گروه بورس کالا - سردار خالدی: هفته‌های گذشته در بورس کالا در حاشیه دادوستدها و روند معاملات بازار، اخباری مبنی بر تخلفات در بازار شنیده شد. ماجرا از این قرار بود که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار برخی از معامله‌گرانی که دارای گواهینامه معاملاتی بازار نبودند یا به نوعی در روند منطقی بازار اختلالاتی به وجود آوردند با توبیخ و جریمه مواجه شدند، موضوعی که در گفت‌و‌گو با برخی از کارگزاران با حالت نارضایتی و گلایه عنوان شد. براساس رای‌های صادرشده از سوی بخش رسیدگی به تخلفات این سازمان، افرادی که دارای گواهینامه معاملاتی نباشند یا در روند و سمت و سو دهی به حرکت بازارها اخلال ایجاد کنند، شامل محرومیت‌هایی خواهند شد که به تناسب عمل غیرقانونی انجام شده با تذکر و توبیخ تا تعلیق گواهینامه روبه‌رو می‌شوند. در همین راستا برای اطلاع از جزئیات رای‌های صادره و چگونگی سازوکارهای رسیدگی به تخلفات در سازمان بورس و اوراق بهادار که به تازگی شدت گرفته با سید علی حسینی معاون سازمان بورس و اوراق بهادار و پرویز شیری زاده مدیر پیگیری تخلفات این سازمان گفت‌و‌گویی را انجام داده‌ایم که مشروح آن در پی می‌آید:

سیدعلی حسینی معاون سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه سازمان درباره گواهینامه معاملاتی افراد حاضر در شرکت‌های کارگزاری که در پشت سیستم‌های معاملات مشغول به کار هستند، در کمیته انضباطی این سازمان پرونده تشکیل داده، اظهار کرد: گواهینامه تعدادی از افراد در کمیته تایید شده و رسیدگی به پرونده سایر افرادی که دارای مدرک نیستند در دستور کار سازمان قرار دارد.

حسینی درباره اینکه بعضی از افراد با مطرح کردن اشکال در سامانه معاملاتی سیستم‌ها، نسبت به رای صادر شده اعتراض خواهند داشت، گفت: اینکه افراد دارای گواهینامه لازم برای معاملات نباشند و اینکه سیستم دارای نقص نرم‌افزاری باشد دو موضوع جداگانه است که بهتر است کارگزاران به این دو مقوله توجه داشته باشند.

اما درباره تخلفات سازمان بورس پرویز شیری‌زاده که مدیر پیگیری تخلفات است صحبت‌های تازه و شنیدنی در جهت روشن شدن مساله تخلفات کارگزاران دارد، شیری‌زاده در ابتدا با اشاره به اینکه رسیدگی به بعضی از پرونده‌ها انجام و رای آنها صادر شده و نتیجه برخی از پرونده‌های دیگر نیز با جلسات برگزار شده به زودی مشخص می‌شود، افزود: بیشترین پرونده رسیدگی به معامله‌گران بورس کالا در خصوص نداشتن گواهینامه متناسب برای داشتن معامله در بازار است، البته پرونده مربوط به تکرار اشتباهات و خطا در نرم‌افزار و سامانه سیستم معاملات برای برخی از افراد رسیدگی و حکم آن نیز صادر شده است.

این در شرایطی است که برخی از معامله‌گران با بیان اینکه مشکلات مربوط در بازار به سامانه نرم‌افزاری معاملات بر می‌گردد، بر این باورند برخی از افرادی که اعلام شده گواهینامه ندارند، دارای مدرک گواهینامه معاملاتی هستند؛ اما با تغییر ساختار امتحانات سازمان بورس و اوراق بهادار این مدرک متناسب با وضعیت حال معاملات نیست. از سویی همین معامله‌گران با بیان گلایه از اعلان رای معتقدند رای صادره باید تنها به آنها اعلام شود نه که اعلام آن به گونه‌ای باشد که آبروی متهم خدشه دار شود. این در حالی است که مدیر پیگیری تخلفات سازمان، گفته‌های کارگزاران را مبنی بر خدشه‌دار شدن آبروی برخی از متهمان تکذیب می‌کند.

شیری زاده در ادامه صحبت‌هایش اظهار کرد: در رسیدگی به تخلفات سازمان به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر جریمه مدیران عامل کارگزاری‌ها به عنوان شخصیت حقوقی، به پرونده افراد و معامله‌گران کارگزاری‌ها در سمت‌های مختلف نیز به عنوان مباشرت در تخلف رسیدگی می‌شود تا در این میان تمام مشکلات بر دوش مدیران عامل نباشد.

وی بر این موضوع تاکید کرد که مدیران عامل باید به پرسنل و مدیران زیر دستی خود تذکرات لازم را بدهند؛ زیرا سازمان به‌طور جدی پیگیر تخلفات است، همچنین شیری زاده درباره شرح وظایف کارگزاری‌ها گفت: با توجه به اینکه برای شفافیت بازار ضرورت نظارت بر کارگزاری‌ها لازم است، سعی کردیم وظایف هر یک از رسته‌های شغلی را ابلاغ کنیم تا با محول شدن و تقسیم وظایف، بار اتهام به تنهایی از دوش مدیریت عامل برداشته شود و به طور مستقیم فرد خاطی مورد مجازات قرار گیرد.

