جزئیات نشست ویژه «بورسی‌ها» با « نفتی‌ها»
گروه بورس کالا- منیژه حیاتی- روز سه‌شنبه در تالار بورس کالای ایران، جلسه هم‌اندیشی بورس با صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با هدف بررسی چالش‌ها و موانع رینگ صادراتی بورس کالا برگزار شد. در این روز که قرار بود شرکت نفت جی نخستین عرضه قیر صادراتی را در این رینگ داشته باشد، به دلیل برگزاری این جلسه در تالار معاملاتی بورس کالا و همچنین وجود برخی ابهامات در خصوص نحوه معاملات رینگ صادرات، این شرکت موفق به عرضه نشد و به هفته آینده موکول شد. این نشست که در ابتدا با هدف دریافت پیشنهادهای اعضای اتحادیه فرآورده‌های نفتی، گاز و پتروشیمی و همچنین نمایندگان صندوق توسعه صادرات فرآورده‌های نفتی در خصوص تدوین آیین‌نامه رینگ صادراتی برگزار شده بود با توجه به مطرح شدن برخی چالش‌های موجود در بازار صادراتی قیر، بعد از دقایقی به میدان بحث و چانه‌زنی خریداران و فروشندگان و طرح مشکلات و گلایه‌های آنان تبدیل شد. در کنار این مباحث صادرکنندگان اعم از شرکت‌های حقوقی و افراد حقیقی سوالاتی را در خصوص چگونگی انجام معاملات در بورس کالا، نحوه پرداخت وجه در بورس و تسویه حساب با اتاق پایاپای، فروش اعتباری، روش‌های نرخ‌گذاری براساس FOB یا در کارخانه و چگونگی کنترل قیمت‌ها و نظارت بر بازار فرآورده‌ها مطرح کردند که ناظر تالار به این سوالات پاسخ داد.
در ابتدای این جلسه غلامعباس زنگی آبادی، ناظر تالار پس از بیان تاریخچه مختصری از چگونگی شکل‌گیری بورس‌های کالایی در سال‌های ۸۲ و ۸۳ و سپس ادغام آنها با یکدیگر در سال ۸۶، به راه‌اندازی رینگ پتروشیمی بورس کالا اشاره کرد.
وی ضمن عذرخواهی از اعضای اتحادیه صادرکنندگان نفتی که به گفته وی این جلسه باید زودتر از این برگزار می‌شد، با ارائه یک نسخه از آیین‌نامه رینگ صادراتی، از اعضا خواست تا با بررسی این آیین‌نامه، نظرات خود را جهت تدوین و تطابق بیشتر آن با بازار کالاهای پتروشیمی ارائه دهند.
وی در ادامه اعلام کرد: طبق نظر مدیران بورس کالا، با توجه به حساسیت ویژه بازار صادراتی محصولات پتروشیمی و مشکلات و موانعی که بر سر راه توسعه رینگ صادراتی بورس کالا وجود دارد، یک دوره گذار برای این رینگ تعریف شده تا در این مدت دست‌اندرکاران بازارهای فرآورده‌های نفتی و کارشناسان بورس ضمن ارزیابی مشکلات و موانع این رینگ بتوانند نسبت به رفع این موانع اقدامات لازم را به عمل آورند.
وی در خصوص آیین‌نامه رینگ صادراتی نیز اعلام کرد این آیین‌نامه که در گذشته برای رینگ فلزی تهیه شده بود، پس از ورود فرآورده‌های نفتی به بورس نیازمند اصلاح و بازنگری است که در آینده نزدیک نسخه جدید و اصلاح شده آن تهیه و برای اجرا به تصویب خواهد رسید.
معاملات ریالی و دلاری در بورس
در ادامه این جلسه یکی از صادرکنندگان با اشاره به اقلام و فرآورده‌های نفتی در بورس از جمله اسلاک واکس و اکستراکت گفت: به عقیده ما بورس کالا با آغاز معامله این کالاها معاملات صادراتی خود را آغاز کرده، چرا که در حال حاضر بخش اعظمی از اسلاک واکس اکستراکت صادر می‌شود و فروش حجم وسیعی از این ۲کالا طی هفته‌های گذشته نشان می‌دهد که صادرات از مدت‌ها قبل در بورس کالا آغاز شده است.
وی در ادامه این سوال را مطرح کرد که آیا فاکتور بورس کالا در مبادی قانونی و گمرک قابل قبول است یا خیر که ناظر تالار اعلام کرد؛ بورس چنین فاکتوری برای کالاها صادر نمی‌کند و در حال حاضر هر آنچه ریالی در بورس عرضه می‌شود با عنوان بازار داخلی معامله می‌شود، نه بازار صادراتی.
خسروجردی رییس کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی هم که در این جلسه حضور یافته بود، ضمن اعلام استقبال و حمایت صادر کنندگان قیر از بورس کالا گفت: یکی از مباحثی که از مدت‌ها قبل به عنوان چالش اصلی میان تولید کنندگان و صادرکنندگان قیر مطرح بوده بحث ثبت صادرات است.
به عقیده صادر کنندگان فرآورده‌های نفتی کالایی که با عنوان صادراتی از کشور خارج می‌شود، نباید به اسم تولید کننده در مبادی خروجی ثبت شود، بلکه با توجه به تحمل ریسک صادرات توسط صادرکننده اظهار نامه این کالا که شامل تخفیف مالیاتی می‌شود باید با نام صادرکننده ثبت شود.
