نوسان روزانه در بازار آتی به ۵ ‌درصد و وجه تضمین اولیه به ۲۴میلیون ریال رسید

گروه بورس کالا - سردار خالدی: دادوستدهای سکه در بازار آتی بورس کالای ایران به تاثیر از رشد قیمت‌ها در بازار نقدی ارز و سکه طی یک هفته سپری شده با التهاب شدیدی دنبال شد، این التهاب در حالی صورت گرفت که توقف معاملات به عنوان راهکار بهتر شدن بازار عنوان شده است. پرواز سکه، رسیدن به رقم میلیونی

مبادلات سکه چند روز گذشته برخلاف آنچه همگان باور داشتند رشد شدید قیمتی را تجربه کرد. تداوم افزایش قیمت سکه و از سویی انتشار اخبار ملتهب‌کننده در بازار، سطح قیمت‌ها را بدون هیچ گونه منطق اقتصادی بالا برده است. توقف پیش‌فروش سکه بانک ملی در روز شنبه هفته سپری شده، شایعات و گمانه‌زنی‌ها بابت محدودیت‌های نفتی و تجارت طلا در ایران و از سویی افزایش سطح تقاضاها در بازار دست به دست هم داد تا قیمت سکه در روز شنبه به مرز ۹۳۰ تا ۹۵۰ هزار تومان برسد، این در حالی بود که در روز دوشنبه رشد قیمت‌ها ادامه پیدا کرد و در بازار نقدی هر سکه بهار آزادی به رقم یک میلیون تومان هم رسید. رشد قیمت سکه و افزایش نرخ دلار تا سطح ۲ هزار تومان همه را نسبت به آینده نگران کرده است. البته نوسان قیمت‌ها بعدازظهر تا حدودی کاهش پیدا کرد؛ براساس گفته تحلیلگران، با اقدامات خصمانه اتحادیه اروپا در قبال نفت و فرآورده‌های نفتی، محدودیت‌های ایجاد شده برای صنایع و تجهیزات پتروشیمی‌و از سویی محدودیت‌ها برای تجارت طلا، الماس و سایر فلزات گرانبها نگرانی‌ها بیشتر شده است.

انتشار اطلاعیه برای فروکش کردن

پس از اینکه بسیاری منتظر بودند که از روز شنبه هفته جاری قیمت‌ها به تاثیر از اخبار خوش ارزی و از سویی تصمیمات مسوولان در قبال مصوبه شورای پول و اعتبار افت کند، اما به یکباره با خبر توقف پیش فروش سکه در بانک ملی و از سویی فاکتورهای تاثیرگذار نگران‌کننده خارج از بازار، قیمت سکه از ۷۹۵ هزار تومان به مرز ۹۰۰ هزار تومان رسید. این در حالی بود که بعدازظهر به ۹۳۰ الی ۹۵۰ هزار تومان هم رسید. با رشد قیمت سکه در بازار نقدی، بازار آتی نیز با ۳ درصد نوسان مثبت و از سویی صف‌های طولانی خرید رو به رو شد تا باز هم برای چهارمین بار (طی ۱۰ روز گذشته) مدیریت قراردادهای آتی بورس کالای ایران مجبور به تشکیل بازار جبرانی شود، اما صف‌های خرید و از سویی تعداد قراردادهای مارجین کال (درخواست ترمیم وجه تضمین مشتریان) به قدری بالا بود که بازار جبرانی (برای سررسیدهای اردیبهشت ماه) روز شنبه هم با ابطال به روز دوشنبه موکول شد. در روز دوشنبه باز هم رشد قیمت سکه و دلار در بازار ادامه یافت و نرخ سکه در دادوستدهای صبح از یک میلیون تومان عبور کرد، دلار نیز ۲ هزار تومان را رد کرد تا بعدازظهر به تاثیر از اخبار منتشر شده در رابطه با محدودیت‌های نفتی و طلا از سوی اتحادیه اروپا و از سویی شروع دوباره پیش فروش سکه‌ در سررسیدهای جدید ۶ ماهه به قیمت ۵۹۹ هزار تومان و ۴ ماهه به قیمت ۶۲۷ هزار تومان، بازار اندکی آرام شود و قیمت به مرز ۹۸۰ هزار تومان برسد.

این در حالی بود که بازار آتی در این روز با انتشار اطلاعیه‌ای از ابطال معاملات بازار جبرانی در سررسیدهای اردیبهشت ماه در روز شنبه خبر داد و اعلام کرد که معاملات در این روز از ساعت ۱۴ آغاز می‌شود، اما نوسانات و متضرر شدن بسیاری از مشتریان و در نهایت شرکت‌های کارگزاری کار را به جایی رساند که مدیریت قراردادهای آتی به منظور حفظ حال مشتریان اقدام به تعطیلی بازار در این روز کرد و تعطیلی بازار تا پایان هفته را موکول به تصمیم کمیته آتی کرد. براساس گفته برخی مطلعان، رقم ضرر شرکت‌های کارگزاری به ۵ میلیارد تومان رسیده است.

