سید محمود سلیمانی
آرش پژومند
پس از گذشت بیش از یک هفته از اعلام بانک مرکزی و حراج هر روزه سکه در بانک کارگشایی، نه تنها حباب سکه از بین نرفته است بلکه با وجود نزول بهای جهانی طلا و افت قیمت دلار در بازار آزاد، قیمت سکه همچنان در سطح بالایی قرار گرفته است که حکایت از بزرگتر شدن این حباب دارد.

این مقاله اما به پدیده نادر دیگری در جداشدن قیمت‌ها از ارزش واقعی می‌پردازد؛ واقعیتی که بدون هیچ‌گونه فرمول ریاضی پیچیده‌ای درستی آن را درک نمی‌کنیم. نمودار شماره ۱
همه به طور طبیعی انتظار داریم قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی کمتر از قیمت دو قطعه نیم سکه بهار آزادی و کمتر از قیمت چهار قطعه سکه ربع بهار آزادی باشد، چرا که با وجود طلای یکسان، برای مثال برای چهار قطعه سکه ربع بهار آزادی چهار بار حق ضرب در محاسبه قیمت منظور می‌شود. برای بررسی درستی این واقعیت، نرخ اعلامی ‌بانک مرکزی از بدو عرضه سکه در بانک ملی تا به حال را استخراج کردیم تا هیچ گونه شک و شبهه‌ای مبنی بر نوسانات روزانه قیمت طلا یا سازوکار بازار آزاد وجود نداشته باشد. نمودار 1 ما به‌التفاوت قیمت چهار قطعه سکه ربع بهار با قیمت سکه تمام بهار و نمودار 2 مابه‌التفاوت قیمت دو قطعه سکه نیم بهار با قیمت سکه تمام بهار آزادی را نشان می‌دهد. لازم به تاکید مجدد است که میزان طلای موجود در 4ربع، 2 نیم و یک سکه تمام، یکسان است.
مشخص نیست بانک مرکزی با چه فرمولی به محاسبه قیمت‌ها می‌پردازد که در روز چهارشنبه ۳۰ شهریور قیمت پایه هر سکه تمام بهار آزادی ۳۴۰۰۰ تومان بیشتر از مجموع قیمت دو قطعه سکه نیم بهار آزادی تعیین شده است، در حالی که همان طور که در نمودار مشخص است این قیمت‌ها همواره با یکدیگر برابر بوده‌اند. نمودار شماره ۲
حق انحصاری سکه از این رو در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته که از این مونوپول در راستای تنظیم بازار و واقعی کردن قیمت‌ها استفاده کند.
حال سوال این است که این حباب چه زمانی و چگونه از بین خواهد رفت، از اینرو تا آن زمان به افرادی که قصد تبدیل پس‌اندازهای شخصی خود به سکه طلا را دارند توصیه می‌کنیم از بین ۳ انتخاب موجود، سکه‌ای را خریداری کنند که قیمت آن به ارزش طلای موجود در آن نزدیک‌تر است. سایر افراد نیز می‌توانند از تبدیل سکه‌های تمام بهار آزادی به سکه‌های نیم و ربع از ضرر احتمالی در درازمدت جلوگیری به عمل آورند.