فرناز شمس: یکی از اهداف دولت هند تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی رسیدن به سقف درآمد سرانه ۱۵۴۰‌دلار است. کشوری همانند هند که از لحاظ پایه‌های اقتصادی قوی بوده و از لحاظ زیر ساختی نیز با مشکلی مواجه نیست، می‌تواند با پشتیبانی ملتی با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت نقش موثری در جهان صنعتی ایفا کند. صنعت فولاد هند در این بین اساسی‌ترین نقش را بر عهده دارد.میزان تولید محصولات فولادی در هند از ۱۷‌میلیون تن در سال ۱۹۹۰ به ۳۸‌میلیون تن در سال ۲۰۰۵ رسید و پیش‌بینی می‌شود این میزان تولید در سال ۲۰۱۱ به رقمی معادل ۶۶‌میلیون تن بالغ شود. محصولات فولادی هند از جایگاه مستحکمی در بخش‌های سنتی همچون ساختمان‌سازی، حمل‌و‌نقل و مصارف خانگی برخوردار است و می‌توان مصارف فولاد خاص را نیز در صنایع فراسازه‌ای چون نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و برج‌های تقطیر افزایش داد.در راستای حمایت از صنایع فولاد هند برای رسیدن به جایگاه و نقش خود در توسعه همه جانبه برخی تصمیم‌ها و راهکارها لازم است. چرا که صنعت فولاد هند هنوز در دست عده‌ای خاص است، و در قیاس با دیگر نقاط جهان از کمترین حمایت دولت برخوردار است. دولت هند در راستای توسعه کشور تعرفه‌های زیادی را بر روی صادرات فولاد قرار داده است، در نتیجه صنایع داخلی ملزم به خرید از واردکنندگان ارزان‌تر شده‌اند. در این زمان حمایت دولت از عوامل ضروری است تا این صنعت بتواند بر روی پای خود بایستد.میزان مصرف فولاد هند به ازای هر نفر در هند معادل ۲۹ کیلوگرم است، این در حالی است که این رقم در کشورهای پیشرفته مانند آمریکا ۴۰۰‌کیلوگرم و میانگین آن در مقیاس جهان رقمی معادل ۱۴۰‌کیلوگرم به ازای هر نفر است.از بررسی این آمار نیاز توسعه زیر ساخت‌ها و گسترش آنها در مناطق روستایی هند امری اجتناب‌ناپذیر است. امروزه اغلب مناطق روستایی هند رو به توسعه و پیشرفت دارند و در نتیجه کاربرد صنعت فولاد نیز در این حیطه تا سطح قابل توجهی افزایش خواهد داشت.توانایی‌های زیر ساختی مناسب همچون وجود نیروگاهها، اسکله‌ها، جاده‌ها و خطوط ریلی از دیگر پیش نیازهای گسترش صنعت فولاد هند در راستای رقابت در بازار جهانی است. با وجود اینکه صنعت فولاد در این کشور همچنان در خدمت تقاضای داخلی است اما پتانسیل بالای صادرات نیز در این بین به چشم می‌خورد.بنا به اهداف تامین شده از طرف وزارت صنایع هند، میزان صادرات تا سال ۲۰۲۰ معادل ۱۰۰‌میلیون تن خواهد بود که این امر تنها در راستای تامین مواد اولیه چه از داخل و چه از خارج از کشور میسر می‌باشد.اخیرا کمبود واردات فولاد، این کشور را با افزایش ناخواسته قیمت مواجه ساخته است، که دولت بایستی در این بین فولادسازان را از تامین مواد اولیه از قبیل کک و آهن خام مطمئن سازد.مطالعات صورت گرفته گویای این امر است که هزینه ایجاد هر تن ظرفیت جدید معادل ۲۱۷۰‌دلار می‌باشد که از لحاظ اقتصادی برای سرمایه‌گذاری مقرون به صرفه است.دولت در راستای سیاست‌های دوره‌ای خود برای سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۷ میلادی اهدافی را در جهت رقابتی نمودن صنعت فولاد این کشور در نظر گرفته است.یکی از این راهکارها طی سال‌های اخیر، استفاده فولادسازان هند از استاندارهای جهانی و تکنولوژی برتر روز در کارخانه‌های خود می‌باشد که زمینه را برای حضور صنعت فولاد این کشور در سطح جهانی بیش از پیش هموار ساخته است. اما به رغم استفاده از تکنولوژی روز، سهم کشور هند در تجارت جهانی فولاد تنها ۲‌درصد است.طی ۵ سال گذشته میزان تقاضای داخلی چین برای فولاد تخت با ۱۷‌درصد افزایش روبه‌رو بوده است که این میزان افزایش در دیگر نقاط تنها ۲‌درصد گزارش شده است، پیش‌بینی‌ می‌شود میزان رشد تقاضای داخلی چین برای فولاد طی سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ میلادی تا ۸‌درصد کاهش پیدا کند، این در حالی است که هزینه ساخت خطوط فولادی در چین ۳۰ تا ۵۰‌درصد از دیگر نقاط جهان پایین تر است. در نتیجه به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک، هند تنها رقیب چین در زمینه تولیدات فولادی خواهد بود.

گروه مطالعات راهبردی آریان فولاد