خبرگزاری فارس- یک کارشناس ارشد مسائل اقتصادی با بیان اینکه مشکل اصلی نفت خام عدم تنوع در عرضه و تقاضا است، گفت: اگر عرضه کل محصولات نفت و پتروشیمی خاورمیانه و در فضای بورس، با تعامل و مشارکت کلیه کشور منطقه رخ دهد، شاید ایران بتواند بهترین بورس منطقه باشد. شاهین شایان آرانی در خصوص بورس نفت و مسائلی که موجب شد این بورس با شکست روبه‌رو شود، اظهار کرد: وقتی کلمه بورس را استفاده می‌کنیم یعنی یک بازار رسمی، کنترل‌شده، قانونمند و نظارت شده که در کنار آن تنوع عرضه و تقاضای با حجم و عمق بالای معاملات وجود داشته باشد. وی افزود: اگر همه این مسائل در کنار یکدیگر باشد کشف قیمت برای آن کالا یا اوراق به صورت شفاف بوده و عدالت در معامله رعایت می‌شود. مشکل بورس نفت این است که بر اساس تعریفی که ارائه شد در این بورس تنوع عرضه وجود ندارد. این کارشناس ارشد اقتصادی با اشاره به اینکه در خصوص نفت، تنها شرکت ملی نفت ایران که وابسته به دولت است اقدام به عرضه نفت و مشتقات نفتی می‌کند، بنابراین با این وضعیت کشف قیمتی رخ نخواهد داد. شایان آرانی خاطرنشان کرد:‌ با توجه به اینکه تنها شرکت ملی نفت ایران اقدام به عرضه می‌کند، قیمت‌گذاری کاملا انحصاری خواهد بود و می‌توانند خود قیمت را تعیین کنند. بر این اساس نمی‌توان گفت بورس نفت بلکه تالاری است برای معاملات نفت و فرآورده‌‌های نفتی و پتروشیمی که شرکت ملی نفت ایران و وزارت نفت مسوول عرضه آن است. این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه وقتی نفت سایر کشور‌های دیگر نیز عرضه شود، فضای معاملات بهتر و رقابت بیشتری به وجود می‌آید، گفت: اگر در ایران ۱۰ شرکت نفتی وجود داشت، بورس نفت معنا پیدا می‌کرد؛ ولی در حال حاضر تنها شرکت ملی نفت ایران عرضه‌کننده است؛ زیرا وقتی عرضه متنوع نباشد قیمت شفاف نخواهد بود. وی با بیان اینکه تنوع در عرضه و تقاضا باعث متعادل بودن قیمت‌ها می‌شود، ادامه داد: مشکل اساسی در خصوص عرضه نفت، داشتن یک عرضه‌کننده است و به همین دلیل با مشکل روبه‌رو می‌شود. شایان آرانی در پاسخ به این سوال که آیا با عرضه نفت در بورس انرژی مشکلات حل می‌شود، گفت: در بورس انرژی نیز باید سایر کشور‌ها را وارد این بورس کنیم و حتی مدت‌ها پیش روسیه و قزاقستان برای عرضه محصولات خود به بورس ما اعلام آمادگی کردند در آن شرایط فضا بورسی می‌شود. این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در خصوص بورس نفت سایر کشور‌ها بیان کرد: در دنیا در بورس‌های لندن، آمریکا و ژاپن نفت خرید و فروش می‌شود و با توجه به اینکه بورس آمریکا و لندن مهم‌ترین آنها هستند، سعی می‌کنند به قول معروف چوب لای چرخ بگذارند تا بورس نفت ایران رونق نیابد. وی افزود: اگر فضایی ایجاد کنیم برای منطقه خاورمیانه که کل محصولات نفت و پتروشیمی در این منطقه و در فضای بورس، با تعامل و مشارکت کلیه کشور منطقه معامله شود، شاید ایران بتواند بهترین بورس منطقه شود. شایان آرانی تصریح کرد: از قبل نیز این پیش‌بینی می‌شد که بورس نفت موفق نخواهد شد؛ زیرا ساختار طراحی شده آن مشکل داشت. همچنین اگر نفت به بورس انرژی منتقل شود و همچنان عرضه یک طرفه باشد، باز در این بورس نیز با مشکل روبه‌رو می‌شود.