ایران سینا- در ترکیه بین تولید و مصرف محصولات فولادی عدم موازنه دیده می‌شود. در مورد محصولات طویل تولید این بخش دو برابر بیشتر از مصرف است (۴/۲۱میلیون تن در مقابل ۵/۱۱میلیون تن در سال ۲۰۰۷). آرماتور و سیم مفتول بزرگ‌ترین سهم را هم در تولید و هم در مصرف دارند. در سال ۲۰۰۷ کل مصرف ظاهری این محصولات بالغ بر ۳/۹میلیون تن شد. در حالی که مصرف ظاهری مقاطع فولادی فقط ۲/۲میلیون تن بود. تولید دو برابر محصولات طویل طبیعتا تولیدکنندگان محصولات طویل ترکیه را بر روی بازارهای خارجی متمرکز کرده است. در سال ۲۰۰۷ صادرات این محصولات بالغ بر ۷/۱۰میلیون تن شد.

دیگر ویژگی صنعت فولاد ترکیه این است که به رغم وضعیت متوازن فولادسازی و ظرفیت نورد (به خاطر تعداد زیاد تولیدکنندگان که کلا حدود ۳۵ واحد می‌باشد)، ترکیه واردکننده بزرگ و در عین حال صادرکننده بزرگ محصولات نیمه نهایی می‌باشد. به طوری که در سال ۲۰۰۷ ترکیه بیش از ۹/۱میلیون تن بیلت چهارگوش وارد کرد که اغلب از اوکراین (حدود ۴/۱میلیون تن) و روسیه (۵۰۰۰۰۰تن) بود. در عین حال تولیدکنندگان بزرگ محصولات نیمه نهایی تجاری ترکیه بر روی بازارهای خارجی متمرکز هستند.

بازارهایی که قیمت‌های آن بعضی اوقات پرجاذبه‌تر از بازار داخلی ترکیه است. طبق برآوردهای MEG در سال ۲۰۰۷ ترکیه ۶/۱میلیون تن بیلت چهارگوش (عمدتا به خاورمیانه و کشورهای آفریقای شمالی) صادر کرد.

موضوع قابل توجه دیگر، وابستگی شدید صنعت فولاد در ترکیه به واردات مواد اولیه است. حجم واردات قراضه فولادی سال به سال در حال رشد است و در سال ۲۰۰۷ به ۳/۱۳میلیون تن رسید (رشد ۳درصدی نسبت به سال ۲۰۰۶).

با این که تقاضای قراضه صنعت فولاد ترکیه دائما در حال رشد است، اما پیشنهاد قراضه خارجی در این بازار هر ساله کاهش پیدا می‌کند که نهایتا منجر به افزایش قیمت می‌شود. این وضعیت در اوایل سال جاری شدت پیدا کرد و بر روی بهای تولید فولاد در ترکیه به طور موثری تاثیر گذاشت (از ابتدای سال قیمت قراضه وارداتی در ترکیه از ۴۶۰ دلار به ۷۲۰دلار/ تن سی‌اند‌اف افزایش یافته است). علاوه بر این قطع نظر از قیمت این ماده شانس کمی وجود دارد که در آینده دسترسی بیشتری به قراضه باشد.

به رغم مسائلی که در بالا ذکر شد، شرکت‌های ترکیه پروژه‌های جدید را یکی بعد از دیگری اعلام می‌کنند که عامل حمایتی آن بیش از همه قیمت فعلی بازار جهانی محصولات طویل به ویژه در امارات و دیگر کشورهای خاورمیانه می‌باشد.

به دلیل افزایش تقاضا و کمی عرضه در این منطقه، کارخانه‌های ترکیه قیمت صادرات آرماتور را دو برابر کرده‌اند، قیمت بازار داخلی کمتر از قیمت صادرات است که با در نظر گرفتن عوامل مذکور، این کاملا طبیعی است.

از این رو در مورد مسائل مطرح شده سوالاتی به وجود می‌آید. با اعلام پروژه‌های جدید در سال‌های آینده وضعیت بازار ترکیه چگونه خواهد بود؟ آیا تولید و مصرف آرماتور موازنه می‌شود و آیا ترکیه صادرکننده بزرگ آرماتور باقی خواهند ماند؟

دورنمای تولید / مصرف محصولات طویل:

همان طور که قبلا ذکر شد، در سال ۲۰۰۷ مصرف محصولات طویل ترکیه بالغ بر ۵/۱۱میلیون تن با سرانه ۱۴۰ کیلوگرم شد.

طبق برآوردها تا سال ۲۰۱۰ مصرف سرانه محصولات طویل فولادی به ۱۹۰ کیلوگرم افزایش خواهد یافت و یا به عبارت دیگر طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰هر ساله حدود ۵/۱۰درصد رشد پیدا خواهد کرد.

اگر این مورد درست باشد، در سال ۲۰۱۰ این کشور سالانه ۹/۱۸میلیون تن محصولات طویل مصرف خواهد کرد. مصرف ظاهری آرماتور و سیم مفتول در سال ۲۰۰۷ بالغ بر ۲/۹میلیون تن شد. اگر هر ساله حجم مصرف ۵/۱۰درصد رشد کند تا سال ۲۰۱۲ مصرف آنها به ۳/۱۵میلیون تن خواهد رسید.

تخمین زده می‌شود ظرفیت محصولات طویل در حال حاضر حدود ۳۴میلیون تن در سال باشد که ۵/۲۰میلیون تن آن ظرفیت آرماتور و سیم مفتول و ۵/۳میلیون تن مقاطع می‌باشد. این نسبت ۸۵:۱۵ می‌باشد.