وی در ادامه صحبت‌هایش افزود: اشخاصی که از طریق کارگزاری تخلفی را انجام بدهند یا اینکه به جرائمی نظیر مستندسازی، دستکاری پنهانی و جعل مرتکب شوند، با رجوع به فصل ششم ماده ۵۲ وظیفه اعلام جرائم و تخلفات، تفهیم اتهام شده و پس از بررسی مستندات و گوش دادن به اتهامات متهم، به اتهام آنها رسیدگی می‌شود.

شیری زاده با اشاره به اینکه دستورالعمل انضباطی کارگزاران از یکم دی ماه سال گذشته و با تایید هیات‌مدیره لازم‌الاجرا شده است، افزود: وظیفه ما در وهله اول این است که با تهیه و تدوین این دستورالعمل‌ها از انجام تخلفات پیشگیری شود. براساس همین موضوع است که سازمان می‌خواهد برای پرسنل شرکت‌های کارگزاری اقدامات انضباطی لازم را پیگیری کند.

وی درباره تجدیدنظر رای اعلام شده کمیته رسیدگی از سوی متهمان گفت: درخواست تجدیدنظر براساس ماده ۳۵ قانون بازار، ظرف ۳۰ روز پس از رای اعلام شده ممکن است که پس از ارائه دفاعیات متهم و رسیدگی و بررسی مدارک فرد خاطی، رای نهایی با تغییر یا بدون تغییر صادر خواهد شد.

وی افزود: احتمال تبرئه شدن یا تغییر رای صادره در تجدیدنظر وجود دارد؛ زیرا قبلا مواردی از این دست در کمیته صورت گرفته است.

شیری زاده درباره اتهامات برخی از افراد که براساس گفته خود آنان تخلفشان ناشی از مشکلات مربوط به سامانه نرم‌افزاری بورس بوده است، اظهار کرد: برخی از افراد ادعا می‌کنند نرم‌افزارهای بورس مشکل داشته و آنها مرتکب تخلف نشده‌اند. این در حالی است که کمیته برای رسیدگی به تخلفات از شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و استعلام از آنها برای خرابی سامانه اطلاعات لازم را دریافت کرده و بدون گزارش مربوطه در این زمینه رایی صادر نکرده است.

مدیر پیگیری تخلفات سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه سازمان هیچ گاه در پی ضایع شدن حق هیچ یک از افراد نیست، گفت: اشتباه وارد کردن اطلاعات و تکرار آن برای چند مرتبه، اشتباه یا مشکل سیستمی نیست؛ اما با این وجود کمیته برای افراد حق اعتراض به رای صادره قائل است و دفاعیات و درخواست رای تجدیدنظر آنان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه براساس ماده ۱۵ دستورالعمل انضباطی کارگزاران، مجازات برای افراد متخلف از تذکر و اخطار تا تعلیق گواهینامه به مدت یک سال در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: محرومیت از امتحان دریافت گواهینامه معامله گری نیز از جمله مجازاتی است که برای افراد متخلف در نظر گرفته شده است. اما باید گفت پرونده رسیدگی هر فرد خاطی متناسب با تخلف ایجاد شده یا مرتکب شده و به پیروی از قوانین کیفری و مدنی مجازات اسلامی پیگیری می‌شود.

وی درباره توصیه این سازمان به شرکت‌های کارگزاری برای پیشگیری از تخلفات گفت: یکی از مشکلات اصلی در بورس کالا این است که مشتریان زیادی از اقصی نقاط کشور به بازار مراجعه می‌کنند؛ اما کارگزار فروشنده یا خریدار احراز هویت فرد را به صورت جدی دنبال نمی‌کند. همین عامل باعث می‌شود مشکلاتی در بازار به وجود بیاید، تا جایی که رانت یا واسطه گری در بازار باعث غیر شفاف شدن بازار می‌شود. البته باید گفت که سازمان بورس و اوراق بهادار به پیروی از سیاست‌های پولی کشور و مبارزه با فساد اقتصادی در کشور به جد به دنبال مبارزه با بحث پولشویی در بازار است.

شیری زاده در ادامه با اشاره به اینکه کارگزاری‌ها باید به صورت جدی موضوع احراز هویت را دنبال کنند، خاطر نشان کرد: سازمان در پی این است که با توجه به حساسیت بازار سرمایه که نسق و نظم خاصی دارد محکم پای اجرای مقررات در نظر گرفته شده بایستد تا قواعد بازی بازار به هرج و مرج منتهی نشود. موضوعی که به نظر به نفع خود شرکت‌های کارگزاری است.

شیری زاده در بخش پایانی صحبت‌هایش تاکید کرد: بحث آموزش پرسنل کارگزاری‌ها یکی از بحث‌های جدی در حوزه نیروی انسانی است که به طور جدی مورد توجه کارگزاری‌ها قرار نگرفته است، متاسفانه خود مدیران عامل نیز به این موضوع توجه نمی‌کنند. این در شرایطی است که تربیت نیروی متخصص یک نوع سرمایه‌گذاری است که علاوه بر اینکه هزینه‌های شرکت یا سازمان را پایین می‌آورد، می‌تواند در بهره‌وری یا تخصص در امور بسیار موثر باشد.