آرسلور میتال به توانایی شرکت در کنترل و حفظ ثبات شرکت باور دارند.

مدیران آرسلور میتال، تشکیل این غول فولادی را باعث ایجاد تعادل در توزیع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان محصولات فولادی در صنعت

خودرو سازی جهان می‌دانند به طوری که ۵۴درصد از بازار خودرو در جهان متعلق به ۵ شرکت است و این در حالی است که ۵۳درصد از تولید جهانی محصولات فولادی مورد نیاز خودروسازان، توسط ۵ شرکت انجام می‌شود و سهم آرسلور میتال از این تولید ۲۶درصد است. به عقیده این شرکت این یک رابطه تجاری برد، برد برای هر دو طرف خواهد بود.

بنابر این گزارش، آرسلور میتال، کشورهای مشترک‌المنافع، آسیا و آفریقا را به‌عنوان کشورهایی با رشد سریع اقتصادی و مصرف سرانه پایین فولاد شناسایی کرده و این مناطق را برای سرمایه‌گذاری در زمینه تولید فولاد، بسیار مناسب ارزیابی کرده است. از سوی دیگر این شرکت در نظر دارد، ظرفیت تولید محصولات نهایی فولاد خود در کشورهای مذکور را به ۹/۲۳میلیون تن در سال ۲۰۱۰ برساند. راهکارهای شرکت برای بهینه کردن هزینه‌ها در این مناطق، کاهش هزینه‌های نیروی انسانی، خودکفایی در تولید سنگ‌آهن کنسانتره و کک مورد نیاز، افزایش کیفیت فرآوری سنگ‌آهن و کاهش مصرف انرژی اعلام شده است. در زمینه تنوع تولید محصولات فولادی در این کشورها نیز شرکت در نظر دارد، تولید محصولات با ارزش افزوده بالا در صنعت خودرو و همچنین محصولات تخت گالوانیزه را افزایش دهد.

آرسلور میتال با خرید سهام فولاد سازان آسیایی بیشتر به دنبال کنترل قیمت فولاد در منطقه خاورمیانه است؛ چرا که این منطقه به مرکز تقاضای فولاد در ۱۰ سال آینده تبدیل خواهد شد.

به نظر می‌رسد جاه‌طلبی‌های میتال در منطقه خلیج‌فارس هم پایان نیابد.