میزگرد «بورس کالا و تنظیم بازار» سه‌شنبه هفته جاری با حضور مسوولان وزارت بازرگانی و بورس‌های کالایی در وزارت بازرگانی تشکیل شد. به گزارش ایسنا در این نشست نمایندگانی از بورس فلزات و بورس کشاورزی حضور داشتند.در این جلسه مدیر آمار و ارزیابی عملکرد اتاق پایاپای سازمان بورس فلزات گفت: اجرای کامل ابزار‌های مشتقه، اجرایی کردن قرار‌دادهای آتی، عملیاتی کردن قانون بازار اوراق بهادار و امکان‌سنجی رینگ دوم صادراتی از برنامه‌های آتی بورس فلزات به شمار می‌رود.

عباس یعقوبی، در میزگرد بورس کالا و تنظیم بازار افزود: در سطح دنیا ۲۲۸ بورس به ثبت رسیده که ۱۰۵ بورس کالایی است و مابقی در قالب اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. همچنین بورس فلزات تهران نیز در ۲۵ شهریور سال ۸۲ بنا به تکلیف دولت کار خود را آغاز کرده است. وی با بیان اینکه کشف قیمت در همه بورس‌های دنیا از طریق سیستم حراج صورت می‌گیرد گفت: در بورس فلزات نیز به صورت نیمه الکترونیکی فعالیت می‌کنند که در آینده به صورت تمام الکترونیک با سپرده در اتاق پایاپای معامله صورت خواهد گرفت.

یعقوبی محور همه بورس‌ها در سایر کشور را کارگزاری‌ها دانست و گفت: خرید و فروش و دستور از طریق کارگزار صورت می‌گیرد. در بورس ایران کارگزار برای خود خرید و فروش نمی‌کند اما در برخی از کشور‌ها این کار از سوی کارگزار صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه ۱۰ تا ۱۵ نوع شاخص در بورس فلزات وجود دارد که اگر استفاده صحیح از آنها صورت گیرد می‌توانیم از اتفاقات روز آگاه شویم و تصمیمات مناسب اتخاذ کنیم خاطرنشان کرد: استفاده از بحث قرارداد‌های آتی و سلف مجدد در دستور کار است که اگر مصوبات شورای بورس در خصوص اجرایی کردن این قرارداد‌ها تصویب شود در کوتاه‌ترین زمان این کار صورت خواهد گرفت.

مدیر آمار و ارزیابی عملکرد اتاق پایاپای بورس فلزات، تضمین خریدار و فروشنده به کارگزار، کارگزار به اتاق پایاپای و تعهد اتاق پایاپای در مقابل خرید و فروش را از جمله تضمین‌هایی که بورس فلزات نسبت به سایر بازار‌ها ارائه می‌دهند عنوان کرد و افزود: اگر شکایتی باشد هیات داوری در بورس اوراق بهادار در کوتاه‌ترین زمان رای صادر خواهد کرد. طبق آخرین آمار در ۴۰ ماه اخیر تقریبا ۱۸۰ شکایت واصل شده که از این تعداد از ۲۸ شکایت فعال پنج مورد در هیات داوری است و مابقی شکایات نیز در حال حل و فصل است.

وی درباره عملکرد بورس فلزات و این که تا ۳۰ بهمن ماه ۸۵، معادل ۳۴هزار و ۶۰۳ معامله صورت گرفته است، گفت: ۱۲هزار و ۲۹۷ قرارداد فروش و ۲۲هزار و ۳۲۲ قرارداد خرید انجام شده همچنین از اول سال تا بهمن ماه ۸۵، ۱۷میلیون و ۶۵۰هزار و ۵۲۰ تن کالا در بورس معامله شده است. یعقوبی به پذیرش ۶۷ شرکت داخلی و خارجی در بورس فلزات اشاره کرد و گفت: ۴۴ شرکت فولادی که ۱۲ شرکت ایرانی دولتی و ۱۱ شرکت خصوصی و ۲۱ شرکت نیز خارجی است و از ۹ شرکت آلومینیومی ‌نیز سه شرکت ایرانی دولتی و سه شرکت خصوصی پذیرش شده‌اند.

