آزاده حسینی

منیژه حیاتی

پس از آنکه از چند هفته قبل تولیدکنندگان فولاد با حذف کنترل قیمت‌ها در بورس و بازار‌، دوباره به آینده و منطقی شدن قیمت‌ها امیدوار شده بودند‌، تنها دغدغه خود را تامین شمش و افزایش قیمت آن و همچنین حل مشکلات بدهی‌های بانکی می‌دانستند؛ اما با کاهش قریب الوقوع سود بازرگانی میلگرد از ۱۱ به ۶ درصد توسط کمیسیون ماده یک‌، به شدت غافلگیر شدند. در نتیجه در حالی که هنوز هم خبری از تسهیلات واردات شمش که قرار بود از سوی بانک مرکزی اختصاص داده شود، نبود و با توجه به شایعه افزایش دوباره قیمت ارز‌، تامین شمش به یکی از مشکلات اصلی فولادسازان تبدیل شده بود‌، این تصمیم گرفته شد.

خبر مربوط به این تصمیم تا حدی برای تولیدکنندگان خارجی مهم بود که گفته می‌شود طی چند روز اخیر برخی از سایت‌ها و مجلات اینترنتی خارجی از جمله متال بولتن این خبر را در صدر اخبار خود قرار دادند و برخی از تولیدکننده‌ها از جمله واحدهای تولیدی در ترکیه از راه‌اندازی مجدد واحدهای تولیدی خود که به دلیل رکود متوقف بوده خبر داده‌اند تا با استفاده از این موقعیت موفق به فروش کالاهای خود در بازار ایران شوند.گفته می‌شود هدف از این اقدام احتمال افزایش قیمت دلار در آینده و حذف ارز دولتی برای واردات است که باعث شد تا این تصمیم گرفته شود تا در صورت افزایش نرخ نهایی واردات میلگرد قیمت آن بیش از حد رشد نکند. از این‌رو با توجه به اقدامی‌ که تولیدکننده‌های ترکیه انجام داده‌اند، بعید به نظر می‌رسد در سطح قیمت میلگردهای وارداتی تغییری ایجاد شود.

از این‌رو برخی از اعضای انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور طی جلسه‌ای اضطراری با خبرنگاران که دیروز برگزار شد نگرانی و اعتراض خود را به طور رسمی‌در خصوص این اقدام اعلام کرده و درخواست کردند تا دولت برنامه‌ای بلند مدت و مشخص را برای بازار و تولید فولاد تعیین کند تا شرایط برای فولادسازان برای بقا فراهم شود.

نکته مهم این بود که به گفته فولادسازان آنچه عامل این گردهمایی بود نه نگرانی از عدم تداوم سودشان بلکه تلاش آنها برای بقا بود؛ چرا که طبق اظهارات دیروز نایب رییس انجمن، تعداد قابل توجهی از واحدهای فولادی از جمله فولاد شاهرود به دلیل مشکلات متعدد در حال تعطیلی هستند.

تصمیمات یک شبه فولادی‌ها را غافلگیر کرد

حمید رضا طاهری زاده، نایب رییس انجمن تولید کنندگان فولاد ایران بهانه برگزاری این نشست را تصمیم ناگهانی دولت در حذف ۵ درصد از تعرفه واردات میلگرد دانست و عنوان کرد: ما به عنوان تولیدکننده فولاد از این تصمیم دولت غافلگیر شدیم و تصمیمات ناگهانی دولت در خصوص ارز و تعرفه باعث شده تا ما توان تصمیم‌گیری برای واحد تولیدی را نداشته باشیم. وی ادامه داد: نگرانی ما تنها تعرفه یا اعطای تسهیلات برای واردات شمش نیست، بلکه دغدغه ما نداشتن برنامه مدون و هماهنگ نبودن دولت با تولیدکنندگان است؛ در حالی که در مالیات بر ارزش افزوده بر اساس برنامه‌ای که به تولیدکنندگان ارائه شد سالانه مقرر شد تا یک درصد بر مالیات افزوده شود و ما نیز در برنامه سالانه آن را گنجاندیم و مشکلی با آن نداریم، اما در سایر مسائل از جمله نرخ ارز و تعرفه تصمیمات یک شبه تولید‌کنندگان را با مشکل مواجه می‌کند.