در راستای رشد مصرف ظرفیت تولید نیز بدون تغییر نخواهد شد. تا این لحظه در بخش آرماتور و سیم مفتول / میلگرد ۷ پروژه در بخش محصولات نیمه نهایی ۸ پروژه جدید اعلام شده است. تا سال ۲۰۱۲ کل ظرفیت تولید محصولات طویل به ۱/۲۸میلیون تن (۱۷+درصد) افزایش خواهد یافت.

با در نظر گرفتن پروژه‌های اعلام شده ظرفیت آرماتور و سیم مفتول تا سال ۲۰۱۲ به ۳/۲۳میلیون تن (۵/۱۶+درصد) افزایش خواهد یافت.

همان طور که تاکنون اشاره شد، ظرفیت آرماتور و سیم مفتول در ترکیه به طور قابل توجهی بیشتر از ظرفیت مقاطع می‌باشد. بنابراین طبیعی است که نرخ رشد تولید مقاطع بیشتر باشد.

بعد از تکمیل همه پروژه‌های مقاطع فولادی تا سال ۲۰۱۲ کل ظرفیت مقاطع در ترکیه ۹/۴میلیون تن در سال (۳۹+درصد) و نسبت آرماتور و سیم مفتول به مقاطع به ۸۳:۱۷ تغییر خواهد یافت.

با در نظر گرفتن همه پروژه‌های گسترش ظرفیت محصولات طویل و به شرط این که آنها به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار گیرند، ترکیه طی سال‌های ۲۰۱۰ - ۲۰۰۸ قادر خواهد بود ۸/۲۲ - ۲/۲۱میلیون تن آرماتور و سیم مفتول تولید کند و ۵/۱۲ - ۳/۱۰میلیون تن آن را مصرف نماید.

در سال‌های ۲۰۱۲ - ۲۰۱۱ تولید در ۳/۲۳میلیون تن ثابت خواهد بود (تمام پروژه‌های گسترش آرماتور / سیم مفتول تا سال ۲۰۱۱ تکمیل خواهد شد) و این در حالی است که مصرف در حال افزایش خواهد بود.

تولید و مصرف ظاهری سیم مفتول و آرماتور ترکیه

در طی چهار سال آینده وضعیت ترکیه به عنوان صادرکننده بزرگ آرماتور و سیم مفتول تغییر خواهد کرد، البته نه به مقدار بسیار زیاد.

طبق برخی برآوردها، صادرات آرماتور و سیم مفتول در سال ۲۰۰۷ بالغ بر ۴/۹میلیون تن شد. با در نظر گرفتن تمام عوامل مذکور در سال‌های ۲۰۱۰ - ۲۰۰۸ مازاد قابل صدور این محصولات به ۱۱-۳/۱۰میلیون تن افزایش خواهد یافت.

اما در سال ۲۰۱۱ به میزان سال ۲۰۰۷ برخواهد گشت و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۱۲ به ۸میلیون تن در سال کاهش یابد.

چه موقع ترکیه در مورد بیلت به خودکفایی خواهد رسید؟

با موازنه فوب بین ظرفیت فولادسازی و نورد (طبق تخمین‌های MEG در سال ۲۰۰۷ ظرفیت بیلت در این کشور به ۶/۲۳میلیون تن رسید، در حالی که ظرفیت نورد من جمله ظرفیت نورد مقاطع بالغ بر ۲۴میلیون تن شد).

ترکیه در تجارت جهانی چهار گوش یک کشور فعال است. حقیقت قابل توجه این است که صادرات و واردات این کشور تقریبا برابری دارند (به ترتیب حدود ۵/۱میلیون تن و ۹/۱میلیون در سال ۲۰۰۷). همان‌طور که قبلا ذکر شد، در چهار سال آینده حداقل ۸ پروژه اعلام شده گسترش ظرفیت فولادسازی در ترکیه وجود دارد که می‌تواند این کشور را به صادرکننده محض بیلت چهارگوش با مازاد تجاری ۹/۲-، یک میلیون تن در سال تبدیل کند (سال ۲۰۰۹ در نقطه اوج خواهد بود)

در سال ۲۰۰۸، ظرفیت تولید بیلت و ظرفیت نورد به طور مساوی رشد خواهند کرد، به ترتیب ۹/۲۴میلیون تن و ۷/۲۴میلیون تن در سال خواهد بود. همان‌طور که عنوان شد، سال ۲۰۰۹ نقطه اوج صادرات بیلت ترکیه خواهد بود. راه‌اندازی ظرفیت‌های جدید بیلت عدم توازن چشمگیری را ایجاد خواهد کرد و ظرفیت محصولات نیمه‌نهایی از ۹/۲میلیون تن در سال بیشتر از ظرفیت نورد خواهد شد. اما در طولانی‌مدت صادرات بیلت کاهش خواهد یافت. در سال ۲۰۱۰ ترکیه حدود ۶/۱میلیون تن بیلت مازاد تولید خواهد کرد. در سال ۲۰۱۱ بیلت مازاد وجود نخواهد داشت. در سال ۲۰۱۲ ظرفیت تولید بیلت این کشور حدود یک میلیون تن از ظرفیت نورد فراتر خواهد رفت. با این وجود، باید در نظر داشت که صادرات بیلت چهارگوش ترکیه از تفاوت اسمی بین ظرفیت فولادسازی و نورد پیشی خواهد گرفت.

تمایل تولیدکنندگان محصولات نیمه‌نهایی ترکیه به صادرات بالا خواهد ماند. در سال‌های ۲۰۱۲-۲۰۱۱ انتظار می‌رود رشد نیاز به بیلت وارداتی در امارات ۲/۴-۴میلیون تن باشد. (تحت شرایطی که تمام پروژه‌های اعلام شده محصولات طویل در آن کشور تحقق یابد)