همچنین محمد برزنده، کارشناس و دبیر اجرایی بورس کالای کشاورزی، به تشریح نقش و جایگاه بورس‌های کالایی در اصلاح ساختار بازرگانی داخلی و مبادلات تجاری پرداخت و گفت: بورس‌ها در نماد‌های مالی به لحاظ تامین مالی نقش مهمی‌ را ایفا می‌کنند. همچنین در سطح کشور‌های دنیا مهم‌ترین نقش به بورس کالای کشاورزی داده شده است.

او هدف از تشکیل بورس کالا را کمک به تنظیم بازار و توسعه بخش مالی عنوان کرد و افزود: فرمول خاصی برای راه‌اندازی بورس‌های کالایی وجود ندارد بنابراین هر کشوری براساس نیاز محصولات خاصی را در این بورس عرضه خواهد کرد.

برزنده ادامه داد: داشتن بورس‌های مجزایی همچون پسته، خرما و زعفران موجب تحت پوشش قرار دادن این محصولات و داشتن بازار‌های بین‌المللی خواهد شد.

وی ۵۰‌درصد محصولات بازار در بخش کشاورزی را به حوزه تنظیم بازار مرتبط دانست و گفت: در شفافیت قیمت، انتقال ریسک و سلامت معاملات، سیاست، توسعه بازار مالی، کاهش حاشیه بازار توسعه صادرات غیر نفتی، تغییر الگوی کشت یا تولید و توسعه عملیات بازاریابی از مزایای ایجاد بورس کالا به شمار می‌رود. رییس اداره کل بازاریابی و تهیه منابع بانک کشاورزی، اهداف کوتاه مدت راه‌اندازی بورس کالا را اصلاح بازار سنتی، جلوگیری از نوسان قیمت، کاهش هزینه، بهبود کیفیت محصولات و کاهش هزینه‌های شناسایی صنایع تولیدی و مصرف‌کننده دانست و گفت: بورس کالا موجب می‌شود که نوسان در بازار وجود نداشته و یا دامنه آن به حداقل برسد و ضرر کم‌تری متوجه مصرف‌کنندگان خواهد شد.

برزنده همچنین مهم‌ترین اهداف تنظیم بازار را برقراری موازنه بین اختلاف قیمت زمانی و مکانی، پوشاندن فاصله بین خرید کالا و پرداخت بها و ارزش کالا و تعریف نقش و جایگاه بازیگران بازار عنوان کرد و افزود: اگر بورس کالا بتواند به خوبی در اقتصاد کشور انجام وظیفه کند و همچنین در کنار آن حمایت دولت را داشته باشد در تنظیم بازار و مبادلات تجاری بی‌نهایت تاثیرگذار خواهد بود.

در ادامه این میزگرد دکتر زنگی‌آبادی، ناظر تالار بورس فلزات تهران، بورس‌های کالایی را در تقابل با تنظیم بازار ندانست و گفت: بورس‌های کالایی مانیتورینگ جامعه هستند اطلاعات را به دولتمردان و اقتصاددانان داده تا آنها از این اطلاعات قبل از بحران استفاده کنند.

وی با اشاره به این که بار‌ها این اتفاق افتاده که شاهد بحرانی در بازار بودیم اما قانونی برای خروج از بحران در آن زمان وضع نشده است، گفت: اما زمانی این قانون وضع می‌شود که دیگر از بحران خارج شده‌ایم.

به گفته او امیدواریم وزارت بازرگانی از سلاح تعرفه به درستی استفاده کند.

زنگی‌آبادی رفتن به سمت بازار‌های رقابتی و پذیرفتن قواعد بازی را مطرح کرد و افزود: اگر بازار‌های رقابتی و حرکت بازار‌ها را بپذیریم جلوی انحصار و احتکار نیز گرفته می‌شود.