طاهری‌زاده تصریح کرد: بعد از هدفمندی یارانه‌ها از فولادسازان خواستند تا با دولت همکاری کرده و قیمت‌ها را تعدیل کنند و در کنار آن برای حمایت از صنایع مقرر شد تا بسته‌های حمایتی از سوی دولت به آنها تعلق بگیرد، تسهیلاتی برای ریفاینانس به آنها اعطا شود یا سهمیه شمش در اختیار فولادسازانی که در بورس عرضه می‌کنند قرار گیرد، اما طی این مدت نه تنها حمایت نشدیم، بلکه با حذف تعرفه واردات میلگرد تا ۶ درصد با مشکلات جدیدی مواجه می‌شویم.

وی تصریح کرد: از ابتدای خردادماه همزمان با رشد قیمت‌های جهانی در بازار داخل نیز قیمت شمش افزایش یافت و تاجایی رسید که نرخ شمش به ۹۰۰ تومان رسید اما فولادسازان با قیمت‌های تعاملی در بورس می‌فروشند که آن وضعیت نیز به ضرر آنها تمام می‌شد و به همین دلیل انتظار حمایت از دولت داشتیم اما یک دفعه تعرفه میلگرد تا ۶ درصد حذف شد و مشخص نیست سرنوشت فولادسازان از این پس چه خواهد شد.

وی تاکید کرد: ما در راستای اشتغالزایی و بهبود کیفیت و کمیت صنعت فولاد به این عرصه وارد شدیم، اما نه تنها حمایت نشدیم، بلکه با این وضع مجبور به کاهش تعداد کارگران هم هستیم که بر تعداد بیکاران افزوده خواهد شد.

طاهری زاده تصریح کرد: اگر در قیمت‌ها و بازار دخالت نشود ما توان صادرات را نیز داریم‌، تعرفه‌های فولاد حدود ۱۰ سال است که ثابت بوده و بازار تشنه شمش و مواد اولیه است، اما با این اقدام نه نیاز بازار مرتفع شد و نه مشکل نوردکاران حل شد.وی تاکید کرد:ما این توان را داریم تا اگر قیمت‌ها آزاد باشد و بر اساس نرخ‌های جهانی تعیین شود از پس هزینه‌های تولید برآییم، البته در صورتی که نرخ بهره بانکی هم با نرخ‌های جهانی تعیین شود.

سومین واردکننده فولاد دنیا هستیم

محمد احرامیان، مدیر عامل فولاد یزد در ادامه فولاد سازان را زیر فشار نرخ‌های بهره بانکی دانست و عنوان کرد: در حال حاضر بیشتر فولادسازان بهره‌های بانکی تا ۲۰ درصد را متحمل شده‌اند که با وضع موجود و تاخیر در پرداخت‌ها جریمه نیز به آن تعلق می‌گیرد و اکثر نوردکاران قادر به پرداخت آن نیستند و از دولت درخواست داریم که اگر قدمی‌برای مصرف‌کننده برداشته و نرخ تعرفه واردات را کاهش داده در حمایت از نورد کاران نیز اقدامی‌انجام دهد.

وی که از تولید‌کنندگان فعال بورس کالا است، گفت: واحد تولیدی ما به طور مستمر در بورس کالا محصول عرضه می‌کند، اما تنها ماهانه یک‌هزار تن شمش به ما تعلق می‌گیرد در حالی که در ماه میزان مصرف ما ۴۰ هزار تن است.

وی افزود: در حال حاضر سومین واردکننده بزرگ فولاد دنیا هستیم که با ادامه این روند به اولین تبدیل خواهیم شد.

خرید شمش ۸۵۰ تومانی و فروش میلگرد۸۱۲ تومانی در بورس

حسن مصیب‌زاده، مدیر عامل فولاد البرز تاکستان نیز از به خطر افتادن حاشیه سود تولیدکنندگان و ضرر و زیان آنها گفت و خواستار رسیدگی سریع دولت در این زمینه شد.