در غیر این صورت ما نمی‌توانیم از سیستم بانکی اعتبار گرفته، از تسهیلات بانکی برای انجام معاملات خود استفاده کنیم؛چرا که سیستم بانکی براساس نام صادرکننده اقدام به ارائه تسهیلات می‌کند.
با توجه به اینکه این سوال از سوی اکثر نمایندگان شرکت‌های صادرکننده نیز مطرح شد، فتحی، مدیر بازرگانی خارجی پاسارگاد با بیان این مطلب که این بحث طی ۳ سال گذشته از عمده چالش‌های بازار قیر بوده اعلام کرد روش ثبت اظهارنامه به نام شرکت تولید کننده: به دلیل جلوگیری از قاچاق قیر طی سال‌های اخیربه کار گرفته شده و تا اطلاع ثانوی در بورس نیز به همین روش ادامه خواهد یافت، اما بعد از طی شدن دوره‌ای که بورس از آن به عنوان دوره گذار نام می‌برد و با توجه به شفاف شدن بازار، این سیستم به روش مورد نظر
صادرکنندگان یعنی ثبت اظهارنامه با نام آنها باز خواهد گشت.
اما در مقابل رییس کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی اعلام کرد؛ اگر در مرحله گذار رینگ صادراتی، ما این مساله را قبول کنیم هیچ اطمینانی وجود ندارد که در آینده این روش تغییر کرده و اظهارنامه به ما واگذار شود، بنابراین این مساله باید پیش از ورود قیر به بورس مشخص شود. به گفته وی، در صورت پذیرش این روش، فروش براساس FOB برای شرکت‌های صادرکننده یک مساله تحمیلی می‌شود. با توجه به حساسیت این موضوع و از آنجا که صادرکنندگان از بورس خواستند تا راه‌حلی برای این مساله پیدا کند، بررسی این مساله به آینده موکول شد.
نظارت بورس بر قیمت‌ها
یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این جلسه مطرح کرد که با توجه به اینکه در مرحله گذار رینگ صادراتی با توجه به عدم آمادگی بازار احتمال افزایش شدید قیمت‌ها وجود دارد آیا بورس برنامه‌ای برای رفع این مشکل دارد یا خیر؟
در مقابل ناظر تالار نیز اعلام کرد با توجه به قول مساعد شرکت‌های نفت پاسارگاد و جی، قرار بر این شد تا این شرکت‌ها به تناسب تقاضا در بازار صادراتی نسبت به متعادل کردن عرضه‌های خود در رینگ داخلی و صادراتی اقدام کنند؛ به این صورت که اگر بازار داخلی با کاهش تقاضا مواجه شد، این عرضه را به رینگ صادراتی سوق بدهد تا قیمت‌ها در این رینگ افزایش پیدا نکند.
خریداران ملزم به واریز ۱۰درصد نیستند
در ادامه این جلسه یکی از شرکت‌کنندگان در خصوص نحوه پرداخت پیش‌پرداخت از ناظر تالار سوال کرد که در مقابل وی با اعلام این مطلب که پس از ۳ روز از زمان اعلام درخواست خرید باید وجه کامل واریز شود، اعلام کرد: به‌رغم اینکه در رینگ فلزی قبل از اعلام دستور خرید، مشتری باید ۱۰درصد از مبلغ خرید را به حساب کارگزاری واریز کند، اما قرار بر این شده تا در رینگ صادراتی این ۱۰درصد حذف و مشتریان خارجی و داخلی مجبور به پرداخت آن نباشند.
ناظر تالار همچنین در خصوص سوال یکی از شرکت‌کنندگان که در خصوص امکان خرید اعتباری از بورس سوال کرده بود، گفت: خرید اعتباری در قالب نسیه در بورس منعی ندارد، اما این در صورتی امکان دارد که فروشنده هم نسبت به انجام آن مخالفتی نداشته باشد.
در ادامه با توجه به مطرح شدن مساله نرخ‌گذاری بر اساس FOB و در کارخانه نماینده نفت پاسارگاد اعلام کرد؛ نفت پاسارگاد کالاهای خود را بدون استثنا با نرخ FOB عرضه می‌کند، اما در مقابل نماینده نفت جی نیز اعلام کرد؛ فروش بر اساس نرخ در کارخانه، برنامه‌ای است که این شرکت برای تعیین نرخ پایه پیش‌بینی کرده است. در پایان این جلسه با توجه به مباحث مطرح شده قرار بر این شد تا همزمان با ارائه نظرات تولیدکنندگان در خصوص آیین‌نامه رینگ صادراتی، صادرکنندگان نیز طی روزهای آینده نظرات خود را در این خصوص ارائه دهند. در همین رابطه، خسروجردی رییس کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی به خبرنگار ما گفت: اتحادیه پس از بررسی این آیین‌نامه طی ۵ الی ۶ روز آینده نظرات خود را در مورد آن اعلام خواهد کرد.
وی از بورس کالا به عنوان یک نهاد واسطه میان خریداران و فروشندگان درخواست کرد تا بررسی‌های جدی‌تری را در خصوص رفع چالش‌های موجود در بازار صادراتی قیر و حل اختلاف نظرهای موجود میان طرفین انجام دهد.
ارسال نظر