نوسان ۳ درصدی مهم‌ترین دلیل عقب ماندن بازار آتی از نقدی

سیاوش سلیمانی یکی از مدیران بورس کالایی در خصوص وضعیت اخیر بازار آتی سکه گفت: سقف نوسان ۳ درصدی بازار آتی، مهم‌ترین دلیل عقب ماندن این بازار از بازار نقدی و نابسامانی آن شده است.این کارشناس بازار آتی معتقد است با رشد روزانه قیمت سکه بیش از ۳ درصد در بازار نقدی، آتی از این بازار عقب ماند.

وی درباره ضرر کارگزاران نیز گفت: با توجه به اینکه وجه تضمینی که مشتری در اختیار کارگزار قرار داده، بیش از مبلغ ضرر مشتری است، باقی‌مانده این مبلغ از حساب کارگزار کسر می‌شود و مشتری به کارگزار بدهکار می‌شود.وی درباره اینکه چه گروهی در این بازار سود و چه گروهی ضرر می‌کنند، به بورس ۲۴ گفت: گروهی از خریدارانی که سکه خود را در بازار نقدی فروخته‌اند و در آتی خریداری کرده‌اند، به دلیل فروش سکه خود متضرر می‌شوند و گروهی که بدون خرید سکه از بازار نقدی اقدام به فروش سکه در بازار آتی کرده‌اند نیز ضرر خواهند کرد، اما فروشندگان آتی که سکه از بازار نقد خریداری کرده‌اند با فروش سکه خود در بازار نقدی، ضرر خود را در بازار آتی پوشش می‌دهند.

در این شرایط نمی‌توان به طور قطع اعلام کرد فروشندگان متضررند یا خریداران بازار آتی سود کرده‌اند.وی درباره متضررشدن شرکت‌های کارگزاری گفت: بورس باید به کارگزاران کمک کند تا از مراجع حقوقی اقدام کرده و ضرر و زیان‌های خود را از مشتری‌ها دریافت کنند، زیرا مشتری بیانیه ای را تحت عنوان ریسک مشتری امضا کرده و متعهد می‌شود در صورتی که ضررش بیشتر از ودیعه باشد آن را پرداخت کند.

وی درباره راهکارهایی که مانع از نابسامانی در بازار آتی سکه شود، گفت: اگر سازمان بورس روز پنج‌شنبه هفته گذشته نوسان بازار آتی را باز می‌گذاشت، بازار کمی ‌متعادل می‌شد، هر چند هیچ کس رشد قیمت سکه تا این میزان را ظرف یک هفته پیش‌بینی نمی‌کرد.سلیمانی در پایان افزود: «یادمان نرود نزدیک به دو ماه می‌گذرد که آقای بهمنی رییس بانک مرکزی در نشست صبحانه اتاق تهران معاملات سکه در بازار آتی در مرز ۸۵۰ هزار تومان را بیشتر به نوعی قمار تشبیه کرد (رییس بانک مرکزی هیچ گاه هم در ادامه، در صدد انکار یا تکذیب سخنانشان نیز بر نیامدند) اما امروز می‌بینیم که سکه بازار نقدی بیش از ۹۰۰ هزار تومان معامله می‌شود و بانک کارگشایی هم در عرضه‌های خود، قیمت سکه‌های عرضه شده خود را بیش از ۹۰۰ هزار تومان اعلام می‌کند.»

نبود قوانین دلیل اصلی مشکل ایجاد شده

حامد توسلی مدیر بخش آتی یکی از دیگر شرکت‌های کارگزاری نیز در این رابطه گفت: مشکل ایجاد شده در بازار آتی به دلیل قوانین این بازار است . وقتی قیمت در بازار نقدی در یک روز ۱۰ درصد رشد می‌کند راهکارهایی وجود ندارد، تا نوسان بازار آتی باز گذاشته شود تا به همان میزان بالا برود. در این شرایط، تبعات این نوسان ۳ درصدی قیمت، صف خرید یک هفته‌ای بازار آتی بدون وجود فروشنده است.

این کارشناس بازار آتی با اشاره به اینکه وجه ضمانت مشتری ۱۰ درصد است، گفت: با مارجین کال شدن مشتری، وی وارد بازار جبرانی می‌شود و با توجه به اینکه نوسان این بازار تا ۱۲ درصد هم پیش می‌رود و در نهایت باز می‌شود، مشتری بیش از وجه تضمین قراردادش، پول از دست می‌دهد و حسابش منفی می‌شود که در این شرایط وجهی که باید به حساب خریدار برود، از وجه ضمانت کارگزار کسر می‌شود.

