خودرو دومین بازار بزرگ فولادسازان

پدرام ایزدی*

از آنجا که صنعت فولاد یکی از صنایع مرتبط با خودروسازی است و با بحران مالی در صنعت خودروسازی صنایع مرتبط نیز متاثر می‌شوند به بررسی صنعت خودرو سازی در اروپا و ایالات متحده آمریکا و دورنمای این بخش از بازار در این دو منطقه و بررسی چشم‌انداز متعاقب آن در بازار فولاد می‌پردازیم. در اقتصادهای بالغ و توسعه یافته از جمله اروپا و آمریکای شمالی، بخش تولید خودرو دومین بازار بزرگ وابسته به فولاد بعد از بازار ساخت‌و‌ساز محسوب می‌شود، که از این رو سلامت روح و چشم‌انداز پیش روی این بخش از موارد برجسته‌ای است که هم برای کارخانه‌های تولیدکننده محصولات طویل و هم کارخانه‌های محصولات تخت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خبر خوش اینجا است که تولید خودرو در سطح جهان در سلامت کامل با نرخ رشد رو به بالایی، حدود سالانه ۱۵ درصد، همراه بوده است. اما خبر نه چندان خوش اینکه در میان مدت تا بلند مدت این میزان رشد در اروپا و آمریکای شمالی به چشم نخواهد خورد.

موسسه آهن و فولاد آمریکا، اخیرا میزان تولید خودروی سبک در آمریکای شمالی برای سال ۲۰۱۱ را بیش از ۱۳ میلیون دستگاه پیش‌بینی می‌کند و اعلام کرد که با افزایش یکنواخت این میزان تولید، در سال ۲۰۱۴ به سطحی برابر با سطوح سال ۲۰۰۷ دست خواهیم یافت.

عوامل بازدارنده رشد

قید اصلی در مسیر رشد خودروسازان در اروپا و ایالات متحده، ابهام در چشم انداز اقتصادی این دو منطقه است. در اوضاع اقتصادی کنونی خریداران بسیار هوشیار هستند. به تعویق انداختن تصمیم یک خودروی جدید کار بسیار ساده‌ای است.

اما عرضه‌کنندگان فولاد خودرو همچنان با عامل بنیادین دیگری مواجه هستند. اروپا اساسا در جرگه یک بازار اشباع شده است که در آن تقریبا هیچ پتانسیلی برای رشد مشاهده نمی‌شود. بازاری که در حال حاضر با توسعه جمعیتی منفی، کاهش قدرت خرید و افزایش گرایش به فضای سبز روبه‌رو است و با در نظر گرفتن همه این جوانب در آینده شاهد تغییر ساختاری در بخش تقاضای خودرو خواهیم بود. البته دیدگاه‌های دیگری هم وجود دارد. کریستوف استورمر، مدیر تحقیقات‌ای اچ اس اتوموتیو بر این عقیده است که در بازارهای توسعه یافته افراد تمایل چندانی به خرید خودروهای جدید ندارند؛ در حالی که در بازارهای نوظهور جمعیت روز به روز رشد می‌کند و به تبع سطح تقاضا رو به افزایش خواهد بود. تاثیر منطقی این رویداد گریبانگیر خودروسازان و عرضه کنندگان قطعات خودرو خواهد بود که کالای خود را روانه بازارهای جدید می‌کنند و فولادسازان هم برای حفظ موقعیت فروش خود مجبور خواهند بود تا با این دو قشر همگام شوند.

از این رو، شرکت‌های خودروسازی مستقر در اروپا که معمولا کالای موردنیاز خود را از فولادسازان اروپایی تامین می‌کنند بسیار مشتاق هستند تا فولاد تولیدی خود را به بازارهای آسیا و آمریکای لاتین بفرستند. با این وجود، اگرچه فرصت‌های زیادی وجود دارد اما باید خطرهای زیادی را در این راه به جان خرید. ورود به یک بازار نوپا همیشه کار چندان آسان و ساده‌ای نیست و در بعضی موارد بازگشت سرمایه از شرکت‌های مشارکت انتفاعی مستقر در خارج از کشور کار بسیار دشوار و وقت گیری خواهد بود.

جدای از اینکه قیمت‌های متغیر فولاد عامل ناخواسته‌ای است که باعث تغییر روند در تنظیم قراردادهای مربوط به تامین خودرو از سوی خودروسازان می‌شود، عامل دیگری که صنعت خودرو با آن دست و پنجه نرم می‌کند، موانع محیطی است که هر از چند گاهی در این صنعت جولان می‌دهد، و معمولا برنسبت میزان تن فولاد مصرفی بر وسیله نقلیه(tpv) تاثیر می‌گذارد. برای درک این مطلب ارائه یک مثال عینی خالی از لطف نیست؛ مثلا شرکت‌های خودروسازی در ایالات متحده چندی پیش شاهد اعمال بسته دوم از مجموعه قوانین مایل بر گالن(mpg) از سوی موسسه حفاظت از محیط زیست بودند که تا سال ۲۰۱۶ شرایط استاندارد برای یک سفر خودرویی متوسط، میزان مصرف سوخت یک گالن به ازای هر ۳۵ مایل مسافت (یا به دیگر کلام مصرف سوخت ۸ لیتر به ازای یکصد کیلومتر مسافت) در نظر گرفته شد. در اروپا، اگرچه در کوتاه مدت توانستند با اعمال فشار صنایع را با محیط زیست مطابق سازند، اما در آینده دور هدف بر این است که میزان استفاده از خودروهای بنزینی و گازی را تا سال ۲۰۳۰ به نصف برسانند و به طور کامل تا سال ۲۰۵۰ نسل این خودروها را از روی این کره خاکی محو کنند.

چشم‌انداز در ارتباط با پیش‌بینی‌هایی که برای سال آینده انجام گرفته است، موسسه اچ‌ای اس گلوبال اینسایت HIS Global Insight همچنین موسسه بیزینس مونیتور بر این باور است تا سال ۲۰۱۵ روند فروش کلی اروپا تقریبا ایستا و راکد خواهد بود.

در آخر با توجه به اشباع ذاتی بازار تقاضای خودرو در بازارهای اروپای غربی که حدود ۷۲ درصد از کل فروش خودروی اروپا در این بازارها انجام می‌گیرد، روزنه کوچکی برای رشد دو رقمی ‌فروش در این منطقه در این مدت زمان یعنی تا سال ۲۰۱۵ مشاهده می‌شود. در واقع پیش‌بینی می‌شود بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ میزان رشد فروش خودروی مسافربری به طور میانگین و به صورت سالانه بیش از ۴ درصد باشد و این بازاری است که می‌توان آن را با افزایش و توسعه واحدهای نورد ورق بیش از پیش رقابتی‌تر ساخت.

*تحلیلگر بازار فولاد در MESD