مرکز خدمات فولاد ایران: قیمت بیلت در هفته گذشته در کشور صعودی بود به‌طوری‌که قیمت آن به‌طور شتاب‌آمیزی بالا رفت. از طرفی بازار سرگشته و هیجان‌آلود بود. از یک طرف آهن اسفنجی عامل افزایش قیمت تلقی می‌شد و از طرف دیگر با بهبود بازار خاور دور که مقصد اصلی صادرات ماست مواجه بودیم. با این حال به گزارش مرکز خدمات فولاد ایران علت افزایش قیمت بیلت عبارت بود از:

۱- محدودیت عرضه آهن اسفنجی که منتهی به کاهش تولید بسیاری از کارخانه‌ها شده است.

۲-افزایش قیمت آهن قراضه و کمبود عرضه آن

۳- پایین بودن موجودی انبارهای کارخانه‌های نورد

۴-افزایش قیمت سنگ آهن و به دنبال آن شمش در چین که تقاضای محصولات ایرانی را بالا برد و همین امر باعث شد صادرکنندگان شمش قیمت را تا سقف ۴۱۰ دلار هر تن فوب بالا ببرند.

۵- ایجاد جو روانی افزایش قیمت در بورس کالا.

در هفته گذشته محدودیت عرضه آهن اسفنجی تشدید شد و تا آنجا رسید که بعضی از دلال‌ها قیمت را تا ۸۰۰ تومان در هر کیلو بالا بردند. تعطیل بودن بعضی واحدها و پایین آمدن تولید واحدهای دیگر که بیشتر ناشی از فصل گرما و قطعی برق کارخانه‌هاست به این کمبود دامن زد. از طرف دیگر جو روانی ناشی از احتمال محدودیت عرضه گندله به خاطر سرویس سالانه چادرملو دلایلی بود که بعضی از واسطه‌ها برای افزایش قیمت عنوان می‌کردند.محدودیت عرضه آهن اسفنجی نیز تولیدکنندگان شمش را وادار کرد تا به سمت آهن قراضه متمایل شوند و همین امر هم قیمت آهن قراضه را در فصلی که معمولا آهن قراضه با کاهش عرضه روبه‌رو‌ می‌شود، بالا برد. با بالا رفتن قیمت در بازارهای خاوردور تقاضای زیادی به سمت کارخانه‌های ایرانی برای خرید شمش و اسلب روانه شد همین امر باعث شد نگاه کارخانه‌های تولیدکننده شمش که صادرات دارند به بازار داخلی ضعیف‌تر شود. در واقع بازار به یکباره لیدرهای تعیین‌کننده قیمت شمش را از دست داد. روز چهارشنبه ۷ تیرماه، فولاد خوزستان شمش را در قیمت ۱۴۴۰۰ ریال در بورس عرضه کرد که هیچ معامله‌ای هم نشد. با این حال روز چهارشنبه ۱۴ تیرماه یعنی یک هفته بعد دوباره همین حرکت تکرار شد ولی این بار در قیمت ۱۵۲۵۰ ریال. در واقع در خلال یک ماه قیمت پایه شمش از ۱۳۶۰۰ ریال به ۱۵۲۵۰ ریال توسط فولاد خوزستان با افزایش قیمت مواجه شد. به این ترتیب قیمت پایه آهن اسفنجی باید حداقل ۷۴۰۰ ریال در هر کیلو تصویب شود. به محض آنکه مشخص شد این معامله در بورس متوقف شده است بازار به حالت کما رفت و معامله بین تجار متوقف شد. از هفته آینده یکی از کارخانه‌‌های عمده عرضه‌کننده آهن‌اسفنجی به بازار وارد خواهد شد. گفته شده است طی دو ماه آینده رئیس‌جمهوری دو کارخانه اوپال و مبارکه را با ظرفیت ۱۰ میلیون تن گندله افتتاح خواهد کرد. با این افتتاح ظرفیت تولید آهن اسفنجی به بالای ۲۰ میلیون تن خواهد رسید. از طرف دیگر ماه‌های ژوئیه و اوت به علت تعطیلات تابستانی بازار خرید و فروش بیلت با افت روبه‌رو‌ می‌شود، این درست در زمانی است که کارخانه‌های ما هم در سرویس سالانه به سر می‌برند بنابراین شرایط فعلی از نظر روند قیمتی نمی‌تواند ادامه داشته باشد اما از نظر سیاست‌های کلی این شرایط ادامه خواهد یافت. ایران بنا به دلایل اقتصادی بسیار زیادی باید صادرات فولاد خود را افزایش دهد که در این مسیر هم برنامه‌ریزی شده است.