وی تاکید کرد: در حالی که در بورس ۸۱۲ تومان می‌فروشیم شمش را با قیمت ۸۴۰ تومان می‌خریم ما از دولت درخواست داشتیم تا با رسیدگی به وضعیت نورد کاران، تسهیلاتی را که وعده داده بود اعطا کند نه اینکه مجددا راه را برای ما سخت‌تر سازد. وی ادامه داد: در حال حاضر فضا برای تولید سخت‌تر شده به طوری که بانک‌ها در ارائه تسهیلات سخت می‌گیرند و در صورت ارائه تسهیلات نرخ بازپرداخت آن بالا است و در کنار آن هزینه‌های انرژی ما حدودا ۴ برابر شده در حالی که بعد از هدفمندی یارانه‌ها نرخ‌ها تعدیل شده، اما در مقابل به دلیل نیاز بازار به شمش و رشد قیمت‌های جهانی نرخ شمش وارداتی و در نهایت هزینه‌های تمام شده محصول بالا رفته از این رو نه تنها سود نمی‌کنیم، بلکه هم اکنون با ضرر هم محصول می‌فروشیم که با حذف تعرفه به ۶درصد اوضاع بدتر هم خواهد شد.

نیازی به واردات مقاطع نداریم

بهروز قناتی مدیر عامل فولاد سیادن نیز در این خصوص گفت: من با سرمایه‌گذاری ۸۰ میلیارد تومانی واحد تولیدی را با هزینه خود راه‌اندازی کرده و برای ۵۲۰ نفر اشتغال ایجاد کرده‌ام با توجه به نیاز کشور به تولید فولاد به نظر می‌رسد، دولت باید برای ادامه راه ما را یاری کند که متاسفانه آن طور که باید کاری نکرده است. وی ادامه داد: این تصمیم نه تنها به نفع مصرف‌کننده، بلکه به سود تولید‌کنندگان خارجی همجوار ما است؛ چرا که با اعلام این خبر قیمت‌های پیشنهادی آنها نیز بالا رفته است.

وی تاکید کرد: در صورتی که دولت از تولیدکنندگان داخلی حمایت کند با توجه به ظرفیت‌سازی‌هایی که اخیرا صورت گرفته نه تنها احتیاجی به واردات مقاطع نداریم، بلکه می‌توانیم صادر کننده هم باشیم.

قادر به تامین شمش نیستیم

محمد رضا تحریری مدیر عامل نورد فولاد گیلان نیز در ادامه ضمن محترم دانستن تصمیم دولت در راستای حمایت از مصرف‌کننده گفت: این تصمیم دولت که در راستای حمایت از مصرف‌کننده است قابل احترام است، اما‌ ای‌کاش به حقوق تولیدکنندگان نیز احترام ‌گذاشته می‌شد و تمهیداتی نیز برای نوردکاران در نظر گرفته می‌شد.

وی ادامه داد: اینکه بخش خصوصی به دلیل سودجویی حاضر به فروش محصول به قیمت مناسب نیست صحیح نیست، بلکه ما تولیدکنندگان بخش خصوصی در کنار تولیدکنندگان دولتی توان رقابت نداریم و نمی‌توانیم گران فروشی کنیم.

وی افزود: این اقدام دولت نه در راستای حقوق مصرف‌کننده بلکه دادن امتیاز به تولید‌کننده خارجی است، زیرا زمانی که این موضوع را متوجه شوند قیمت‌های پیشنهادی خود را بالا می‌برند. وی ادامه داد: با توجه به مشکلاتی که در زمینه واردات داریم در حال حاضر مشکل فولادی‌ها قیمت شمش نیست، بلکه تامین آن به هر قیمتی است، زیرا یک تولیدکننده نمی‌تواند مانند یک تاجر از ادامه کار بطور موقت صرف‌نظر کند، اما ادامه روند فعلی به زیان صنعت فولاد خواهد بود.

تحریری گفت: مبنای قیمت‌های بورس، قیمت شمش دولتی فولاد خوزستان است که جوابگوی نیاز داخلی نیست؛ در حالی که تولید این شرکت ۳ میلیون تن در سال است و میزان واردات شمش به کشور در سال ۸۹ معادل ۵ میلیون تن بود که حاکی از میزان نیاز بازار به مواد اولیه است.

