گروه بورس کالا- مذاکرات سالانه قیمت سنگ آهن بین چین و استرالیا همچنان ادامه دارد و به‌رغم اینکه دولت چین از تاریخ ۱۵ مه تاکتیک‌های جدیدی را اتخاذ کرده؛ ولی به‌نظر می‌رسد که تا به نتیجه رسیدن قطعی مذاکرات، روزهای طولانی در پیش است.

همانطور که آگاهان بازار سنگ آهن می‌دانند سال‌ها است که استرالیایی‌ها خود را سزاوار استفاده از مزیت کرایه حمل پایین‌تر در مقایسه با برزیل می‌دانند، به‌خصوص در سال ۲۰۰۸ که این اختلاف به بالاترین حد خود در تاریخ حمل‌ونقل دریایی رسیده است (‌حدود ۳ برابر کمتر از کرایه برزیل به چین)‌و در حال حاضر این نکته به حدی برای استرالیایی‌ها اهمیت دارد که حتی دولت چین را تهدید به فروش محصولات خود در حالت Spot (تک‌محموله‌ای) کرده‌اند، اگر مذاکرات قیمت تا ۳۰June به نتیجه نرسد. در مقابل این تهدیدات دولت چین رسما‌ طی یک بیانیه از کلیه کارخانه‌ها و بازرگانان خود خواسته که به‌طور اکید محمولات Spot استرالیا به‌ویژه مربوط به معدنRio را بایکوت کنند و حتی در این زمینه شرکت‌های بزرگی چون Bao و wuhan اعلام آمادگی کردند که حاضر به تامین بخشی از مایحتاج کارخانه‌هایی خواهند بود که با این بایکوت با کمبود مواد اولیه مواجه شوند.

بسیاری از تحلیل‌گران این اقدام چین را جهت بایکوت کردن منابع Spot استرالیا خلاف قانون حتی اثرات سوء آن را خیلی بیشتر از مزیات کوتاه‌مدت آن می‌دانند؛ زیرا آنها معتقدند که دولت چین نباید دومین مصرف‌کننده بزرگ سنگ آهن در همسایه خود، یعنی ژاپن را خارج از معادلات در نظر بگیرد.

در سال گذشته ژاپن با وارداتی حدود ۸۳میلیون تن، حدود ۵۹درصد سنگ‌آهن مورد نیاز کارخانه‌های خود را در قالب قرارداد‌های بلندمدت از استرالیا وارد کرد. به‌علت بهره بردن از منابع خوب کشتیرانی قیمت تمام شده سنگ برای ژاپن در مقایسه با دیگر رقبای خود در حداقل ممکن قرار داشت، دولت ژاپن با تکیه بر فاکتورهایی نظیر قراردادهای خوب حمل، ثبات در تامین کالا و بهره‌ بردن از حداقل قیمت خرید در شرایطی قرار دارد که می‌تواند شرایط معادن استرالیایی را که همانا ۸۵درصد افزایش قیمت است، بپذیرد.

و به همین دلیل به محض باطل اعلام شدن قرارداد‌های بلندمدت از سوی استرالیایی‌ها این کارخانه‌های ژاپنی خواهند بود که بیشترین ضرر و افزایش هزینه‌ها را حتی در مقایسه با چین خواهند داشت و به نظر می‌رسد که ژاپنی‌ها به هیچ وجه حاضر به پذیرش این خطر و خرید بار در بازار Spot نخواهند بود و این زنگ خطری برای طرف چینی است؛ اگر بخواهد بیش از این مذاکرات را به درازا بکشد.

یکی دیگر از مشکلاتی که دولت چین با آن دست به گریبان بوده و باعث رکود هر چه بیشتر بازار سنگ آهن شده، این است که در حال حاضر طبق آخرین اخبار رسیده از گمرکات بنادر چین موجودی بنادر به ۲۲/۷۹میلیون تن رسیده که این رقم یکی از بالاترین ظرفیت‌هایی است که بنادر چین تا به‌حال در خود دیده‌اند.