بانک مرکزی از بازار جهت می‌گیرد!

در همین حال، عبدالله پور مدیر آتی یکی دیگر از شرکت‌های بورسی درباره وضعیت اخیر بازار آتی گفت: بانک مرکزی با پیش‌فروش سکه در روند طبیعی بازار دخالت کرد و به طور صوری قیمت سکه را کنترل کرد، ولی اشتباه بعدی توقف پیش‌فروش و افزایش قیمت آن بود.وی معتقد است افزایش قیمت پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی نشان داد این بانک به بازار سکه جهت نمی‌دهد، بلکه از این بازار جهت می‌گیرد. این اتفاق در کنار اینکه بازار ارز نیز کارآ نبوده و کسی امکان خرید و فروش ارز را ندارد، باعث شد تا قیمت سکه با سرعت بیشتری رشد کند.این کارشناس بازار آتی با اشاره به اینکه اگر پنج شنبه هفته گذشته محدودیت نوسان بازار آتی را حذف می‌کردند بازار متعادل شده و حتی می‌توانست به تعادل بازار نقدی نیز کمک کند، گفت: در حال حاضر جز با ایجاد تعادل در بازار نقدی، هیچ اتفاقی در بازار آتی برای آرامش این بازار نخواهد افتاد.دیده ور مدیر یکی از شرکت‌های بورسی شرایط فعلی بازار را خاص و ویژه دانست و گفت: ضرر کارگزاران در این شرایط نشان‌دهنده ضعف قوانین در بازار آتی است. وی خاطرنشان کرد: هیچ کس حدس نمی‌زد چنین شرایطی برای بازار سکه به وجود بیاید. این تحلیلگر، ریسک‌پذیری را بسیار بالا دانست و افزود: این روزها برای بازار آتی و بازیگران آن روزهای سختی است.

بازگشایی بازار آتی از ساعت ۱۴ امروز

گروه بورس کالا- مدیریت قراردادهای آتی طی یک هفته گذشته با انتشار اطلاعیه‌های جداگانه درصدد آرامش بازار برآمد، این در حالی است که تعطیلی بازار در روزهای آینده بستگی به نوسانات بازار نقدی دارد.

براساس اطلاعیه مدیریت قراردادهای آتی بورس کالای ایران، مواد ۳، ۴ و ۷ ضوابط اجرایی بازار جبرانی تغییر کرده است؛ براساس ماده ۳- بازار جبرانی متشکل از ۶ دوره ۱۰ دقیقه‌ای حراج تک قیمتی است. تبصره در این ماده بدین صورت است که کمیته آتی متناسب با شرایط بازار می‌تواند نسبت به افزایش تعداد دوره‌های حراج تک قیمتی تصمیم بگیرد.ماده ۴- دامنه نوسان قیمت در دوره‌های اول تا ششم حراج تک قیمتی به ترتیب با افزایش ۳۰،۲۱،۱۵،۱۲،۹،۶ درصد نسبت به قیمت تسویه روز کاری قبل تعیین می‌شود. تبصره در این ماده نیز بدین ترتیب است که در صورت افزایش تعداد دوره‌های حراج تک قیمتی دامنه نوسان دوره‌های بعدی توسط کمیته آتی تعیین خواهد شد.

ماده ۷- کارگزاران جهت معامله سفارشات موضوع ماده ۶ می‌توانند طی مدت ۱۰ دقیقه‌ای دوره پیش گشایش رقابت کنند. در پایان ۱۰ دقیقه، سامانه معاملاتی عملیات حراج تک قیمتی را انجام خواهد داد.همچنین براساس تازه‌ترین اطلاعیه مدیریت قراردادهای آتی، معاملات قراردادهای آتی سکه طلا در روز چهارشنبه ۵ بهمن‌ماه سال‌جاری راس ساعت ۱۴ طبق روال معمول بازگشایی می‌شود.وجه تضمین اولیه این قراردادها برای روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته جاری (۵ و ۶ بهمن‌ماه) بدون تغییر و برابر با مبلغ ۷ میلیون ریال باقی خواهد ماند.همچنین به اطلاع می‌رساند وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی سکه طلا از روز پنج‌شنبه مورخ ۶ بهمن‌ماه سال‌جاری، برابر ۲۴ میلیون ریال تعیین شده و حد نوسان قیمت روزانه نیز برای روز شنبه ۸ بهمن‌ماه سال‌جاری به میزان ۵ درصد تعیین می‌شود.