فولادسازان دنبال سود نیستند

محمد رضا رحیمی‌زاده مدیر عامل فرآیند فولاد پایدار نیز در ادامه با اشاره به تولید با ۴۰ درصد ظرفیت واحد‌های بخش خصوصی گفت: ما به دنبال سود نیستیم، بلکه به دنبال حفظ تولید هستیم. وی ادامه داد: در راستای اجرای هدفمندی یارانه‌ها با دولت همکاری لازم را انجام دادیم، طی این مدت قیمت‌ها را تعدیل کردیم، اما الان اصل کار ما به خطر افتاده و مشکل سود نیست، الان حدود ۱۷ میلیون تن ظرفیت نوردی ایجاد شده که عملا ۴۰ درصد ظرفیت تنها کار می‌کند و دلیل ظرفیت‌های خالی هم نبودن مواد اولیه و تسهیلات بانکی است. وی افزود: با اعلام این خبر که تعرفه واردات میلگرد به ۶ درصد کاهش پیدا کرده نوردکاران ترکیه قیمت پیشنهادی میلگرد به ایران را حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش دادند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر درخواست ما برای برگرداندن نرخ تعرفه به حالت گذشته درخواست فولادسازان نیست بلکه درخواست ملی است و هنوز نیمی ‌از سال باقی مانده و می‌شود مشکلات را جبران کرد.

تصمیمی‌برای واردات تنها یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن!

رسول خلیفه سلطان دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز گزارشی از میزان واردات و تولید محصولات فولادی ارائه کرد و گفت: میزان تولید میلگرد از سوی بخش خصوصی معادل ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن در سال ۱۳۸۹ بود که در حال حاضر نیز با ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کند و ۵۰ درصد ظرفیت‌های خالی است در صورتی که میزان واردات سال ۱۳۸۹ میلگرد معادل یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن بوده، بنابراین حذف تعرفه واردات میلگرد به ۶ درصد نمی‌تواند تاثیر زیادی بر بازار بگذارد کما اینکه تاکنون نیز نه تنها منجر به کاهش قیمت نشده بلکه باعث افزایش نرخ نیز شده است.وی ادامه داد: بنا براین یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن پدیده‌ای نبوده که دولت اقدام به حذف ۵ درصدی تعرفه در راستای افزایش میزان واردات میلگرد کند، در حالی که طی همین مدت حدود ۵ میلیون تن شمش وارد کشور شده است و در سال جاری نیز با کاهش میزان شمش در پی نرخ‌های دستوری محصول نهایی قیمت‌های شمش وارداتی به شدت با رشد همراه بوده و از این رو تفاوت قیمت شمش و میلگرد معکوس شده است.

واردات شمش دیگر به صرفه نیست

در ادامه این جلسه بهادر احرامیان از فولاد یزد نیز با تاکید بر اینکه تعرفه ابزاری است برای به سود رسیدن صنایع افزود : در تمام دنیا با توجه به شرایط صنعت، تعرفه تعیین می‌شود تا مجموعه‌های تولیدی طی یک دوره زمانی به بالندگی برسند و پس از این دوران تعرفه برداشته می‌شود اما در ایران از طرفی تعرفه‌ها را تعیین کردند و از طرفی دیگر قیمت‌ها را دستوری پایین نگه داشتند که این دو اقدام کاملا متفاوت و برعکس یکدیگر بود.وی با اشاره به حذف تعرفه میلگرد گفت : متاسفانه اقدامات یک شبه همه معادلات رابرای فولادسازان از بین می‌برد به طوری که نه تنها واحدهای تولیدی که بدهی‌های سنگین دارند لطمه می‌خورند، بلکه حتی با این تصمیم واردات شمش نیز برای تجار صرفه نخواهد داشت از این‌رو نباید تصمیم‌هایی را گرفت که همه فعالان از بازار حذف شوند.

دولت جایزه برای واردات مواد اولیه تعیین کند

جهاندار شکری از جهان فولاد غرب نیز با اشاره به اینکه تولیدکننده نباید دغدغه بازرگانی داشته باشد، افزود: تولیدکننده‌ها باید بیش از آنکه به فکر مسائل بازرگانی باشند به دنبال رشد تولید و طرح‌های توسعه باشند، اما در ایران بیش از هر چیز ما نگران آینده و نبود برنامه‌های مشخص برای بازار هستیم.وی با تاکید بر اینکه باید واردات مواد اولیه افزایش یابد، گفت: دولت می‌تواند برای تشویق واردات مواداولیه برای آن جایزه در نظر بگیرد و در این صورت تولیدکننده‌ها می‌توانند با تولید بیشتر بازار را اشباع کنند که در نهایت تمامی ‌مشکلات و دغدغه‌ها به خودی خود حل می‌شود.