دفاتر تجاری که در خدمت صنعت فولاد هستند در کشورهای خارجی در طول یک‌سال گذشته افزایش داشته‌اند که بعضا دولتی هم هستند. روند کلی صادرات فولاد خام هم نشان از این سیاست‌گذاری دارد چرا که حجم تولید فولاد خام، آهن اسفنجی، گندله، کنسانتره و سنگ‌آهن بسیار فراتر از تقاضای بازار داخلی است، صادرات اسلب و بیلت در دو ماه اول سال ۱۳۹۵، معادل ۷۴۸ هزار تن بوده در حالی‌که در دو ماه اول سال ۱۳۹۶ به یک میلیون و ۸۴ هزار تن افزایش یافته است. اگر پله پله به عقب برویم صادرات سه ماهه آهن اسفنجی در سال گذشته صفر بوده و در دو ماهه امسال ۸۵ هزار و ۳۲۵ تن شده است. یک پله عقب‌تر سنگ آهن صادرات سه ماهه سال گذشته، ۲۶۳۲۵۷۹ تن و سه ماهه امسال (سال ۹۶) ۳۱۱۰۸۶۳ تن بوده است. این روند قابل برگشت نیست. برنامه‌ریزی‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که شده تا جایی پیش رفته که مجموعه مواد خام و فولاد ساخته شده را در سال گذشته به بیش از ۲۴ میلیون تن رسانده است. پیش‌بینی می‌شود با روند فعلی صادرات و سرمایه‌گذاری‌هایی که برای آن صورت پذیرفته جمع این صادرات به ۳۰ میلیون تن تا پایان سال برسد. بازار داخلی به هیچ‌وجه قدرت جذب این حجم از کالا را ندارد، از طرف دیگر افت قیمت نفت ما را مجبور می‌کند به صادرات خود تنوع ببخشیم. به‌طور میانگین صادرات هر یک تن شمش معادل ۸ بشکه نفت ارز‌آوری دارد که به این ترتیب جمع ارز‌آوری صادرات شمش و اسلب در دو ماهه امسال نزدیک به ۵/ ۳ میلیارد دلار بوده است. جمع ارزآوری صادرات محصولات فولادی از سنگ آهن تا انواع محصول امسال باید به بیش از ۱۵ میلیارد دلار برسد. این ارزی است که در کنار آن اشتغال ایجاد شده و برای آن سرمایه‌گذاری اعم از نیروی انسانی، راه، جاده و ماشین‌آلات صرف شده و بازار داخلی ما تقاضای این حجم از کالا را ندارد. عده‌ای استدلال می‌کنند که باید اول بازار داخلی را اشباع کرد بعد به سمت صادرات رفت.

در جواب باید گفت که در سرتاسر ایران کارخانه‌های کوچکی احداث شده که آنها شمش تولید می‌کنند و تولید آنها نیازمند آهن اسفنجی و قراضه است. تا به‌حال هم آهن اسفنجی به وفور در اختیار آنها قرار گرفته و در آینده هم با توجه به افزایش ظرفیت‌ها این روند ادامه خواهد داشت. تنها در مقطع فعلی یک شوک به بازار وارد شده که این شوک کاملا منطقی است و قابل پیش‌بینی؛ چرا که تغییر جریان عرضه از بازار داخلی به سمت بازار بین‌المللی در مقطعی باید خودش را نشان می‌داد. تولیدکنندگان بیلت ما امروز باید این مطلب را متوجه باشند که از این به بعد در رقابت با خریداران خارجی هستند. برنامه‌ریزی تولید آنها اعم از مسائل مالی یا فنی یا بازاریابی باید بتواند خودش را با شرایط جدید تطبیق دهد در غیراین‌صورت نمی‌تواند به دوام خود ادامه دهد، آنهایی که تابه‌حال دست نیازشان به سمت دولت و بانک‌ها بود و متوقعانه انتظار داشتند دولت آنها را حمایت کند متوجه می‌شوند این حمایت‌ها هم برای مدت طولانی نمی‌تواند ادامه داشته باشد.تحلیل اکثر دست‌اندرکاران این است که قیمت پایه شمش برای فاصله بین ۱۳۶۰۰ تا ۱۴۰۰۰ ریال منطقی است و همه انتظار دارند با توجه به راه افتادن تولید آهن اسفنجی قیمت‌ها به این سطح باز گردد. در شرایط فعلی قیمت شمش آن‌چنان بالا رفته است که اکثر نوردکاران مقاطع از بازار عقب نشسته‌اند و خرید خود را به حداقل کاهش داده‌اند، همین امر به بازگشت قیمت کمک خواهد کرد.