نگاه
انفال و معدنکاری با بالاترین ارزش
معمولا مهندسی معدن با این جمله شروع می‌شود «عیار حد، عیاری است که بالاترین ارزش را به ذخیره ماده معدنی بدهد» و با این جمله که «حد نهایی بهینه معدن مرزی است که در برگیرنده بالاترین ارزش ذخیره باشد» به اتمام می‌رسد.
دکتر علیرضا یاراحمدی *
معمولا مهندسی معدن با این جمله شروع می‌شود «عیار حد، عیاری است که بالاترین ارزش را به ذخیره ماده معدنی بدهد» و با این جمله که «حد نهایی بهینه معدن مرزی است که در برگیرنده بالاترین ارزش ذخیره باشد» به اتمام می‌رسد. پس استراتژی معادن از نظر علمی رسیدن به مدل فنی است که مدل اقتصادی آن بالاترین ارزش را داراست و طبیعتا اهداف دیگری مثل حداکثر ذخیره، ظرفیت تولید، عیار محصول و حداقل باطله‌برداری، ریسک و جابه‌جایی به عنوان اهداف فرعی معدنکاری در طراحی‌ها مورد توجه قرارگرفته ودر هدف اصلی مستتراست. وقتی نگاه ملی‌ترشود ارزش افزوده به عنوان یک هدف عالی‌تر مطرح می‌شود وآنگاه که از منظر شارع مقدس به موضوع توجه می‌کنیم استراتژی به سمت ارزش دیگری به نام انفال متمایل می‌شود.
انفال یعنی رسیدن به اوج ارزش مادی ومعنوی برای ارزش دیگری به نام مسلمین. پس می‌توان در مجموع چنین جمع‌بندی کرد که سه ارزش علمی، ملی و دینی در کنار معادن قرار گرفته است وبرای هریک از‌این ارزش‌ها بایستی مکانیزم کنترلی کارآ و قوی ایجاد نمود. درخصوص مقوله رسالت علم مهندسی معدن و رسیدن شرایط معادن به شرایط‌ایده‌آل از نظر طراحی، برنامه‌ریزی، تولید وعملیات بهینه معدنی به همراه پژوهش وتوسعه فناوری‌های معدنکاری، دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری و مناطق ویژه فناوری‌های معدنکاری پاسخگو خواهند بود که به نظر می‌رسد تا مرحله پژوهش شرایط مناسبی در کشورمان وجود دارد و توسعه فناوری دغدغه‌ای است که مسوولان نظام و وزارت علوم نیز در این زمینه فعال شده‌اند و مکانیزم‌های موجود چشم‌انداز خوبی را نشان می‌دهد. قانون معادن اصلی‌ترین راهبرد رسیدن به ارزش ملی یعنی همان ارزش افزوده بیشتر است که به نظر با توجه به اصلاحات انجام گرفته در قانون وافزودن کنترل‌های کارآمد ودقیق‌تر براساس مراحل اکتشاف پی جویی، مقدماتی، تفصیلی و تکمیلی و مجوزهای مرحله‌ای استخراج مرتبط و از طرفی اجرای دقیق یکی از بندهای موجود در مجوزهای اعطایی به معادن یعنی استفاده از مواد معدنی در صنایع معدنی داخلی می‌توان به این مهم دست یافت. از طرفی ایجاد قطب‌های معدنکاری نمونه دولتی در کشور جهت کنترل نزدیک دولت و اعطای حمایت‌هایی مثل اکتشاف، طراحی، برنامه ریزی تولید، خدمات معدنکاری، آموزشی، پژوهشی وتوسعه فناوری‌های معدنکاری توسط این قطب‌های مدیریتی معدن توسط دولت در راستای استفاده کامل از مواد معدنی کشور برای رسیدن به ارزش افزوده بالا و جلوگیری از صادرات مواد معدنی خام که امکان مصرف آن در کشور وجود دارد می‌توان امیدوار بود که صنایع معدنی با خصوصی شدن معادن دچار بحران نخواهند شد.
در نهایت ارزش انفال موضوعی است که تاکنون درخصوص آن کمتر سخن گفته شده است دراین خصوص به نظر می‌رسد با توجه به‌اینکه در حکومت اسلامی این موضوع باید زیر نظر مقام معظم رهبری، راهبری شود وعواید آن به صورت مستقیم و غیرمستقیم به جامعه مسلمین برگردد بایستی کنترل‌های لازمه از طریق این حوزه یا بر اساس تفویض اختیاراتی که به دولت می‌شود صورت گیرد. از نظر قانون تنها عایدی که به این نام به خزانه دولت واریز می‌شود حقوق دولتی است که مشخص نیست این حداقل درآمد (حدود یک صدم قیمت فروش مواد معدنی) در ازای مجوزهای دولتی است که به اشخاص حقیقی و حقوقی اعطا می‌شود اخذ می‌شود یا به ازای قیمت ماده معدنی در معدن، درهرصورت به نظر این درآمد آنقدر کم است که باعث شده است تا تمام مناطقی که حتی احتمال وجود ۵ درصد عیار ماده معدنی باشد توسط افراد حقیقی و حقوقی مورد درخواست ثبتی واکتشاف قرار گیرد و هر دو سال یکبار تمدید شود.
درپایان تاکید می‌شود علاوه بر معدنکاری‌های بزرگ که بهتر است مدیریت آنها کاملا دولتی انجام شود تا امکان کنترل دقیق رسیدن به بالاترین ارزش‌ها در آنها به وجود آید، خصوصی‌سازی معادن به عنوان انفال به شکلی صورت گیرد که علاوه بر‌ایجاد یک تولید وتوسعه پایدار منطقه‌ای و ملی بالاترین ارزش را به نفع جامعه مسلمین‌ایجاد کند.
مدیرعامل شرکت سنگ‌آهن مرکزی ایران(بافق)
ارسال نظر