این امر قطعا‌ در ماه‌های آتی، بازار وارداتی سنگ‌آهن را با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد کرد. در حال حاضر در بنادر چین هر کشتی مجبور به توقف ۱۰-۷ روزه تا زمان پهلوگیری و تخلیه است. و منابع رسمی‌ اعلام کرده‌اند حتی برزیل حاضر به عدم ارسال بار از یکی از بزرگ‌ترین بنادر خود جهت بهبود وضعیت ترافیکی سنگین در بنادر چین است.

یکی از مهم‌ترین دلایل ترافیک سنگین در بنادر چین و همچنین وجود انبوهی از دپوهای سنگ‌آهن، نامعلوم بودن وضعیت بازار و ادامه مذاکرات طرفین استرالیا و چین است؛ زیرا در حال حاضر عوامل و متغیرهای جدیدی وارد مذاکرات شده که بسیاری از مفسران حاضر یا حتی قادر به پیش‌گویی آینده نیستند.

در حال حاضر به علت بالا رفتن کرایه حمل و اختلاف فاحش بین کرایه استرالیا و برزیل تا چین باعث شده که کفه ترازو به سمت طرف استرالیایی سنگین تر شده و چین در صدد این است که این اختلاف را به حداقل برساند. در همین راستا و جهت تنظیم بازار حمل ونقل دولت چین در یک اقدام فوری از کلیه کارخانه‌های فولادی خواسته است که هر چه سریع‌تر مایحتاج خود را خریداری کرده و از خریدهای بی‌مورد جدا بپرهیزند و همچنین از آنها خواسته شده که موجودی‌های خود را در حد ۴۵ روز نگه دارند.

عوامل فوق‌الذکر در کنار یک سلسله عوامل دیگر بازار فعلی سنگ آهن را در یک رکود و سردرگمی ‌عجیبی قرار داده است و این فشار بیشتر متوجه شرکت‌هایی است که محمولات خود را در قالب Spot می‌فروشند.

متاسفانه اخیرا اخباری از گمرکات جنوب به گوش می‌رسد که تعداد زیادی از صادرکنندگان سنگ آهن که عمدتا‌ محصولات خود را در تناژهای پایین و به صورت کانتینری به چین ارسال می‌دارند با مشکلاتی از جمله عدم پذیرش کالا از سوی خریداران چینی بعد از تحویل کانتینرها به خط C/Y و یا On board کردن آنها مواجه شده‌اند. که این عدم پذیرش در این مقاطع مشکلات و خسارات جبران ناپذیری را برای این دست از صادرکنندگان به‌وجود آورده است.

همانطور که آگاهان بازار سنگ‌آهن ایران می‌دانند، به‌رغم اینکه ایران یکی از صادر کنندگان مواد معدنی به ویژه سنگ آهن به کشور چین است؛ اما عملا‌ در بازی قدرت جایگاهی نداشته و تناژ صادراتی ایران قابل مقایسه با دیگر غول‌های سنگ آهن دنیا نیست و هم چنین به‌علت عدم وجود یک اتحادیه منسجم و منظم در این امر، صادرکنندگان ایرانی قادر به تحمل تغییرات بازار نیستند.

سال گذشته سال خوبی برای فروشندگان سنگ آهن بود و چینی‌ها هر تناژ با هر عیاری را از بازار ایران با رغبت خریداری می‌کردند؛ ولی امسال که برگ دفتر سنگ آهن به طور دیگری ورق خورده است، بازار برای شرکت‌های ایرانی به‌گونه‌ای دیگر رفتار می‌کند.

توصیه به علت وضعیت نامعلوم بازار و تمایل و رضایت آشکار چین به نگه داشتن این حالت انفعالی، شرکت‌های داخلی دقت نظر بیشتری در خرید و فروش‌های آتی خود داشته باشند.

شرکت سیاحان سپهرآسیا